Ο κόσμος μετατοπίζεται προς ένα υπέρθερμο κλίμα που δεν έχει παρατηρηθεί τα τελευταία 1 εκατομμύριο χρόνια, πριν από την ύπαρξη του ανθρώπου, επειδή «είμαστε καταραμένοι ανόητοι» που δεν ανταποκρινόμαστε στις προειδοποιήσεις για την κλιματική κρίση, σύμφωνα με τον Τζέιμς Χάνσεν, τον Αμερικανό επιστήμονα που προειδοποίησε τον κόσμο για το φαινόμενο του θερμοκηπίου τη δεκαετία του 1980.
Ο Χάνσεν, του οποίου η κατάθεση στη Γερουσία των ΗΠΑ το 1988 αναφέρεται ως η πρώτη υψηλού προφίλ αποκάλυψη της παγκόσμιας θέρμανσης, προειδοποίησε σε δήλωσή του μαζί με άλλους δύο επιστήμονες ότι ο κόσμος κινείται προς ένα «νέο κλιματικό σύνορο» με θερμοκρασίες υψηλότερες από οποιαδήποτε άλλη στιγμή τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια, φέρνοντας επιπτώσεις όπως ισχυρότερες καταιγίδες, καύσωνες και ξηρασίες.
Σύμφωνα με τον Guardian ο κόσμος έχει ήδη θερμανθεί κατά περίπου 1,2C από τη μαζική εκβιομηχάνιση, προκαλώντας 20% πιθανότητα να έχουμε το είδος των ακραίων καλοκαιρινών θερμοκρασιών που παρατηρούνται σήμερα σε πολλά μέρη του βόρειου ημισφαιρίου, από 1% πιθανότητα πριν από 50 χρόνια, δήλωσε ο Χάνσεν.
«Υπάρχουν πολλά περισσότερα στα σκαριά, εκτός αν μειώσουμε τις ποσότητες των αερίων του θερμοκηπίου», δήλωσε ο Χάνσεν, ο οποίος είναι 82 ετών, στον Guardian. «Αυτές οι υπερκαταιγίδες είναι μια γεύση από τις καταιγίδες των εγγονών μου. Οδεύουμε συνειδητά προς τη νέα πραγματικότητα – το ξέραμε ότι θα ερχόταν».
Ο Hansen ήταν κλιματικός επιστήμονας της Nasa όταν προειδοποίησε τους νομοθέτες για την αυξανόμενη υπερθέρμανση του πλανήτη και έκτοτε συμμετείχε σε διαμαρτυρίες μαζί με ακτιβιστές για να καταγγείλει την έλλειψη δράσης για τη μείωση των εκπομπών που θερμαίνουν τον πλανήτη κατά τις δεκαετίες που ακολούθησαν.
(AP Photo/Dennis Cook)
Είπε ότι οι καύσωνες-ρεκόρ που ταλάνισαν τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, την Κίνα και αλλού τις τελευταίες εβδομάδες αύξησαν «το αίσθημα απογοήτευσης που εμείς οι επιστήμονες δεν επικοινωνήσαμε πιο ξεκάθαρα και που δεν εκλέξαμε ηγέτες ικανούς για μια πιο έξυπνη αντίδραση».
«Σημαίνει ότι είμαστε καταραμένοι και ανόητοι», δήλωσε ο Χάνσεν για την αντίδραση της ανθρωπότητας στην κλιματική κρίση. «Πρέπει να το δοκιμάσουμε για να το πιστέψουμε». Η φετινή χρονιά φαίνεται ότι θα είναι η θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ σε παγκόσμιο επίπεδο, με το καλοκαίρι να έχει ήδη δει τον θερμότερο Ιούνιο και, ενδεχομένως, την θερμότερη εβδομάδα που έχει ποτέ μετρηθεί αξιόπιστα. Αντίθετα, το 2023 μπορεί με τον καιρό να θεωρηθεί μια μέση ή και ήπια χρονιά, καθώς οι θερμοκρασίες συνεχίζουν να ανεβαίνουν. «Τα πράγματα θα χειροτερέψουν προτού βελτιωθούν», δήλωσε ο Χάνσεν.
«Αυτό δεν σημαίνει ότι η ακραία ζέστη σε ένα συγκεκριμένο μέρος φέτος θα επαναληφθεί και θα αυξάνεται κάθε χρόνο. Οι καιρικές διακυμάνσεις μετακινούν τα πράγματα. Αλλά η παγκόσμια μέση θερμοκρασία θα αυξηθεί και ο κλιματικός κύβος θα είναι όλο και πιο φορτισμένος, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων ακραίων φαινομένων».
Παγκόσμια θερμοκρασία τα τελευταία 1.000 χρόνια
Επιταχύνεται ο ρυθμός παγκόσμιας θέρμανσης
Ο Χάνσεν υποστήριξε σε μια νέα ερευνητική εργασία, η οποία δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί, ότι ο ρυθμός της παγκόσμιας θέρμανσης επιταχύνεται, ακόμη και όταν λαμβάνονται υπόψη οι φυσικές διακυμάνσεις, όπως το σημερινό κλιματικό φαινόμενο Ελ Νίνιο που αυξάνει περιοδικά τις θερμοκρασίες. Αυτό οφείλεται σε μια, όπως είπε, «πρωτοφανή» ανισορροπία στην ποσότητα ενέργειας που εισέρχεται στον πλανήτη από τον ήλιο σε σχέση με την ενέργεια που αντανακλάται από τη Γη.
Ενώ οι παγκόσμιες θερμοκρασίες αναμφίβολα ανεβαίνουν λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων, οι επιστήμονες διχάζονται ως προς το αν ο ρυθμός αυτός επιταχύνεται. «Δεν βλέπουμε καμία απόδειξη γι’ αυτό που ισχυρίζεται ο Τζιμ», δήλωσε ο Μάικλ Μαν, κλιματολόγος του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, ο οποίος πρόσθεσε ότι η θέρμανση του κλιματικού συστήματος ήταν «αξιοσημείωτα σταθερή». Άλλοι είπαν ότι η ιδέα είναι εύλογη, αν και απαιτούνται περισσότερα δεδομένα για να είμαστε σίγουροι.
«Είναι ίσως πρόωρο να πούμε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας επιταχύνεται, αλλά σίγουρα δεν μειώνεται. Έχουμε ακόμα το πόδι μας στο γκάζι», δήλωσε ο Matthew Huber, ειδικός στην παλαιοκλιματολογία στο Πανεπιστήμιο Purdue.
Οι επιστήμονες έχουν εκτιμήσει, μέσω ανακατασκευών που βασίζονται σε στοιχεία που συλλέγονται από πυρήνες πάγου, δακτυλίους δέντρων και αποθέσεις ιζημάτων, ότι η τρέχουσα αύξηση της θέρμανσης έχει ήδη φέρει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί στη Γη από περίπου 125.000 χρόνια πριν, πριν από την τελευταία εποχή των παγετώνων.
Ζούμε σε ένα κλίμα που κανένας άνθρωπος δεν έχει ζήσει
«Πιθανότατα ζούμε ήδη σε ένα κλίμα που κανένας άνθρωπος δεν έχει ζήσει στο παρελθόν και σίγουρα ζούμε σε ένα κλίμα που κανένας άνθρωπος δεν έχει ζήσει από την εποχή πριν από τη γέννηση της γεωργίας», δήλωσε ο Bob Kopp, κλιματολόγος στο Πανεπιστήμιο Rutgers.
Σε περίπτωση που η παγκόσμια θερμοκρασία αυξηθεί κατά 1 C ή περισσότερο, κάτι που προβλέπεται ευρέως ότι θα συμβεί μέχρι το τέλος του αιώνα, εκτός αν υπάρξει δραστική μείωση των εκπομπών, ο Huber δήλωσε ότι ο Χάνσεν είχε «σε γενικές γραμμές δίκιο» ότι ο κόσμος θα βυθιστεί σε ένα είδος θερμότητας που δεν έχει παρατηρηθεί από 1-3 εκατομμύρια χρόνια πριν, μια περίοδο που ονομάζεται Πλειόκαινος εποχή.
«Αυτός είναι ένας ριζικά διαφορετικός κόσμος», δήλωσε ο Huber για μια εποχή κατά την οποία ήταν αρκετά ζεστή ώστε οι οξιές να αναπτύσσονται κοντά στο νότιο πόλο και η στάθμη της θάλασσας ήταν περίπου 20 μέτρα υψηλότερη από ό,τι σήμερα, γεγονός που σήμερα θα έπνιγε τις περισσότερες παράκτιες πόλεις.
«Πείραμα» για ανθρώπους και οικοσυστήματα
«Ανεβάζουμε τις θερμοκρασίες στα επίπεδα της Πλειόκαινου εποχής, κάτι που είναι εκτός της ανθρώπινης εμπειρίας- είναι μια τόσο μαζική αλλαγή που τα περισσότερα πράγματα στη Γη δεν είχαν να αντιμετωπίσουν», δήλωσε ο Huber. «Είναι ουσιαστικά ένα πείραμα για τους ανθρώπους και τα οικοσυστήματα για να δούμε πώς αντιδρούν. Τίποτα δεν είναι προσαρμοσμένο σε αυτό».
Προηγούμενες αλλαγές στο κλίμα, που προκλήθηκαν από αέρια του θερμοκηπίου ή αλλαγές στην τροχιά της Γης, προκάλεσαν αλλαγές που εκτυλίχθηκαν σε διάστημα χιλιάδων ετών. Καθώς όμως οι καύσωνες πλήττουν πληθυσμούς που δεν έχουν συνηθίσει σε ακραίες θερμοκρασίες, τα δάση καίγονται και η θαλάσσια ζωή παλεύει να αντιμετωπίσει την εκτίναξη της θερμότητας των ωκεανών, η τρέχουσα ανοδική έξαρση συμβαίνει με ρυθμό που δεν έχει παρατηρηθεί από την εξαφάνιση των δεινοσαύρων πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια.
«Δεν είναι μόνο το μέγεθος της αλλαγής, αλλά και ο ρυθμός της αλλαγής που αποτελεί ζήτημα», δήλωσε η Ellen Thomas, επιστήμονας του Πανεπιστημίου Yale που μελετά το κλίμα σε γεωλογικές κλίμακες. «Έχουμε αυτοκινητόδρομους και σιδηροδρομικές γραμμές που έχουν καθοριστεί, οι υποδομές μας δεν μπορούν να μετακινηθούν. Σχεδόν όλοι οι συνάδελφοί μου είπαν ότι, εκ των υστέρων, υποτιμήσαμε τις συνέπειες. Τα πράγματα κινούνται ταχύτερα από ό,τι νομίζαμε, πράγμα που δεν είναι καλό».
Η ζέστη του φετινού καλοκαιριού αποκάλυψε πλήρως στον κόσμο ένα μήνυμα που ο Χάνσεν προσπάθησε να μεταδώσει πριν από 35 χρόνια και οι επιστήμονες προσπαθούν να το μεταφέρουν από τότε, σύμφωνα με τον Huber. «Το κοιτάμε κατάματα ως επιστήμονες εδώ και δεκαετίες, αλλά τώρα ο κόσμος περνάει την ίδια διαδικασία, η οποία είναι σαν τα πέντε στάδια της θλίψης», είπε. «Είναι οδυνηρό να βλέπεις τους ανθρώπους να την περνούν. Αλλά δεν μπορούμε απλά να τα παρατήσουμε επειδή η κατάσταση είναι τρομερή», πρόσθεσε ο Huber. «Πρέπει να πούμε «Εδώ είναι που πρέπει να επενδύσουμε, να κάνουμε αλλαγές και να καινοτομήσουμε» και να μην τα παρατήσουμε. Δεν μπορούμε απλά να διαγράψουμε δισεκατομμύρια ανθρώπους», κατέληξε.