του Βασίλη Βρυώνη
Ακόμα και στο πεδίο της διδασκαλίας της κλασικής λογοτεχνίας έχουν καταφέρει να ρίξουν τα δίχτυα τους οι φανατικοί της πολιτικής ορθότητας, η οποία φαίνεται πως στις ΗΠΑ αλλά και σε πολλές άλλες χώρες, έχει λάβει διαστάσεις μάστιγας. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί το κίνημα #DisruptTexts (Διακόψτε κείμενα) που έχει αναπτυχθεί στις ΗΠΑ, οι οπαδοί του οποίου πιστεύουν ότι οι μαθητές δεν πρέπει να διδάσκονται πολλά από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας καθώς περιέχουν αναφορές που με βάση τα σημερινά δεδομένα είναι ρατσιστικές, σεξιστικές, αντισημιτικές κλπ.
Κεντρικό τους σύνθημα είναι ότι στη σημερινή εποχή δεν έχουν καμία θέση στην εκπαίδευση κείμενα που γράφτηκαν πριν από δεκάδες, ή εκατοντάδες ακόμη, χρόνια, τα οποία περιγράφουν βίαια γεγονότα, περιστατικά ρατσισμού και μισογυνισμού ή εμπεριέχουν αναφορές που σήμερα θεωρούνται απαγορευμένες.
Οι φανατικοί αυτοί θεωρούν πως η διδασκαλία των εν λόγω έργων δεν προσφέρει στους μαθητές αλλά αντιθέτως τους «μπερδεύει» ψυχολογικά μεταδίδοντάς τους λάθος μηνύματα συμπεριφοράς.
Ισχυρίζονται, ως εκ τούτου, ότι τα παιδιά θα πρέπει να διαβάζουν μόνο έργα που παραπέμπουν μόνον στη γλώσσα και τις συμπεριφορές που χρησιμοποιούμε σήμερα και να γυρίσουν την πλάτη τους ακόμα και στα μεγάλες δημιουργίες του ανθρώπινου πνεύματος.
Παραπέμποντας στο -επίσης κλασικό και δυστοπικό- Φαρενάιτ 451 του Ρέι Μπράντμπερι (το οποίο μετέφερε στον κινηματογράφο ο Φρανσουά Τριφό), οι σύγχρονοι «ιεροεξεταστές» απαιτούν να αφαιρεθούν από τα σχολικά προγράμματα έργα του Ομήρου, του Σαίξπηρ, αλλά και πολλών άλλων κλασικών συγγραφέων. 
«Τα παιδιά δεν θα πρέπει να είναι υποχρεωμένα να διαβάζουν ιστορίες που είναι γραμμένες σε οποιαδήποτε άλλη πλην της καθομιλουμένης γλώσσας, ειδικά μάλιστα ιστορίες στις οποίες «ο ρατσισμός, ο σεξισμός, η προκατάληψη απέναντι στους ανάπηρους, ο αντισημιτισμός και άλλες μορφές μίσους είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση», αναφέρει η συγγραφέας εφηβικής λογοτεχνίας Πάντμα Βενκατραμάν σε άρθρο της στη σχολική επιθεώρηση School Library Journal.
Το ζήτημα των σύγχρονων ιεροεξεταστών αναδεικνύει η εφημερίδα «Wall Street Journal», η οποία προβαίνει τη μελαγχολική διαπίστωση ότι «φαίνεται κανένας συγγραφέας του παρελθόντος δεν είναι τόσο μεγάλος ώστε να μπορεί να γλιτώσει από το #DisruptTexts», αναφερόμενη σε αποστροφή δηλώσεων της Βενκατραμάν ότι «κανένας συγγραφέας δεν είναι αρκετά πολύτιμος, όσο μεγάλος και αν είναι».
Η ίδια η συγγραφέας δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας: «Το να απαλλάσσεις τον Σέξπιρ από τις ευθύνες του με το να αναφέρεις πως έζησε σε μία εποχή που του αισθήματα μίσους κυριαρχούσαν, στέλνει υποσυνείδητα το μήνυμα πως η ρητορική μίσους είναι δευτερεύουσα σε σχέση με την ακαδημαϊκή αριστεία», λέει απηχώντας πλήρως τη νέα «θρησκεία» της εποχής, σύμφωνα με την οποία στο όνομα του δικαιωματισμού οφείλουμε να διαγράψουμε κάθε ενοχλητική φωνή του παρελθόντος, ακόμα και με τη βία, στο όνομα μιας απόλυτης -δήθεν δημοκρατικής-μεσσιανικής αποστολής η οποία επιβάλλεται να επικρατήσει παντού.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Wall Street Journal, σε μία τουλάχιστον περίπτωση, σε ένα σχολείο της Μασαχουσέτης, το κίνημα φαίνεται πως πέτυχε τον στόχο του. Η Οδύσσεια του Ομήρου αφαιρέθηκε από το πρόγραμμα διδασκαλίας!
«Είμαστε πολύ περήφανοι να λέμε ότι η Oδύσσεια αφαιρέθηκε φέτος από το πρόγραμμα σπουδών!» φέρεται να δήλωσε η Χίδερ Λέβιν, καθηγήτρια Αγγλικών στο Λύκειο «Lawrence» της Μασαχουσέτης, που έκοψε την Οδύσσεια από το Δημοτικό , θεωρώντας ότι ο Όμηρος γράφει με τρόπο… σεξιστικό και ρατσιστικό…
Όταν ο αρθρογράφος της εφημερίδας ήρθε σε επαφή με την κυρία Λέβιν για να το επιβεβαιώσει, η ίδια απάντησε ότι η έρευνά του επεμβαίνει στη δουλειά της και αρνήθηκε να απαντήσει.
Επίσης ούτε ο πρόεδρος του Τμήματος Αγγλικών των Δημόσιων Σχολών του Lawrence, Ρίτσαρντ Γκορχαμ, απάντησε σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, σχολιάζει η εφημερίδα «Wall Street Journal».
Στην πυρά και ο Σαίξπηρ
Ο Όμηρος δεν είναι το μοναδικό θύμα της μανίας αυτής. Ο -κατά πολλούς- ισάξιός του επικού ποιητή, Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, επίσης έχει μπει στο στόχαστρο των σύγχρονων ιεροεξεταστών.
Έργα του όπως Βασιλιάς Ληρ, ο Έμπορος της Βενετίας, ο Οθέλλος κ.α. βρίσκονται ήδη στη λίστα των «προς απαγόρευσιν» από τους φανατικούς του #DisruptTexts.
Σε ό,τι αφορά τον Σαίξπηρ, η Βενκατραμάν επισημαίνει ότι έζησε σε μια εποχή που επικράτησαν τα αισθήματα μίσους, κατά συνέπεια κινδυνεύει να περάσει στον αναγνώστη ένα υποσυνείδητο μήνυμα ότι η ακαδημαϊκή αριστεία υπερτερεί της ρητορικής του μίσους.
«Οι λεπτές πολυπλοκότητες της λογοτεχνίας απαλύνονται στην ακατέργαστη διακλάδωση των «διατομεακών» αγώνων εξουσίας», υποστηρίζει (σ.σ. με νόημα;) ο καθηγητής Αγγλικών του Σιάτλ, Έβιν Σιν.
Το 2018 ο ίδιος είχε γράψει κάπου ότι καλύτερα «να πέθανε» από το να διδάξει το «Το άλικο γράμμα» εκτός αν το μυθιστόρημα του Ναθάνιελ Χόθορν, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την «καταπολέμηση της μισογυνισμού και της ντροπής».
Και δεν είναι μόνο οι παραπάνω. Τη «μαύρη λίστα» των οπαδών της προσπάθειας επαναφοράς των κοινωνιών στον… σωστό δρόμο συμπληρώνουν συγγραφείς και φιλόσοφοι όπως ο Νίτσε, ο Χάιντεγκερ, ο Σελίν, ο Κόνραντ, Ντίκενς, ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, και πολλοί άλλοι…
Το μέγεθος που έχει πάρει η εκστρατεία επιβολής των επιταγών της πολιτικής ορθότητας φαίνεται από το γεγονός πως όταν η Τζέσικα Κλουές, συγγραφέας μυθοπλασίας έργων για μικρά παιδιά και εφήβους αντέδρασε σε σχόλιο καθηγήτριας – οπαδού του κινήματος #DisruptTexts ξέσπασε τέτοιο μένος εναντίον της στα social media πυο ο εκδότης της την υποχρέωσε να δημοσιεύσει μια ταπεινωτική επιστολή συγνώμης προς την καθηγήτρια…
Μέσα σε όλο αυτόν τον ορυμαγδό φανατισμού και σκοταδισμού (στο όνομα του δικαιωματισμού πάντα…) την απάντηση ήρθε να δώσει ο συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Τζον ντελ Αρόζoν ο οποίος έγραψε πως «είναι τραγωδία το γεγονός ότι αυτό το κίνημα κατά της διανόησης, με στόχο την απαγόρευση των κλασικών, κερδίζει έδαφος μεταξύ των εκπαιδευτικών και της εκδοτικής βιομηχανίας. Η διαγραφή της ιστορίας των μεγάλων έργων περιορίζει μόνο την ικανότητα των παιδιών να μορφωθούν σωστά. Εάν υπάρχει κάτι κακό στην κλασική λογοτεχνία, πηγάζει από τη μη διδασκαλία της. Οι μαθητές που δεν δικαιούνται να διαβάσουν θεμελιώδη κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας μπορεί να φαντάζονται ότι είναι τυχεροί καθώς κάνουν αυτό που θέλουν οι άνθρωποι που στηρίζουν την εκστρατεία #DisruptTexts. Ωστόσο, σε σε σύγκριση με τους καλύτερα μορφωμένους συνομηλίκους τους, θα υποφέρουν από γλωσσική φτώχεια και πολιτιστικές αναφορές. Και το χειρότερο είναι ότι δεν το γνωρίζουν καν…»