Καθοριστική για τον προεκλογικό διάλογο, ίσως ακόμη και για τις μετεκλογικές εξελίξεις, αναμένεται να είναι η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους και των «κόκκινων δανείων» την οποία παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας. Αναδεικνύοντας έτσι μια εναλλακτική αλλά και εφαρμόσιμη πρόταση απέναντι στον «εφιάλτη» των 700.000 πλειστηριασμών και της «μεγαλύτερης αναδιανομή περιουσίας στη πατρίδα μας από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά» σε βάρος των ευάλωτων στρωμάτων αλλά και της μεσαίας τάξης όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Η «καρδιά» της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ
Η «καρδιά» της πρότασης που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας, συνίσταται στο ότι αφενός αφορά συνολικά το ιδιωτικό χρέος, αφού όπως είπε «μιλάμε για όλες τις οφειλές προς «θεσμικούς» πιστωτές: Τράπεζες, Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων, Εταιρείες Απόκτησης και Διαχείρισης Απαιτήσεων, Δημόσιο και Ασφαλιστικά Ταμεία». Επίσης στο ότι κάθε πολίτης που αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να χάσει την περιουσία του «δικαιούται να ζητήσει τη ρύθμιση των οφειλών του και έτσι να προστατεύσει άμεσα την πρώτη κατοικία του, την επαγγελματική του στέγη και την αγροτική του γη, από την αναγκαστική ρευστοποίηση». Όπως ξεκαθάρισε ο Αλέξης Τσίπρας πλέον το δημόσιο παρεμβαίνει δυναμικά και πλέον η υπόθεση του διακανονισμού της οφειλής δεν είναι αντικείμενο αυτούσιας διαπραγμάτευσης του πολίτη με την τράπεζα η το fund. Αντιθέτως όπως σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ «στο εξής η εξωδικαστική ρύθμιση γίνεται υποχρεωτική. Κανένα fund δε θα μπορεί να κάνει bypass την υποχρέωση να προτείνει βιώσιμη λύση στον οφειλέτη, αντί για αναγκαστικές εκτελέσεις και πλειστηριασμούς. Αν ο πιστωτής δε συμμετάσχει, ακυρώνεται κάθε πράξη αναγκαστικής εκτέλεσης».
Οι ισορροπίες της πρότασης
Με βάση τις παραπάνω αρχές ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε αναλυτικά τις εναλλακτικές που θα δίνονται σε κάθε δανειολήπτη, δίχως να χάνεται και το δικαίωμα δικαστικής προσφυγής. Οι εναλλακτικές σχετίζονται με την αντικειμενική αξία του ακινήτου, τον χρόνο αποπληρωμής αλλά και την δυνατότητα του κράτους να επιδοτεί ένα σημαντικό μέρος (από 30% έως 50%) της δόσης του οφείλετη με στόχο να μην ξεπερνά τα 3/10 του εισοδήματός του. Όπως ξεκαθάρισε χθες ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στις προτάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης περιλαμβάνονται και οι εύλογες απαιτήσεις των τραπεζών, όχι όμως και η βούλησή τους να έχουν υπερκέρδη. Επισήμανε ότι χαρακτηριστικά πώς οι τράπεζες θα έχουν να αντιμετωπίσουν «ένα μαστίγιο και ένα καρότο». Το «μαστίγιο» θα αφορά την υποχρεωτική εμπλοκή τους σε εξωδικαστικό συμβιβασμό αφού στην αντίθετη περίπτωση θα χάνουν το δικαίωμα του πλειστηριασμού, το «καρότο» θα αφορά την δυνατότητά τους να πάρουν πίσω τα χρήματα του δανείου με την πρόσθεση ενός «εύλογου κέρδους».
Οι δόσεις που θα πληρώνουν οι οφειλέτες
Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα που προκύπτουν για τις δόσεις και τους χρόνους αποπληρωμής των δανείων με βάση τις προτάσεις και τις εναλλακτικές που κατέθεσε χθες στον προεκλογικό διάλογο ο Αλέξης Τσίπρας:
Έτσι λοιπόν για μία δανειακή οφειλή 100.000 ευρώ η οποία έχει μεταβιβαστεί σε fund είναι δυνατή η διαγραφή της οφειλής κατά 50% έτσι ώστε ο δανειολήπτης να πρέπει να ξεπληρώσει σε 10 χρόνια 50.000 ευρώ. Πρακτικά αυτό σημαίνει μία μηνιαία δόση 417 ευρώ που όμως θα μειωθεί έως και τα 208 ευρώ εφόσον ο δανειολήπτης πληροί τα κριτήρια για κρατική επιδότηση στα 292 ευρώ εάν η επιδότηση που του αναλογεί είναι 30%. Για 5ετή διακανονισμό της ίδιας οφειλής τα αντίστοιχα ποσά θα είναι 833 ευρώ δίχως επιδότηση, 417 ευρώ με επιδότηση 50% και 583 ευρώ με επιδότηση 30%.
Επίσης υπάρχουν και οι «εναλλακτικές» οι οποίες αφορούν τόσο τα δάνεια που έχουν μεταβιβαστεί σε funds όπως και αυτά που παραμένουν στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Σε αυτή την περίπτωση για μια οφειλή 100.000 ευρώ σε ακίνητο αντικειμενικής αξίας 70.000 ευρώ έχουμε αυτόματη διαγραφή χρέους στο ποσό της αντικειμενικής αξίας. Οπότε η οφειλή των 70.000 μπορεί να γίνει σε 20 χρόνια με επιτόκιο 2% πράγμα που σημαίνει ότι η δόση πέφτει στα 354 ευρώ δίχως επιδότηση, στα 248 ευρώ με επιδότηση 30%, ακόμη και στα 177 ευρώ με επιδότηση 50%. Αντίστοιχα οι δόσεις για εξόφληση σε 35 έτη γίνονται 232 ευρώ, 162 ευρώ και 116 ευρώ. Τα ποσά στην 10ετή εξόφληση θα είναι 644 ευρώ, 450 ευρώ και 322 ευρώ.
Κυβερνητικό αδιέξοδο
Όμως πέραν από τον προφανές της ανακούφισης των δανειοληπτών, η πρόταση για το ιδιωτικό χρέος έχει και σαφέστατη πολιτική επίδραση. Όπως εκτιμά η αξιωματική αντιπολίτευση οι θέσεις της φέρνουν σε πολιτικό αδιέξοδο την κυβέρνηση, θεωρώντας ως ενδεικτικό το ότι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δεν τόλμησε να κάνει κανέναν σχολιασμό για την ουσία των προτάσεων. Όπως επισημάνθηκε σε σχετική ανακοίνωση η σύγκριση είναι συντριπτική : ΝΔ: «Καμία προστασία με τον πτωχευτικό κώδικα / ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ: προστασία πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης.ΝΔ: Ανεξέλεγκτα τα funds /ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ: Κανόνες στη λειτουργία των funds. ΝΔ: Fast track πλειστηριασμοί χωρίς καμία υποχρέωση ρύθμισης /ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ: Υποχρεωτικότητα ρύθμισης και δυνατότητα δικαστικής προσφυγής». Παράλληλα το επιτελείο της αξιωματικής αντιπολίτευσης διαβλέπει πως σύντομα η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να εμφανίσει τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ ως ασύμβατες με την κοινοτική νομοθεσία, ζήτημα για το οποίο ο Αλέξης Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι δεν υφίσταται.
Παράλληλα όμως οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τα κόκκινα δάνεια αναμένεται να αποτελέσουν και κομβικό σημείο για τις μετεκλογικές εξελίξεις. Αφού όπως ξεκαθάρισε ο Αλέξης Τσίπρας «η πρόταση αυτή θα αποτελέσει από τη πλευρά μας βασικό σημείο αλλά και προϋπόθεση προγραμματικής συμφωνίας των προοδευτικών δυνάμεων. Ώστε με τη συμφωνία των προοδευτικών δυνάμεων του τόπου, αυτή η πρόταση να γίνει νόμος του κράτους από την πρώτη εβδομάδα εργασιών της νέας Βουλής που θα εκλέξει στις 21 του Μάη ο ελληνικός λαός».