Της Βασιλικής Σιούτη
Τις προηγούμενες μέρες προβλήθηκε ιδιαιτέρως στα ελληνικά ΜΜΕ μία από τις πολλές έρευνες που γίνονται με χρήση τεστ αντισωμάτων. Πρόκειται για την έρευνα της ομάδας του Έλληνα καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ των ΗΠΑ, Γιάννη Ιωαννίδη, σε δείγμα 3.300 ατόμων της επαρχίας Σάντα Κλάρα στην Καλιφόρνια, που βρέθηκαν μετά από πρόσκληση στο Facebook.
Σύμφωνα, με τους ισχυρισμούς της ομάδας, η έρευνά τους «επιβεβαίωσε τις υποψίες ότι η εξάπλωση της νόσου Covid-19 είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι δείχνουν τα επίσημα στατιστικά των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, κάτι που εκτιμάται ότι συμβαίνει σε όλες τις χώρες». (Stanford researchers test 3,200 people for COVID-19 antibodies)
Αυτό, βέβαια, είναι ένα πρώιμο συμπέρασμα που δόθηκε στη δημοσιότητα πριν περάσει τη διαδικασία που είθισται να περνούν οι έρευνες πριν δημοσιευτούν. Αλλά και η ελληνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, χωρίς να έχει κάνει έρευνα με τεστ αντισωμάτων, γνωρίζει ότι τα κρούσματα είναι περισσότερα από τα καταγεγραμμένα. Εκεί όπου διαφοροποιείται ο κ. Ιωαννίδης είναι στην «εικασία» ‒όπως τη λέει και ο ίδιος‒ που κάνει.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει στο δελτίο του ΑΠΕ:
«Αν πρέπει να κάνω μια εικασία, ο πιθανός αριθμός ατόμων που έχουν μολυνθεί στην Ελλάδα είναι κάπου 100.000-200.000, ίσως και μεγαλύτερος, με κάθε επιφύλαξη βέβαια, καθώς χρειαζόμαστε πραγματικά δεδομένα, ειδικά από την Ελλάδα, για να ξέρουμε με μεγαλύτερη σιγουριά».
Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής, ωστόσο, αμφισβητήθηκαν από άλλους επιστήμονες, όπως και η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε.
Ο Ηλίας Μόσιαλος, όταν ρωτήθηκε, σχολίασε πως «Αν κάνουμε αναγωγή των αποτελεσμάτων της μελέτης ομάδας του Στάνφορντ που έδειξε ότι τα πραγματικά κρούσματα είναι από 50 μέχρι 85 φορές από αυτά που εντοπίζονται, τότε στη Νέα Υόρκη είναι φορείς του ιού το 78-125% των κατοίκων» και ότι τα νούμερα αυτά δεν βγαίνουν.
Ο κ. Μόσιαλος, όπως και ο κ. Τσιόδρας, έχουν τονίσει επανειλημμένα πως χρειαζόμαστε τα τεστ με την προϋπόθεση ότι είναι ακριβή. Τεστ που θα δίνουν με ακρίβεια τη διάγνωση, αλλά «σε αυτήν τη φάση δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια τι ανοσία θα έχουμε, αν είναι πλήρης ή μερική, ούτε και έχουμε σίγουρα αποτελέσματα για την αξιοπιστία και την ακρίβεια των τεστ» έχει πει ο κ. Μόσιαλος.
Υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες ακόμα για την αξιοπιστία των τεστ που χρησιμοποιούνται και το αν καταγράφουν την ανοσία κι άλλων κορονοϊών ή αφορούν μόνο αυτόν, καθώς και τα επίπεδα αντισωμάτων. Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμα αν τα ανιχνευόμενα αντισώματα «θα μας προστατεύουν και για πόσο καιρό».
«Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν μιλάμε για τη θνητότητα του νέου κορωνοϊού με βάση αυτές τις μελέτες» τονίζουν διαρκώς τα μέλης της ελληνικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, τα οποία εξηγούν συνεχώς ότι ένα πολύ μικρό ποσοστό του πληθυσμού έχει αντισώματα και συνεπώς δεν υπάρχει ακόμα συλλογική ανοσία.
ΕΙΝΑΙ ΑΞΙΟΠΡΟΣΕΚΤΟ, πάντως, ότι το δημοσίευμα του ΑΠΕ, το οποίο ενδεχομένως προέρχεται από κάποιο δελτίο Τύπου του κ. Γιάννη Ιωαννίδη ή της ερευνητικής ομάδας, αναφέρει ονομαστικά την εταιρεία της οποίας τα τεστ χρησιμοποίησαν, κάτι που δεν συνηθίζεται, καθώς αποτελεί έμμεση προβολή της. Πρόκειται για την εταιρεία βιοτεχνολογίας Premier Biotech. Το τεστ που μεταπωλεί η Premier είναι από τη Hangzhou Biotest Biotech και πρόκειται για τεστ που εισάγονται από την Κίνα. Ωστόσο, όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει από τον πίνακα με τα δεκάδες τεστ για τον νέο κορωνοϊό που κυκλοφορούν, ελάχιστα από αυτά είναι εγκεκριμένα στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη.
Στις ΗΠΑ, λόγω της συνεχιζόμενης κατάστασης έκτακτης ανάγκης, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων, ο FDA, πριν από λίγο καιρό χαλάρωσε τους κανόνες που διέπουν τη χρήση των τεστ αντισωμάτων και έχει επιτρέψει τη χρήση τους, αναφέροντας όμως ότι τα τεστ αυτά δεν έχουν ελεγχθεί και ότι τα αποτελέσματά τους δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως η μόνη βάση για την επιβεβαίωση ότι κάποιος έχει νοσήσει. Ο λόγος που έχει επικαλεστεί ο FDA είναι ότι δεν υπάρχει ο χρόνος για να τηρηθεί η διαδικασία των δοκιμών που απαιτείται, γι’ αυτό και επέτρεψε την κυκλοφορία τους, χωρίς να έχει δώσει έγκριση.
Ο Eran Bendavid, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στο Στάνφορντ, επικεφαλής της έρευνας που δόθηκε την περασμένη εβδομάδα στη δημοσιότητα, υποστηρίζει ότι τα τεστ αυτά είναι γρήγορα και φθηνά, αλλά παραδέχεται ότι είναι λιγότερο ακριβή από τα μοριακά τεστ.
"google ad"
Σύμφωνα με δημοσίευμα του NBC, σε Πολιτείες των ΗΠΑ χρησιμοποιούνται μη εγκεκριμένα κινέζικα τεστ. «Δύο αμερικανικές εταιρείες, η Premier Biotech από τη Μινεάπολη και η Aytu Bioscience από το Κολοράντο, διακινούν κινεζικά τεστ μη εγκεκριμένα από τον FDA. Πολλά από αυτά φαίνεται να έχουν εισαχθεί στις ΗΠΑ, αφού ο FDA χαλάρωσε τις οδηγίες του για τα τεστ στα μέσα Μαρτίου και πριν η κινεζική κυβέρνηση απαγορεύσει την εξαγωγή τους».
Στον ιστότοπο του FDA, η εταιρεία Hangzhou Biotest Biotech ‒αναφέρει το δημοσίευμα‒ φαίνεται ότι είναι αυτή που προμηθεύει τα τεστ για τον νέο κορωνοϊό στην Premier Biotech, τα τεστ της οποίας χρησιμοποίησε η μελέτη του Στάνφορντ. Στο ρεπορτάζ του NBC απάντησε με επιστολή η εταιρεία που εμπορεύεται τα τεστ, υποστηρίζοντας ότι τα τεστ βρίσκονται νόμιμα στην αγορά των ΗΠΑ, σύμφωνα με την πολιτική του FDA για τον Covid-19, και ότι τα προϊόντα αυτά εξήχθησαν νόμιμα από την Κίνα, «τη στιγμή που έγινε η αγορά». Πολύ προσεκτικά διατυπωμένη απάντηση, αλλά το δημοσίευμα δεν αμφισβήτησε αυτό που απαντήθηκε.
Όπως παραδέχονται σε όσα αναφέρουν και οι ίδιοι οι ερευνητές του Στάνφορντ, τα τεστ της Premier Biotech που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη τους δεν έχουν εγκριθεί από τον FDA όσο διεξάγεται η μελέτη, και οι μελέτες επικύρωσης της έρευνας συνεχίζονται. «… Είναι πιθανό τα ασυμπτωματικά ή ελαφρώς συμπτωματικά άτομα να παράγουν μόνο λίγα αντισώματα και η ευαισθησία μπορεί να είναι ακόμη χαμηλότερη, εάν υπάρχουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις…».
ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΜΗ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ των τεστ αντισωμάτων συζητούν πλέον όλο και περισσότεροι και το αναδεικνύουν πολλά διεθνή ΜΜΕ. «Το να έχεις πολλά ανακριβή τεστ είναι χειρότερο από το να μην έχεις τεστ» αναφέρει η Kelly Wroblewski, διευθύντρια του τομέα Μεταδοτικών Ασθενειών της Ένωσης Εργαστηρίων Δημόσιας Υγείας των ΗΠΑ, σε ένα από τα δημοσιεύματα αυτά.
Οι περισσότεροι από εκείνους που υποστηρίζουν με ζήλο τα μαζικά τεστ αντισωμάτων, παραβλέποντας τις αδυναμίες τους, είναι εκείνοι που τα θεωρούν κλειδί για την άρση των περιορισμών και για την επανεκκίνηση της οικονομίας ‒ game changer τα έλεγε ο Μπόρις Τζόνσον, πριν νοσήσει και πριν διαπιστώσει ότι τα εκατομμύρια τεστ αντισωμάτων που αγόρασε για λογαριασμό των Βρετανών ήταν ελαττωματικά.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα της «Washington Post»: «Μερικοί αξιωματούχοι θεωρούν την εξέταση των τεστ τον τρόπο για να ανοίξει εκ νέου η οικονομία, εντοπίζοντας τα άτομα που έχουν αναπτύξει ανοσία και μπορούν να επιστρέψουν με ασφάλεια στην εργασία τους. Ωστόσο, πολλοί επιστήμονες, καθώς και ο FDA, επιμένουν ότι λείπουν οι αποδείξεις πως ακόμα και υψηλής ποιότητας τεστ αντισωμάτων θα μπορούσαν να αποδείξουν ότι κάποιος έχει ανοσία στον νέο κορωνοϊό».