Με τα εγκαίνια της έκθεσης με τίτλο «Οι θηριωδίες της ναζιστικής Γερμανίας στην Κρήτη» ολοκληρώθηκαν οι μαραθώνιες και εξαιρετικά επιτυχημένες εκδηλώσεις για την 80η επέτειο του Ολοκαυτώματος της Βιάννου και των χωριών της Δυτικής Ιεράπετρας. Το βράδυ της Τρίτης 19 Σεπτεμβρίου 2023 στον υπέροχο χώρο του Κηποθέατρου «Μάνος Χατζιδάκις» παρουσιάστηκε σε μία νέα σύνθεση το σπουδαίο αρχειακό υλικό που περιλαμβάνεται στην περίφημη Έκθεση της Κεντρικής Επιτροπής Διαπιστώσεως Ωμοτήτων στη Μεγαλόνησο, που φέρει τις υπογραφές των μεγάλων διανοούμενων Νίκου Καζαντζάκη, Ιωάννη Καλιτσουνάκη, Ιωάννη Κακριδή και αποτυπώθηκε φωτογραφικά από τον Κωνσταντίνο Κουτουλάκη.
Την έκθεση, που φιλοξενείται στον προθάλαμο του κηποθέατρου «Μάνος Χατζιδάκις» οργάνωσε η Ένωση Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου με συνδιοργανωτές την Περιφέρεια Κρήτης, τους Δήμους Βιάννου, Ηρακλείου, Μαλεβιζίου και την ΕΛΜΕ Ν. Ηρακλείου, υπό την αιγίδα του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα.
Σύντομο χαιρετισμό απηύθυναν ο Δήμαρχος Ηρακλείου Βασίλης Λαμπρινός, ο Περιφερειακός Σύμβουλος Κώστας Φασουλάκης, εκ μέρους της Περιφέρειας Κρήτης, η Πρόεδρος της ΕΛΜΕ Ν. Ηρακλείου Αρετή Σπαχή. Σύντομες παρεμβάσεις έκαναν ο επιζών του Ολοκαυτώματος της Βιάννου Βασίλης Παπαδόπουλος, η Πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δαμάστας Πόπη Λιαδάκη και ο Στέλιος Μπραμπαγαδάκης.
Στην ομιλία του ο Δρ. Γιώργος Τζωράκης, Αρχαιολόγος – Ιστορικός, παρουσίασε περιεκτικά και με γλαφυρό τρόπο το φωτογραφικό αρχείο Κουτουλάκη και επιλεγμένα αποσπάσματα της έκθεσης, που αναδεικνύουν σε όλη τους την έκταση τα τερατώδη εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διέπραξε η ναζιστική Γερμανία στην Κρήτη. Ο Δρ. Γιώργος Καλογεράκης, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων αναφέρθηκε στους δεκάδες μαζικούς τουφεκισμούς και σφαγές αμάχων από την πρώτη μέρα της Μάχης της Κρήτης έως τον Σεπτέμβριο του 1941 και κατέρριψε το αφήγημα των «αντιποίνων». Ο Δρ. Αριστομένης Ι. Συγγελάκης, Πανεπιστημιακός, Συγγραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα αναφέρθηκε στον επίκαιρο αντιφασιστικό χαρακτήρα της εκδήλωσης και τόνισε την άρρηκτη σύνδεση της έκθεσης με τον αγώνα υπεράσπισης της ιστορικής μνήμης απέναντι και διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών.
Τον μουσικό επίλογο της εκδήλωσης έγραψαν η Καθηγήτρια Λίλυ Δάκα στο πιάνο και οι απόφοιτοι του Μουσικού Σχολείου Ηρακλείου Κωνσταντίνος Μπουτσόλης (κλαρινέτο) και Λευτέρης Μπουτσόλης (κοντραμπάσο).
Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν, μεταξύ άλλων, ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Αρχιμανδρίτης Κορνήλιος Αθανασάκης, ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Βαγγέλης Ζάχαρης, ο Δήμαρχος Βιάννου Μηνάς Σταυρακάκης, οι Αντιδήμαρχοι Ηρακλείου Ρένα Παπαδάκη-Σκαλίδη και Στέλλα Αρχοντάκη – Καλογεράκη, ο Αντιδήμαρχος Δήμου Μαλεβιζίου Γρηγόρης Περισυνάκης, ο δημοτικός σύμβουλος Ηρακλείου Πέτρος Ινιωτάκης, ο πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων και του Μουσείου Ολοκαυτώματος Δ. Βιάννου Αριστομένης Α. Συγγελάκης, τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα Αλέξανδρος Παπαδάκης και Γιώργος Σαρρής, οι Νίκος Μπιμπάκης και Γιώργος Καρτσωνάκης από την Ένωση Θυμάτων Ολοκαυτώματος Σοκαρά, ο υποψήφιος Δήμαρχος Βιάννου Κώστας Μωϋσάκης, ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου κ. Νίκος Λογοθέτης, ο Πρόεδρος και ο Γραμματέας του Εργατικού Κέντρου Στέλιος Βοριάς και Νεκτάριος Μωϋσάκης και ο πρώην Νομάρχης Ηρακλείου κ. Δημήτρης Σαρρής.
Η Διάσωση ενός Ιστορικού Αρχείου
Στις 17.6.1945, η κυβέρνηση Βούλγαρη συνέστησε την «Κεντρική Επιτροπή Διαπιστώσεως Ωμοτήτων εν Κρήτη» αποτελούμενη από τους Νίκο Καζαντζάκη, Ιωάννη Καλιτσουνάκη, Ιωάννη Κακριδή και Κωνσταντίνο Κουτουλάκη, προς διαπίστωση και καταγραφή των ναζιστικών εγκλημάτων στην Κρήτη. Μετά από επίπονη περιοδεία (29 Ιουνίου – 6 Αυγούστου 1945), η Επιτροπή συνέταξε εμπεριστατωμένη Έκθεση, την οποία παρέδωσε στο Υπουργείο Εξωτερικών ως έγκυρο ντοκουμέντο και στοιχείο ενίσχυσης των ελληνικών αξιώσεων αποζημίωσης ενόψει της Διασυμμαχικής Διάσκεψης των Παρισίων για τις Επανορθώσεις (Νοέμβριος 1945 – Ιανουάριος 1946).
Το πολύτιμο αυτό τεκμήριο «χάθηκε» από τις υπηρεσίες του ελληνικού κράτους. Ευτυχώς ο Νίκος Καζαντζάκης είχε παραδώσει για διατύπωση παρατηρήσεων ένα αντίγραφό του στον Κρητικό λόγιο και αδελφικό του φίλο Παντελή Πρεβελάκη, ο οποίος, πολύ αργότερα, το παρέδωσε στο Ιστορικό Μουσείο Ηρακλείου για να αποτελέσει μέρος του αρχείου Καζαντζάκη. Έτσι διασώθηκε το ιστορικό αυτό κείμενο και το 1983 δημοσιεύθηκε από τον Δήμο Ηρακλείου μαζί με περιορισμένο φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του Κώστα Κουτουλάκη. Τμήμα του φωτογραφικού αρχείου Κουτουλάκη βρέθηκε στην κατοχή του αείμνηστου δημοσιογράφου Μανόλη Δουλγεράκη, το οποίο, μαζί με την πλούσια βιβλιοθήκη του, δωρίθηκε το 2014 από την οικογένεια Δουλγεράκη στο Δήμο Μαλεβιζίου.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής ο πληθυσμός της Ελλάδας αποδεκατίστηκε, η πατρίδα μας ισοπεδώθηκε και η πορεία της υπονομεύθηκε, το μέλλον της ναρκοθετήθηκε. Μία ανείπωτη εθνική τραγωδία, στα όρια της γενοκτονίας! Δυστυχώς, όμως, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας καταπατώντας κάθε έννοια Δικαίου και Ηθικής, αρνείται επί δεκαετίες να εκπληρώσει τις απαράγραπτες υποχρεώσεις της. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια με την αξιοποίηση περιβόητων γερμανικών ταμείων, ιδρυμάτων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων επιχειρεί να αναθεωρήσει την Ιστορία και να ενταφιάσει το ζήτημα των γερμανικών οφειλών.
Στην Έκθεση για τις ναζιστικές θηριωδίες στην Κρήτη αποτυπώνεται εύγλωττα ο κτηνώδης χαρακτήρας των ναζιστικών εγκλημάτων: οι ομαδικές σφαγές αμάχων, τα καμένα χωριά, οι βομβαρδισμένοι τόποι, οι μαυροφορεμένες γυναίκες, τα ρακένδυτα και λιπόσαρκα παιδιά, τα απελπισμένα μάτια…. Τα παραπάνω ανεκτίμητα ιστορικά ντοκουμέντα παρουσιάζονται με την ευκαιρία της 80ης επετείου του Ολοκαυτώματος των χωριών της Βιάννου και της Δ. Ιεράπετρας, ως τιμή στους νεκρούς, ως όπλο απέναντι στη λήθη, ως εργαλείο μάθησης των νέων, ως ηχηρό μήνυμα κατά του φασισμού, ως ώθηση στον ιερό αγώνα διεκδίκησης των γερμανικών αποζημιώσεων και επανορθώσεων.
Την επιμέλεια της έκθεσης είχαν η Στέλλα Νησιώτη και η Δέσποινα Συγγελάκη και του φωτογραφικού αρχείου Κουτουλάκη ο Δρ. Γιώργος Τζωράκης και ο Καθηγητής Μανώλης Δρακάκης.
Η έκθεση θα είναι ανοιχτή για το κοινό από 9:00 π.μ. έως 13:00 και 18:00 έως 21:00 και θα διαρκέσει μέχρι και την 30η Σεπτεμβρίου.
Θερμές ευχαριστίες στους φορείς και τα πρόσωπα που συνέπραξαν και εργάστηκαν για την επιτυχία της εκδήλωσης.
Εκφράζουμε την οργή μας για τη φασιστική πρόκληση βανδαλισμού του ανδριάντα του πρωτομάρτυρα και ήρωα της Εθνικής Αντίστασης Ναπολέοντα Σουκατζίδη στο Αρκαλοχώρι. Ας γνωρίζουν οι φυσικοί και, κυρίως, οι ηθικοί αυτουργοί αυτής της κατάπτυστης πράξης ενάντια στη Δημοκρατία και την Ιστορία αυτού του τόπου ότι οι φασιστικές προκλήσεις δεν θα περάσουν!
Ο αγώνας για την υπεράσπιση της Ιστορίας από τους επίδοξους πλαστογράφους της, τη διάσωση, ανάδειξη και μεταλαμπάδευση στη νέα γενιά της ιστορικής μνήμης, τη θωράκιση της Δημοκρατίας και τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών συνεχίζεται ανυποχώρητα!
ΤΟ Δ.Σ. ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΘΥΜΑΤΩΝ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΒΙΑΝΝΟΥ