Θυμάμαι λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 2014, όταν γνώρισα τον Παναγιώτη Λαφαζανη στα Χανιά, να μας μεταφέρει, την αγωνία του για την επικείμενη διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους και να μας μεταφέρει την άποψη του ΣΥΡΙΖΑ, τότε, ότι τα χρονικά περιθώρια για τη διαπραγμάτευση είναι πολύ περιορισμένα, και την αντίθεση του ΣΥΡΙΖΑ, σε μια οποιαδήποτε παράταση – αποδοχή του ισχύοντος τότε 2ου μνημονίου. Παράλληλα την ίδια εποχή ήταν φανερό σε όλους ότι η επομένη κυβέρνηση, στις επερχόμενες εκλογές, θα είναι κυβέρνηση με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ, και ο Κος Τσιπρας ήταν «πρωθυπουργός σε αναμονή». Σε τέτοιο περιβάλλον, ο Κος Τσιπρας, όφειλε να έχει και φαντάζομαι ότι είχε, την κατάλληλη πληροφόρηση τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό, για τις ρεαλιστικές δυνατότητες που υπήρχαν για μια επιτυχή διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους..
Είναι ενδιαφέρον επίσης να θυμόμαστε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε αντιταχθεί σε μια εσπευσμένη έξοδο της χώρας στις αγορές, θεωρώντας τον επίσημο δανεισμό από την «Τρόικα» ως πιο φθηνό. Ακόμα όμως και αν από ολιγωρία ή μειωμένα αντανακλαστικά δεν είχε αντιληφτεί έγκαιρα, και πριν τις εκλογές του Γενάρχη του 2015, η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, τις περιορισμένες ή σχεδόν ανύπαρκτες δυνατότητες της χώρας για διαπραγμάτευση με τους ευρωπαίους, εντος ευρώ, ο κος Τσιπρας όφειλε από τις πρώτες του συναντήσεις με τους Ευρωπαίους ηγέτες ως πρωθυπουργός της χώρας, να έχει αντιληφτεί τη πραγματικότητα, να έχει αξιολογήσει ορθά τις ανύπαρκτες δυνατότητες διαπραγμάτευσης, εντος ευρώ, και να είχε προχωρήσει, αμέσως, ως σώφρων ηγέτης – σε συνεργασία με τα αρμόδια κομματικά & κυβερνητικά όργανα- είτε σε μια δυσβάστακτη συμφωνία με τους ευρωπαίους εντος ευρώ, είτε να είχε προχωρήσει σε ρήξη και εθνικό νόμισμα.
Όλοι παραδέχονται σήμερα ότι κάθε μέρα καθυστέρησης της συμφωνίας με τους δανειστές είχε σημαντικό κόστος για τη χώρα και την εθνική οικονομία. Επίσης είναι πασιφανές ότι δεν υπήρχε καμιά ουσιαστική προετοιμασία & αξιολόγηση, πριν τις εκλογές του Γενάρη του 2015, στο ΣΥΡΙΖΑ, για ρήξη με τους Ευρωπαίους και εθνικό νόμισμα, ούτε βέβαια οποιαδήποτε προετοιμασία – ενημέρωση του λαού μας για την αναγκαιότητα μιας ρήξης και τις συνέπειες της. Είναι πια φανερό, ότι η τότε & τώρα κυρίαρχη ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, είχε ως κεντρικό πυλώνα σκέψης και προσανατολισμού τη «πάση θυσία παραμονή στο ευρώ».
Με κεντρική φιγούρα τον κ. Βαρουφακη, ο όποιος όμως δρούσε εντος πλαισίου που καθόριζε ο Πρωθυπουργός κος Τσιπρας και η ηγετική του ομάδα (Φλαμπουραρης. Παππας κλπ) παρακολουθούσαμε από το Φλεβαρη του 2015 ένα θέατρο του παραλόγου. Στοχοθεσιες που άλλαζαν σαν πουκάμισα (ενδιάμεση συμφωνία, συμφωνία γέφυρα κλπ), ροκανίζοντας όμως τα ελάχιστα διαθέσιμα χρήματα της χώρας, πληρώντας έγκαιρα όλους τους δανειστές μας, βάζοντας το λαό στο περιθώριο και στον καναπέ να αναμένει μια συμφωνία που «έρχεται», και εισερχόμενοι σε μια, εις βάρος μας, μακρόσυρτη διαπραγμάτευση που ουσιαστικά αποτελούσε παραδοχή του 2ου μνημονίου. Θεατρινισμοί δίχως νόημα, μάχες χωρίς ουσία, ανάλογες με αυτές που έδινε ο Δον Κιχώτης, με αποκορύφωμα τα όσα προηγήθηκαν του capital control και του δημοψηφίσματος.
Όλοι θεωρούσαμε ανεδαφικές τις απόψεις του Σαμαρα για άμεση έξοδο της χώρας στις αγορές και έξοδο από τα μνημόνια το 2015, αλλά κανένας πριν τις εκλογές του Γεναρη του 2015 δε μιλούσε για δανειακές ανάγκες της χώρας ύψους 85 δις εκατομμύρια ευρώ. Όλοι μετά την υπογραφή της συμφωνίας, περιμέναμε από τον Πρωθυπουργό, να συναισθανθεί τις ευθύνες του ως ηγέτης και να θέσει ως κυρίαρχο στόχο το 3ο μνημόνιο να είναι το τελευταίο κεφάλαιο σε μια μακρόσυρτη ιστορία παραχώρησης εθνικής κυριαρχίας και πλούτου στους εταίρους – δανειστές μας.
Παρακολουθούσαμε, επίσης τη δραματική αποτίμηση σε νούμερα και δείκτες της χώρας τις συνέπειες από αυτή τη μακρόσυρτη διαπραγμάτευση. Υστέρηση παντού, σε επενδύσεις, στην απορρόφηση πόρων του ΕΣΠΑ, ακυρώσεις κρατήσεων στο τουρισμό κλπ.. Δυστυχώς ο κος πρωθυπουργός, για πολλοστή φορά στη σύντομη του παρουσία στο πρωθυπουργικό θώκο, πρόταξε τα στενά προσωπικά του συμφέροντα, από τα συμφέροντα της χώρας. Ενώ ήταν εφικτή μια λύση εντος της προηγούμενης βουλής – άλλωστε κανείς δεν πιστεύει ότι σήμερα υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές σε «Ποτάμι» – «ΠΑΣΟΚ» – «ΣΥΡΙΖΑ»- πρόταξε ως εθνικό στόχο, σε τόσες κρίσιμες στιγμές για τη χώρα, την εκπαραθύρωση από τη Βουλή του Π. Λαφαζανη και των συντρόφων του. Τις συνέπειες των επιλογών του κ. Τσιπρα τις βιώνει όλη η χώρα σήμερα, πλησιάζοντας στον πιο δύσκολο χειμώνα των μνημονίων. Στράγγισμα της αγοράς, ύφεση, αύξηση της υπερφορολογησης, αδυναμία του δημόσιου να ανταποκριθεί στοιχειωδώς στις υποχρεώσεις του και στο ρόλο του, ενώ η επίσημη ανεργία σκαρφαλώνει, έτοιμη πια, να ξεπεράσει το 30%.
Είναι πια φανερά δυο πράγματα: η έξοδος από τα μνημόνια είναι στόχος απατηλός υπό τις σημερινές συνθήκες και ότι ο κ. Τσιπρας, με διαφορετική φρασεολογία, αντιγράφει το Σαμαρα («του χρόνου θα βγούμε στις αγορές», «έρχεται η ανάπτυξη» κλπ). Δυστυχώς το μόνο που έρχεται είναι το «σπιράλ θανάτου» με το οποίο περίγραφε τα μνημόνια ο κ. Σταθακης όταν τον πρωτακουσα στα Χανιά, στα χρόνια του 1ου μνημονίου. Με μια βουλή σχεδόν εξ’ ολοκλήρου μνημονιακη, με ένα λαό που απέχει από τις εκλογές ή ψηφίζει Λεβέντη, η λύση βρίσκεται στην αντιπολίτευση του δρόμου, στη ριζοσπαστικοποίηση των φτωχωποιημενων μαζών, στην ανάδειξη της τοξικότητας του μνημονίου, στην ανάδειξη συγκεκριμένων πτυχών των συνεπειών του.
Η ιδέα της αριστεράς υπέστη στρατηγική ήττα στην Ελλάδα και την Ευρώπη, με τις επιλογές του κ. Τσιπρα. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που του επιβλήθηκαν δεν έχουν σχέση με την αριστερή ιδεολογία. Μπορεί ο Σ. Μάνος να μην είναι στη βουλή αλλά η κρατούσα ιδεολογία σήμερα στην Ελλάδα είναι ο νεοφιλελευθερισμός που πρέσβευε. Οφείλουμε η φλόγα για ισότητα, δίκαιη κατανομή του πλούτου, εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία, δικαιοσύνη, κράτος δικαίου, κοινωνικό κράτος να παραμείνει αναμμένη στην Ελλάδα που αργοσβήνει.
Μανόλης Ντουντουνάκης