Κύπρος – Κρήτη- Καστελορίζο: Το τρίγωνο της αβεβαιότητας

Του Σάββα Καλεντερίδη

Στο άρθρο μας της Παρασκευής, εν όψει της επίσκεψης του Ελληνα πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά στην Ουάσινγκτον, αναφερθήκαμε στο ενδεχόμενο να μετατραπεί η Ανατολική Μεσόγειος σε νέο «Περσικό Κόλπο», με την Κύπρο, λόγω της θέσης αλλά και λόγω των υποθαλάσσιων ενεργειακών αποθεμάτων της, να παίζει κομβικό ρόλο σε αυτό το νέο ενεργειακό Ελντοράντο. Αναφερθήκαμε επίσης στο ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να επιλέξουν η κατασκευή του αγωγού που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο Κύπρου και Ισραήλ να είναι μέσω Τουρκίας, εξέλιξη που θα έχει μόνιμου χαρακτήρα επιπτώσεις στις σχέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου με την Τουρκία.

Με ποιον τρόπο και σε ποιον βαθμό θα επηρεαστούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις από μια τέτοια εξέλιξη θα το δούμε παρακάτω, αφού πρώτα εξετάσουμε τα ενδεχόμενα για ένα άλλο, επίσης ακανθώδες θέμα, που είναι αυτό του τι ανήκει και σε ποιον στο «τρίγωνο της αβεβαιότητας» που αποτελεί η θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κύπρου – Κρήτης – Καστελορίζου!

Η περιοχή αυτή, πέραν του μεγέθους της αλλά και των ενεργειακών αποθεμάτων που κρύβει στα σπλάχνα της, είναι στρατηγικής σημασίας για την Ελλάδα και την Κύπρο, γιατί, σε περίπτωση που ισχύσουν τα προβλεπόμενα από το Διεθνές Δίκαιο των Θαλασσών, εξασφαλίζεται η ενότητα του ελληνικού χώρου από την Κρήτη και το Καστελόριζο ως τις ακτές της Συρίας, του Λιβάνου, του Ισραήλ, της Παλαιστίνης (Λωρίδα της Γάζας), της Αιγύπτου και της Λιβύης, ενώ παράλληλα η Τουρκία αποστερείται ενός ευμεγέθους θαλάσσιου χώρου που διεκδικεί στη Μεσόγειο και αποκόπτεται από τις αδελφές μουσουλμανικές χώρες Παλαιστίνη, Αίγυπτο και Λιβύη, στις οποίες είχε επενδύσει πολλά.

Να υπενθυμίσουμε ότι από αυτή τη στήλη είχαμε υποστηρίξει ότι η επιχείρηση Μαβί Μαρμαρά κάθε άλλο παρά ανθρωπιστική ήταν, αφού είχε ως στόχο το σπάσιμο του εμπάργκο στη Λωρίδα της Γάζας, με σκοπό αυτή να αποκτήσει ναυτική δραστηριότητα και να μπορεί να διεκδικήσει ΑΟΖ, μπλοκάροντας τη διαδικασία οριοθέτησης και εκμετάλλευσης της ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ, που ήταν τότε σε εξέλιξη.

Επίσης, η πολιτική της Τουρκίας, με την οποία υποστήριζε τη δημιουργία ισλαμικών καθεστώτων στο Λιβύη και στην Αίγυπτο, με κυβερνήσεις τύπου ΑΚΡ, είχε ως στόχο την υιοθέτηση των θέσεων της Αγκυρας στο ζήτημα της οριοθέτησης της ΑΟΖ στη Μεσόγειο, με σκοπό το αλά τούρκα μοίρασμα της Ανατολικής Μεσογείου μεταξύ των ισλαμικών χωρών, με αποκλεισμό της Κύπρου και περιορισμό της ελληνικής ΑΟΖ.

Να σημειώσουμε ότι κάτι τέτοιο θα είχε εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες όχι μόνο στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο, αν ποτέ γίνει κάτι τέτοιο, αλλά και στην αντίστοιχη διαδικασία στις δυτικές θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας.

Οι ΗΠΑ υποδεικνύουν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα να αποφύγει μονομερείς ενέργειες στο «τρίγωνο της αβεβαιότητας» και να προχωρήσει πρώτα σε έρευνες και εκμετάλλευση στην περιοχή νοτίως της Κρήτης και στη θαλάσσια περιοχή που βρίσκεται δυτικά της Πελοποννήσου και στα Ιόνια νησιά. Δηλαδή να προχωρήσει σε έρευνες και σε εκμετάλλευση στις λιγότερο αμφισβητούμενες περιοχές, μέχρι να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για το «θερμό» τρίγωνο, που θα επηρεάσει και το Αιγαίο. Οσον αφορά τα κοιτάσματα νοτίως της Κρήτης και του Ιονίου, σύμφωνα με την αποκαλυπτική και ομολογουμένως εξαιρετικής σημασίας έρευνα του αρθρογράφου Μανώλη Κοττάκη, που δημοσιεύτηκε στο φύλλο της «κυριακάτικης δημοκρατίας» της προηγούμενης Κυριακής, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο από τα κοιτάσματα των περιοχών αυτών θα διοχετεύονται με υποθαλάσσιους αγωγούς στην Ευρώπη μέσω Ιταλίας!

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι, αφού έχει τεθεί ένα πλαίσιο ρύθμισης για τις προαναφερθείσες περιοχές, στις συζητήσεις στην Ουάσινγκτον θα τεθεί τουλάχιστον ως υπόθεση εργασίας το ζήτημα της οριοθέτησης του «τριγώνου της αβεβαιότητας», που κι εκεί, εξ όσων καταφέραμε να εκμαιεύσουμε, θα επιδιωχθεί το μοντέλο του Αιγαίου, δηλαδή συνεκμετάλλευση, χωρίς να τεθούν ζητήματα οριοθέτησης, στα οποία τυχαίως (;) δεν βρίσκεται λύση τα τελευταία 40 χρόνια που συνεχίζονται οι συνομιλίες με την Τουρκία, με τις ΗΠΑ να τηρούν ευμενή υπέρ της Τουρκίας ουδετερότητα.

Για να καταλήξουμε στην ανάλυσή μας, σε περίπτωση που προκριθεί η λύση του αγωγού μέσω Τουρκίας – Ανατολικής και Δυτικής Θράκης για τη μεταφορά του φυσικού αερίου της Κύπρου και του Ισραήλ στην Ευρώπη και η συνεκμετάλλευση του τριγώνου Κύπρου – Κρήτης – Καστελορίζου, άρα και του Αιγαίου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, δημιουργείται ένα πλαίσιο στο οποίο η Ελλάδα και η Κύπρος, λόγω μεγέθους αλλά και της κατάστασης επικρατεί στα δύο κράτη εξαιτίας της βαθύτατης και συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης, που απειλεί τη συνοχή της κοινωνίας και τη λειτουργία των κρατικών οντοτήτων, θα έχουν ρόλο κομπάρσου, έναν ρόλο που θα περιθωριοποιείται προϊόντος του χρόνου.

Δεν συνηθίζουμε να κινδυνολογούμε, όμως τώρα είναι η ώρα και επιβάλλεται περισσότερο από ποτέ να συνεγερθεί ο Ελληνισμός, αν όχι για να διεκδικήσει έναν νέο ρόλο στην υπό διαμόρφωση κατάσταση στην περιοχή, τουλάχιστον να διαφυλάξει τα κεκτημένα και να προστατέψει την Κύπρο και την Ελλάδα από τον όλεθρο και την καταστροφή, που θα είναι η νεο-οθωμανοποίησή τους.