Του Κανάκη Γερωνυμάκη
Μια βολά, όντεν ήμουνε μικιό κοπελάκι, κάμποσα χρόνια πρίχου μασέ αρχηνήξει τον πόλεμο ο βρώμος, ο Μουσολίνης, έπαιζα με τσοι φίλους μου στο Λειβαδάκι, μια ουλιά πιλιά κάτω απού το σπίτι μας, μα στα καλά καθούμενα μου φώνιαξενε η συχωρεμένη η μάνα μου κι έμπεψέ με να πάρω βερεσέ απού το μαγατζί μια οκά μαντινάδες.
Επήγα ‘γω, μα ακλουθούσανέ μου κ’ οι φίλοι μου, (άλλα δυό μικιά κοπελάκια). Το’να ν-τωνε εφόριενε στιβανάκια, τ’ άλλο ν-τονε ξυπόλυτο, εγώ εφόρουνε ένα στιβανάκι, γιατί τ’ άλλο ήτονε ξεπαρελυμένο και τόχα αφητό να μου το ράψει ο πατέρας μου (ο συχωρεμένος) και δεν το φόρουνε στο παιγνίδι, για να μη σιοξεχαμπετωθεί. Επήγαμενε στο μαγατζί, απού ήτονε ντουκιάνι, μα επούλιενε και μικροπράματα (όπου και μαντινάδες).
Μόλις εμπήκαμενε μέσα, λέω του καφετζή: «Έμπεψέ με η μάνα μου να μου δώσεις μια οκά μαντινάδες, και να τσοι γράψεις, λε, στα βερεσέδια μας». Στο μαγατζί ήτονε ένας ξένος και εγέλαξενε και λέει μου: «Τσι μαντινάδες τσι βρίσκομε στον μαντιναδολόγο γραμμένες, πώς τις ζητάς εσύ με την οκά;» Δεν επρόλαβα ‘γω να του απηλοηθώ, μα ο καφετζής του εξήγησενε:
«Οι καραμέλες είνιε τυλιμένες σ’ ένα χαρτάκι, και αυτό γράφει μια μαντινάδα και γι’ αυτό τσι λέμε «μαντινάδε»».
Ο ξένος ύστερα έπιασενε κουβέντα με εμάς τα παιδιά και λέει μας: «Αν είστε καλά παιδάκια, και αν ξέρετε, θέλω να μου πει ο καθένας σας μια μαντινάδα, από αυτές που γράφουνε οι καραμέλες».
Εγώ είπα την πρώτη:
«Ο ποταμός σέρνει κλαδιά κι’ η θάλασσα καράβια
κ’ η κόρη με τα νάζια της σέρνει τα παληκάρια»
Ύστερα λέει το Μανουσιό:
«Ένα βερυκουκόσπορο στο σπίτι σας θα μπέψω
να μ’ αξιώσει ο Θεός να ζιώ να σε παντρέψω»
Και του Μιχαλιού η μαντινάδα ήτονε η παρακάτω:
«Όποιος τα λόγια σου γροικά, και τσ’ όρκους σου πιστεύει
πχιάνει στη θάλασσα λαγούς και στα βουνά ψαρεύει»
Είπενε ο ξένος του καφετζή κι έδωκενε καθα νειούς μας ένα λουκούμι κετές μας εχαιρέτηξενε απού τα χεράκια μας και μας είπενε πως είμεστανε, λε, τα καλύτερα κοπέλια του κόσμου. Κ’ ύστερα μασε ρωτά: «Ξέρετε πολλές μαντινάδες από τα καραμελόχαρτα;» Και του λέω εγώ: «Κιαμέ δε γ-κατέμενε;» Ότι να φάμενε τη μαντινάδα απού μασε δίδουνε, διαβάζομενε και ξαναδιαβάζομενε και τη μαντινάδα απού γράφει το χαρτάκι, ώστε να τηνε μάθομενε απ’ όξω μας, και μόλις την εμαθαίνομενε, την κάθε μαντινάδα, την ετραγουδούσαμενε μεγαλόφωνα στσι στράτες του χωριού.
Επά σας αναλιγαδιάζω πράματα, πάνω από 85 χρονώ και τα θυμούμαι σα ναχαν είνιε ψαργάδινα και λέω μόνο την αλήθεια. Ανε, σας αλλάσω λόγο, ν’ αλλάξει ο νους μου
Κανάκης Ι. Γερωνυμάκης
Γλωσσάρι:
Βολά = φορά
Όντεν = όταν
Πρίχου = πρωτού
Ουλιά = λιγάκι
Στα καλά καθούμενα = ξαφνικά
Έμπεψε = έστειλε
Ξεπαραλήμενο = χωρισμένο από την ραφή
Ξεχαμπετωμένο = ξεκολλημένη σόλα
Απιλοήθηκα = απάντησα
Γροικώ = ακούω
Ντουκιάνι = καφενείο (τούρκικα)
Λε = ας υποθέσομε, ας το πιστέψομε
Κετές = κι έπειτα
Αναλγαδιάζω = αναφέρομαι σε διάφορα
Κιάμε = αμέ
Επά = εδώ
Νάχανέχω = αν είχα
Σα νάχαν έχω = ως εάν είχα
Ψαργάδινα = οψές αργά = εχθές βράδυ = χθεσινοβραδινά