Σε μάστιγα έχουν εξελιχθεί οι πνιγμοί στη χώρα μας καθώς, όπως αποδεικνύουν τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΔΥ, ένα μικρό χωριό 234 ανθρώπων έχει ήδη πνιγεί από την 1η Ιανουαρίου 2024 έως και χθες, 31 Ιουλίου.
Στη χώρα μας, δυστυχώς, κατά μέσο όρο καταγράφονται ετησίως 360 θανάσιμα ατυχήματα στο υδάτινο περιβάλλον (θάλασσα και εσωτερικά ύδατα).
Το 2023 καταγράφηκαν 400 θανάσιμα ατυχήματα στις θάλασσες, όπου το 83% των ανθρώπων αυτών ήταν ηλικίας άνω των 60 ετών.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας εκτιμάται ότι κάθε χρόνο παγκοσμίως σημειώνονται περίπου 236.000 θάνατοι από πνιγμό.
Με στόχο την ανάπτυξη ενός κοινού σχεδίου δράσης για την προώθηση της ασφάλειας των πολιτών στις θάλασσές μας και ιδιαίτερα των ηλικιωμένων ανθρώπων ο ΕΟΔΥ έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με την ΜΚΟ SafeWaterSpor (SWS).
Σύμφωνα με τον πρόεδρο και ιδρυτή του SWS Παναγιώτη Πασχαλάκη το σχέδιο δράσης περιλαμβάνει ενημερωτικές δράσεις για τις πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως και τη συνεργασία στη βάση του Ετήσιου Παρατηρητηρίου Ατυχημάτων που εκδίδει κάθε χρόνο ο SWS.
«Θεωρώ ιδιαίτερη σημαντική τη συνεργασία αυτή και την υποστήριξη του ΕΟΔΥ προκειμένου να ευαισθητοποιήσουμε την ευρύτερη κοινωνία μέσα από την ενημέρωση και την πρόληψη» αναφέρει ο κ. Πασχαλάκης και αναλύει παρακάτω τις ενέργειες που έχουν ήδη γίνει για την προστασία του κοινού από τους πνιγμούς αλλά και τις δράσεις που θα ακολουθήσουν μέσα από το μνημόνιο συνεργασίας με τον ΕΟΔΥ.
Οι κύριοι παράγοντες που οδηγούν σε πνιγμούς
Κύριος παράγοντας είναι η απουσία της κολυμβητικής παιδείας, ενώ για τους ανθρώπους της 3ης ηλικίας οι βασικότεροι παράγοντες είναι:
- η υπερεκτίμηση των ικανοτήτων και αντοχών τους,
- η προσέλευση στις παραλίες τις πρωινές ώρες οπότε απουσιάζει ο ναυαγοσώστης (σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία το ωράριο ναυαγοσωστικής κάλυψης κάθε παραλίας είναι 10:00-18:00),
- καθώς και το ότι σε πολλές περιπτώσεις κολυμπούν μόνοι χωρίς την ύπαρξη ενός δεύτερου ανθρώπου που θα μπορούσε να βοηθήσει σε περίπτωση ανάγκης.
Οι ΜΚΟ μπορούν με τις δράσεις τους:
- να υποστηρίξουν τους εμπλεκόμενους φορείς της πολιτείας να επιτελέσουν το έργο τους περισσότερο οργανωμένα και αποτελεσματικά, ενισχύοντας την υδάτινη ασφάλεια.
- να βοηθήσουν τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο υδάτινο περιβάλλον να βελτιώσουν την οργάνωση και τον τρόπο δουλειάς τους, ώστε η ασφάλεια να αποτελεί πάντα την ύψιστη προτεραιότητα.
- να συμβάλλουν σε νομοθετικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του ευρύτερου θεσμικού πλαισίου που συνδέεται με την υδάτινη ασφάλεια.
- να ενημερώσουν και να ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες σχετικά με την υδάτινη ασφάλεια.
Ενδεικτικά οι δράσεις:
Ο Οργανισμός SWS έχει συμβάλει σε νομοθετικές πρωτοβουλίες που αφορούν:
– στην λειτουργία των σχολών ναυαγοσωστικής,
-στην ενίσχυση της ναυαγοσωστικής κάλυψης των παραλιών (χρονική επέκταση ωραρίου από 7 σε 8 ώρες ημερησίως και από τρεις μήνες σε τέσσερις,
-στην αύξηση των παραλιών που καλύπτονται ναυαγοσωστικά, -στη μείωση της περιοχής ευθύνης του ναυαγοσώστη εκατέρωθεν του βάθρου που βρίσκεται (από 300μ ακτίνα σε 200μ),
-στην υποχρεωτική φυσική παρουσία του ναυαγοσώστη στις πισίνες ξενοδοχείων με βάθος μεγαλύτερο του 1,5 μέτρου κ.α.
Επίσης η δράση του Safe Water Sports και καθώς και η συνεργασία με όλους τους φορείς και υποστηρικτές έφεραν τα ακόλουθα αποτελέσματα:
- Το 2015, το 80% των επιχειρήσεων θαλασσίων σπορ & μέσων αναψυχής λειτουργούσαν χωρίς άδεια (και συνεπώς χωρίς την δυνατότητα ελέγχου από το Λιμενικό), ενώ σήμερα το 100% διαθέτει νόμιμη άδεια και ελέγχεται τακτικά
- Ο αριθμός των ναυαγοσωστών στις παραλίες αυξήθηκε κατά 20% και η πλήρωση των θέσεων αυτών στις παραλίες από 50% σε 92%
- Ο αριθμός των ελέγχων που γίνονται από το Λιμενικό πενταπλασιάστηκε (15.000 σε ετήσια βάση) χάρη στο Πληροφοριακό Σύστημα που δώρισε ο Safe Water Sports
- Δημιουργήσαμε το 1ο παρατηρητήριο ατυχημάτων και πνιγμών στην Ελλάδα στο οποίο καταγράφονται αναλυτικές πληροφορίες για όλα τα συμβάντα που γίνονται στο υδάτινο περιβάλλον της χώρας, σε συνεργασία με το Λιμενικό και την Αστυνομία, το οποίο λειτουργεί με στοιχεία από το 2017 έως και σήμερα
- Δημιουργήσαμε το πρώτο πανευρωπαϊκό πρότυπο για την πιστοποίηση των επιχειρήσεων θαλασσίων σπορ
- Η Ελλάδα είναι η 1η χώρα σε όλο τον κόσμο που θέσπισε Εθνική Ημέρα για την πρόληψη των πνιγμών και θαλάσσιων ατυχημάτων
Κάθε χρόνο επίσης ενημερώνονται εκατοντάδες χιλιάδες άτομα π.χ 700.000 άτομα με τη χρήση κοινωνικών δικτύων facebook, instagram, twitter, site, φυλλάδια, διαφημίσεις κλπ
Επίσης κάθε γονιός αρχικά μπορεί να ζητήσει από το σχολείο του και τον δάσκαλο να υλοποιήσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Safe Water Sports, το οποίο συμπεριλαμβάνεται στα εγκεκριμένα Εργαστήρια Δεξιοτήτων του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.
Επιπλέον, θα πρέπει όλοι μας να έχουμε «κατεβάσει» τη μοναδική εφαρμογή για την ασφάλεια στη θάλασσα, το Safe Water Sports app, όπου ο πολίτης μπορεί να βρει χαρακτηριστικά παραλιών π.χ. αν έχει ναυαγοσώστη, αν είναι οργανωμένη, τις νόμιμες και πιστοποιημένες επιχειρήσεις θαλάσσιων μέσων αναψυχής, τους κανονισμούς για κάθε θαλάσσιο σπορ κ.ά.
Τέλος, τα άτομα τρίτης ηλικίας χρειάζεται να ενημερώνονται και να παρακολουθούν τα ειδικά σεμινάρια που πραγματοποιεί ο Οργανισμός σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ και τα ΚΑΠΗ της Ελλάδος. Κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων παρουσιάζονται χρήσιμες συμβουλές και οπτικοακουστικό υλικό για την ασφάλειά τους στη θάλασσα, είτε διαδικτυακά, είτε για τα ΚΑΠΗ της Αττικής, με φυσική παρουσία στο Πλωτό Μουσείο Νεράιδα με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση.