Κόπηκε το «Μακεδονία του Ίλιντεν»

Το όνομα Ilidenska Makedonija (Μακεδονία του Ίλιντεν) μπήκε στο τραπέζι ως διαπραγματευτική εναλλακτική. Και εξ αρχής, σύμφωνα με ελληνικές διπλωματικές πηγές, είχε ως στόχο να δώσει χώρο και δυνατότητες πολιτικής ευελιξίας στον Ζόραν Ζάεφ προκειμένου να «περάσει» στο εσωτερικό της χώρας του το erga omnes και την αλλαγή του Συντάγματος.

Ως εκ τούτου, το Ilidenska Makedonija δεν είναι το όνομα στο οποίο το Μαξίμου είχε βασίσει τις προσδοκίες του για λύση, η άρνηση των πολιτικών αρχηγών να το αποδεχθούν ήταν αναμενόμενη, και η χθεσινή ανακοίνωση – απάντηση του πρωθυπουργικού γραφείου στις δηλώσεις Ζάεφ δεν σηματοδοτεί τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από ένα διπλωματικό μεν αλλά σαφές «όχι».

Η στρατηγική της κυβέρνησης άλλωστε προβλέπει αντίστροφη «φορά»: Πρώτα οριστική αποδοχή, όπως επισημαίνουν κυβερνητικοί κύκλοι, του erga omnes, της αλλαγής του Συντάγματος και του οδικού χάρτη από την πλευρά της πΓΔΜ και στην συνέχεια την τελική διαπραγμάτευση επι του ονόματος.

Στην κατεύθυνση αυτή δείχνει καθαρά και η ανακοίνωση του Μαξίμου στην οποία τονίζεται ότι «καλωσορίζουμε την αποδοχή από πλευράς ΠΓΔΜ ότι λύση στο ονοματολογικό δε μπορεί να υπάρξει χωρίς την υιοθέτηση ονομασίας erga omnes, δηλαδή για όλες τις χρήσεις έναντι όλων» και προστίθεται:  «Ωστόσο, ενθαρρύνουμε τους γείτονές μας να συνεχίσουμε από κοινού να εργαζόμαστε για εξεύρεση κοινά αποδεκτής ονομασίας με γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό, όπως ακριβώς προβλέπει και η δέσμη προτάσεων που έχει κατατεθεί από τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ, κ. Μάθιου Νίμιτς. Τέλος επισημαίνουμε ξανά ότι η λύση αυτή καθώς και οι προβλέψεις κατά του αλυτρωτισμού πρέπει να κατοχυρωθούν με Συνταγματική Αναθεώρηση».

Τη δική του ιδιαίτερη σημασία έχει επίσης και το κοινό μήνυμα για την ανάγκη συναίνεσης επι της τελικής συμφωνίας που έστειλαν χθες ο πρωθυπουργός και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας – ένα μήνυμα που, όπως λένε χαρακτηριστικά κυβερνητικά στελέχη, σημαίνει πέραν των άλλων πως ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα αγνοήσει τις αντιρρήσεις που εξέφρασαν οι πολιτικοί αρχηγοί στην προστάτη Ζάεφ για το ονοματολογικό.

Το Ilidenska Makedonija που πρότεινε ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ συνάντησε το κατηγορηματικό “όχι» των Κυριάκου Μητσοτάκη, Φώφης Γεννηματά, Δημήτρη Κουτσούμπα και Βασίλη Λεβέντη ενώ επιφυλάξεις εξέφρασε και ο Σταύρος Θεοδωράκης. Το βασικό τους επιχείρημα είναι πως η ονομασία «Μακεδονία του Ιλιντεν» εμπεριέχει καθαρά αλυτρωτικά στοιχεία. Και τούτο διότι το Ιλιντεν συνιστά ευθεία αναφορά στην εξέγερση των σλαβόφωνων το 1903 κατά των Οθωμανών, η οποία έχει καθιερωθεί ως εθνική εορτή στην πΓΔΜ και από πολλούς συνδέεται με το όραμα της «Μεγάλης Μακεδονίας».

Απαντώντας, δε, στις αιτιάσεις της ΝΔ ότι ο πρωθυπουργός δεν έπρεπε καν να δεχθεί συζήτηση επι της συγκεκριμένης πρότασης, κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν πως ήταν μια διπλωματική κίνηση τακτικής από τη στιγμή που ο Ζοπραν Ζάεφ δέχθηκε να συζητηθεί το erga omnes και τονίζουν ότι σε καμία φάση των συνομιλιών ο Αλέξης Τσίπρας δεν είπε ότι αποδέχεται το όνομα Ilidenska Makedonija.

Σύμφωνα μάλιστα με εκτιμήσεις διπλωματικών κύκλων είναι πιθανό η απόρριψη του εν λόγω ονόματος από την Αθήνα να επαναφέρει στο τραπέζι την ονομασία Nova Makedonija (Νέα Μακεδονία) καθώς το Gorna Makedonija (Άνω Μακεδονία) συναντά την αντίδραση της Βουλγαρίας. Την εκδοχή του Nova Makedonija άφησε ανοιχτή χθες και ο οποίος ο πρωθυπουργός λέγοντας στην ομιλία του στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ ότι θέση της κυβέρνησης είναι η σύνθετη ονομασία όχι μόνον με γεωγραφικό αλλα ενδεχομένως και με χρονικό προσδιορισμό.

Σε κάθε περίπτωση, τα περαιτέρω βήματα και η διατήρηση της δυναμικής για ταχεία λύση που διαφάνηκε στη Σόφια θα εξαρτηθούν αποκλειστικά και μόνον από το αν ο Ζόραν Ζάεφ θα καταφέρει να περάσει η όχι την αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο της πΓΔΜ. Επ’ αυτού αναμένονται απαντήσεις σύντομα ενώ ο Αλέξης Τσιπρας βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με τον κ. Ζάεφ και χθες είχε και νέα τηλεφωνική επικοινωνία μαζί του.