Αυτο-οδηγούμενα αυτοκίνητα, Amazon Alexa, image search… η ζωή μας εμπλουτίζεται συνεχώς με «έξυπνους αλγόριθμους». Οι αλγόριθμοι γίνονται ολοένα εξυπνότεροι: καταλαβαίνουν τι λέμε, μαθαίνουν πράγματα για εμάς, μαθαίνουν ξένες γλώσσες, μαθαίνουν να ζωγραφίζουν και, γενικώς, μαθαίνουν. Τι κρύβεται όμως πίσω από αυτούς και τι πάει να πει «μαθαίνουν»;
Ο κ.Κωνσταντίνος Δασκαλάκης είναι καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών στο περίφημο αμερικανικό πανεπιστήμιο Μ.Ι.Τ και βραβευμένος με διεθνείς διακρίσεις καθώς μεταξύ άλλων έδωσε λύση στο άλυτο από το 1950 επιστημονικό ερώτημα του Τζων Νας.
Μίλησε ως προσκεκλημένος στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση γιά την επανάσταση στην τεχνητή νοημοσύνη και τις ποικίλες προεκτάσεις στην ζωή μας.
«Η ομιλία μου αφορά την τεχνητή νοημοσύνη και την πρόοδο που έχει κάνει τα τελευταία πέντε χρόνια η οποία είναι αξιοσημείωτη καθώς και για το τι περιμένουμε να δούμε την επόμενη πενταετία. Περιλαμβάνει όμως και διάφορα φιλοσοφικά ερωτήματα τα οποία προκύπτουν από την πρόοδο που έχει γίνει. Τα ερωτήματα αυτά έχουν να κάνουν με την τεχνητή νοημοσύνη» λέει κ. Κ.Δασκαλάκης.
«Τεχνητή νοημοσύνη ουσιαστικά είναι η τεχνολογία η οποία αλληλεπιδρά με το περιβάλλον της και μέσα από αυτή την αλληλεπίδραση μαθαίνει και γίνεται καλύτερη. Η εμπειρία από πρόοδο σε αυτόν τον τομέα ωστόσο έχει κάποιες προεκτάσεις που αφορούν το πως ο άνθρωπος μαθαίνει. Αυτές τις φιλοσοφικές προεκτάσεις θα ήθελα να τις συζητήσω, ως προς τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος μαθαίνει».
Σε ένα εξαιρετικά σύνθετο κόσμο οι λεγόμενοι «έξυπνοι αλγόριθμοι» γίνονται όλο και πιο έξυπνοι: καταλαβαίνουν τι λέμε, μαθαίνουν πράγματα για εμάς, ακόμα και ξένες γλώσσες. Σε αυτό το πολύπλοκο περιβάλλον ο άνθρωπος καλείται να συμπορευθεί με την τεχνητή νοημοσύνη.
«Πράγματι η εποχή μας όπως καί όλες οι εποχές, είναι πολύ διαφορετική από τις προηγούμενες.
Αυτό το οποίο πλέον έχουμε να συνηθίσουμε είναι μία παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Όπως και οι οικονομικές συνέπειες που αυτή έχει καθώς επίσης και μία δραματική αλλαγή στην τεχνολογία γύρω μας. Πώς δηλαδή θα την χρησιμοποιούμε για να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε και να αυξήσουμε ουσιαστικά τις δυνατότητές μας» λέει ο κ.Κ.Δασκαλάκης.
«Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι ακριβώς θα γίνει αλλά από τα λίγα στοιχεία που έχουμε , βλέπουμε ότι θα βρίσκομαστε σε ένα κόσμο ,για παράδειγμα, με αυτοοδηγούμενα οχήματα, θα είμαστε σε ενα κόσμο όπου θα έχει ο καθένας μας ένα ηλεκτρονικό γραμματέα, θα έχουμε όλοι ένα βοηθό ο οποίος θα κάνει τα ψώνια για εμάς. Αυτή η τεχνολογία , απ ότι φαίνεται, είναι προ των πυλών» μας λέει και συνηγορεί ότι η νέα πραγματικότητα συντίθεται από τις ήδη υπαρκτές προσπάθειες για αυτοκίνητα χωρίς οδηγούς στις ΗΠΑ και την Αυστραλία, ταχυδρόμους ρομπότ στην Ελβετία και λαχανόκηπους χωρίς εργαζόμενους στην Ιαπωνία.
«Ναι μιλάμε για τέτοιου τύπου περιβάλλον. Θεωρείται επίτευγμα και αν συγκρίνουμε την τεχνολογία δέκα χρόνια πριν, δεν θα πιστεύαμε ότι τόσο σύντομα θα βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο. Οι εξελίξεις είναι δραματικές.
Η αλλαγή αυτή , οι εργασίες τις οποίες θα κάνει η τεχνολογία για εμάς, προφανώς θα φέρουν κάποιο κόσμο χωρίς δουλειά. Επομένως , ποιο θα είναι το Καινούργιο Κοινωνικό Συμβόλαιο το οποίο θα προωθήσει τους ανθρώπους που χάνουν την δουλειά τους σε άλλα επαγγέλματα και θα αναδιανείμει τα έσοδα από την χρήση της τεχνολογίας» λέει ο κ. Δασκαλάκης αναφορικά με τα ερωτήματα τα οποία θα θέσει στην ομιλία του.
Όσο για το ερευνητικό του αντικείμενο σήμερα:
«Η καρδιά της έρευνάς μου είναι οι αλγόριθμοι και οι προεκτάσεις τους , η σχέση τους με την οικονομική επιστήμη και η σχέση των αλγορίθμων με την στατιστική και την τεχνητή νοημοσύνη.
Εν προκειμένω κοιτάω τα θεμέλια της στατιστικής διότι και στην επιστήμη και στην ζωή μας και στις εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης, ο τρόπος με τον οποίο γίνεται πρόοδος είναι να παίρνουμε παρατηρήσεις και να προσπαθούμε να εξάγουμε γενικότερα συμπεράσματα. Στα θεμέλια της στατιστικής υπάρχουν κάποια κενά τα οποία προσπαθούμε να καλύψουμε με καινούργια επιστημονική γνώση».
Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης είναι καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών στο ΜΙΤ. Είναι απόφοιτος της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Ε.Μ.Π., έκανε διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ και εργάστηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στη Microsoft. Η έρευνά του επικεντρώνεται στη θεωρητική πληροφορική και τη διεπαφή της με τα οικονομικά, τη στατιστική και την τεχνητή νοημοσύνη.
Έχει τιμηθεί με το βραβείο της καλύτερης διδακτορικής διατριβής στην πληροφορική, από το διεθνή οργανισμό επιστήμης των υπολογιστών ACM. Η διδακτορική του διατριβή, με θέμα «Υπολογιστική Πολυπλοκότητα των Ισορροπιών Νας», απαντά σε ένα άλυτο επιστημονικό ερώτημα από τη δημοσίευση του Τζων Νας το 1950, για την οποία ο Νας βραβεύτηκε με το Νόμπελ Οικονομικών (1994). Η διατριβή του Κωνσταντίνου Δασκαλάκη εντοπίζει υπολογιστικά εμπόδια στην εφαρμοσιμότητα της ισορροπίας Νας, που υπήρξε το επίκεντρο των οικονομικών μαθηματικών μέχρι σήμερα, και δείχνει την ανάγκη για καινούργιες, πιο ρεαλιστικές έννοιες ισορροπίας.
Για τη δουλειά του αυτή έχει τιμηθεί και από τη Διεθνή Ένωση Θεωρίας Παιγνίων, με το βραβείο Πληροφορικής και Θεωρίας Παιγνίων. Έχει τιμηθεί επίσης με πολλά άλλα βραβεία και διακρίσεις, όπως το Career Award από το Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ, το βραβείο Πληροφορικής του Ιδρύματος Sloan, το βραβείο εξαιρετικής δημοσίευσης από τη διεθνή ένωση εφαρμοσμένων μαθηματικών SIAM, την ερευνητική υποτροφία της Microsoft και το βραβείο έρευνας από το ίδρυμα Giuseppe Sciacca του Βατικανού.
Δείτε το βίντεο:
[youtube url=”https://www.youtube.com/watch?v=G8DRPneKEGM”]