Μια σκληρή αποτύπωση της πραγματικότητας από τον Σύνδεσμο Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου και Ν. Ηρακλείου

Το πρώτο τρίμηνο του 2025 η Κρήτη βρέθηκε για ακόμη μία φορά αντιμέτωπη με τη γυμνή αλήθεια της ενδοοικογενειακής βίας. Σύμφωνα με την 4η Έκθεση του Παρατηρητηρίου για τη Βία κατά των Γυναικών στην Κρήτη – WOMEN_WATCH, που υλοποιείται από τον Σύνδεσμο Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου και Ν. Ηρακλείου στο πλαίσιο του προγράμματος BUILD, καταγράφεται σταθερή και ανησυχητικά αυξανόμενη πορεία καταγγελιών για περιστατικά βίας.

Οι αριθμοί μιλούν: 353 καταγγελίες σε τρεις μήνες

Η Έκθεση καταγράφει 353 επίσημες καταγγελίες ενδοοικογενειακής βίας από τον Ιανουάριο έως και τον Μάρτιο του 2025 – αριθμός σημαντικά αυξημένος συγκριτικά με τις 218 του ίδιου διαστήματος το 2024 και τις 200 το 2023. Το Ηράκλειο συνεχίζει να αποτελεί το επίκεντρο των περιστατικών, ωστόσο η αύξηση στα Χανιά είναι θεαματική και ανησυχητική.

«Η συνολική τάση εμφανίζεται να είναι ανοδική σε ολόκληρη την Περιφέρεια, με την Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου να συνεχίζει να ακολουθεί μία σταθερά αυξητική πορεία» αναφέρει η Έκθεση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 73% των θυμάτων είναι γυναίκες, επιβεβαιώνοντας τη διαχρονική φύση του φαινομένου και τις ρίζες του σε πατριαρχικές αντιλήψεις.

Ποια είναι τα θύματα;

Η πλειοψηφία των θυμάτων είναι ημεδαπές γυναίκες (85%), με τις ηλικίες 35-45 ετών να εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά καταγγελιών. Το 50% των συνολικών καταγγελιών προέρχεται από γυναίκες ηλικίας 35-60 ετών, ενώ το 16% αφορά παιδιά ηλικίας 0-18 ετών.

«Τα δεδομένα αυτά επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι η ενδοοικογενειακή βία έχει κατά μεγάλο ποσοστό τις γυναίκες ως “θύματα”» σημειώνει η Έκθεση, υπογραμμίζοντας την ανάγκη πολιτισμικής ευαισθησίας όταν πρόκειται για αλλοδαπές ή μετανάστριες.

Κακοποίηση παιδιών: αύξηση 76%

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το δραματικό άλμα στα περιστατικά κακοποίησης παιδιών, που φτάνουν τα 101 καταγεγραμμένα περιστατικά, από 48 το 2024 και 30 το 2023. Το φαινόμενο αφορά εξίσου αγόρια και κορίτσια.

Η κατανομή δείχνει πλέον ισομερή στόχευση, όταν παλιότερα πλήττονταν κυρίως τα κορίτσια. Οι περισσότερες περιπτώσεις εντοπίζονται στην ευαίσθητη ηλικία 0-13 ετών.

Οι καταγγελίες στον Σύνδεσμο

Κατά το ίδιο διάστημα, ο Σύνδεσμος Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου δέχθηκε 45 καταγγελίες, από τις οποίες το 60% οδηγήθηκε σε επίσημη καταγγελία στην Αστυνομία. Πρόκειται για μια αύξηση 33% σε σχέση με το 2023 και 11% σε σχέση με το 2024.

«Το 2025 φαίνεται μια αυξητική τάση σε σχέση με τις καταγγελίες ενδοοικογενειακής βίας στον Σύνδεσμο» καταγράφει η Έκθεση.

Μία από τις πλέον αποκαλυπτικές αναφορές αφορά τη μητέρα δύο παιδιών, που έπεσε θύμα απόπειρας βιασμού και σωματικής βίας από τον πρώην σύζυγό της, παρουσία των παιδιών τους. Η γυναίκα είχε καταφύγει σε μέτρα προστασίας, όμως εκείνος παραβίασε την εντολή ασφαλιστικών μέτρων.

«Η επιζώσα, σε κάποιο από τα προγραμματισμένα ραντεβού, εξέφρασε τις έντονες ανησυχίες της για την ευημερία του παιδιού, ενώ ανέφερε υπόνοιες περί σεξουαλικής παραβίασης του ενός ανήλικου τέκνου».

Αν και ενημερώθηκαν οι Αρχές, η Αστυνομία υποβάθμισε την καταγγελία, θεωρώντας την «ενδοοικογενειακή διαμάχη».

Μια άλλη γυναίκα που προσήλθε στα επείγοντα νοσοκομείου με σπασμένα πλευρά, απώλεια μνήμης και ψυχική κατάρρευση, κλήθηκε να μετακινηθεί σε τρία διαφορετικά αστυνομικά τμήματα, χωρίς κινητό τηλέφωνο (είχε αφαιρεθεί από τον θύτη).

«Η ψυχιατρική εξέταση έγινε παρουσία τρίτων, στο κοινό θάλαμο του νοσοκομείου» – γεγονός που καταδεικνύει την έλλειψη θεσμικών διαδικασιών προστασίας.

Μια μητέρα τεσσάρων παιδιών, με σπασμένο χέρι, δεν κατήγγειλε άμεσα την κακοποίηση – ούτε στην Αστυνομία, ούτε σε ιδιώτη γιατρό. Η οικονομική εξάρτηση και ο φόβος κυριάρχησαν. Ο σύζυγος έκανε αντι-μήνυση και εκείνη κλήθηκε σε απολογία. Παρότι της χορηγήθηκε panic button, παρέμεινε στο ίδιο σπίτι.

Ανάλυση και Συστάσεις

Η Έκθεση δεν περιορίζεται στην καταγραφή. Προτείνει σειρά μέτρων όπως:

• Ενίσχυση Τμημάτων Ενδοοικογενειακής Βίας

• Συντονισμός φορέων μέσω κοινών πληροφοριακών συστημάτων

• Κατάρτιση προσωπικού Υγείας και Αστυνομίας

• Δημιουργία ειδικών πρωτοκόλλων για την ανίχνευση κακοποίησης

• Άμεση απομάκρυνση του θύτη από την οικία

«Η κακοποίηση δεν είναι ένα μεμονωμένο και απλό περιστατικό. Συνήθως έπεται σειράς καταχρηστικών συμπεριφορών», αναφέρει η ανάλυση της Περίπτωσης Α.

Ένα μήνυμα που πρέπει να ακουστεί

Η Έκθεση κλείνει με ένα κάλεσμα: στην ευαισθητοποίηση, στην εκπαίδευση, στην αλληλεγγύη. Το Παρατηρητήριο προτείνει τη θεσμοθέτηση ομάδων παρέμβασης, διατομεακές συνεργασίες και θεσμική προστασία με οδηγό καλές πρακτικές όπως αυτές της Εσθονίας, της Νορβηγίας και του Βελγίου.

«Είναι ανάγκη η γυναίκα να γνωρίζει τα δικαιώματά της, να έχει καθοδήγηση και πρόσβαση στην υποστήριξη, ώστε να μην υπάρξουν “πισωγυρίσματα” και απόσυρση καταγγελίας».

Για βοήθεια ή καταγγελία

Γραμμή SOS 801-11-16000

www.kakopoiisi.org