«Αναλαμβάνουμε την ευθύνη και δεν μπορούμε, δε θέλουμε και δεν πρέπει να κρυφτούμε πίσω από μία σειρά ανθρώπινων σφαλμάτων», είπε επισημαίνοντας ότι το γεγονός πως το ολοκληρωμένο σύστημα τηλεδιοίκησης θα λειτουργεί σε λίγους μήνες κάνει και τον δικό του πόνο μεγαλύτερο γιατί δεν πρόλαβαν να το εγκαταστήσουν πριν συμβεί η τραγωδία.
«Το τελευταίο το οποίο με ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή είναι να μπούμε σε μια στείρα αντιπαράθεση για το ποιος φταίει. Απαντώ: Όλοι φταίμε. Κι ας το ομολογήσουμε με θάρρος. Από κυβερνήσεις και διοικήσεις που επί χρόνια κατάντησαν ένα κρίσιμο έργο γεφύρι της Άρτας μέχρι κάποιες συντεχνίες που ταυτόχρονα εμπόδιζαν κάθε αξιολόγηση του προσωπικού των τρένων μας», τόνισε ο πρωθυπουργός επισημαίνοντας ότι τον επιμερισμό των ευθυνών θα τον κάνει η Δικαιοσύνη γρήγορα και στον ανώτατο δυνατό βαθμό. «Όμως η τραγωδία έγινε μ’ εμάς στο τιμόνι της χώρας», είπε και εγγυήθηκε απόλυτη διαφάνεια στην έρευνα ώστε να εντοπιστούν τα σφάλματα και να κριθούν δίκαια όσοι εμπλέκονται και δρομολόγηση άμεσων πρωτοβουλιών για τη βελτίωση της προβληματικής ασφάλειας των σιδηροδρόμων σε επίπεδο και νέων τεχνολογιών αλλά και διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού.
Εξήγησε ότι ακούγοντας τους διαλόγους από το βράδυ του δυστυχήματος, αισθάνθηκε «οργή και ντροπή αλλά έχω μία υποχρέωση να μετατρέψω αυτά τα συναισθήματα σε δημιουργική δράση», πρόσθεσε.
Παρουσιάζοντας το πλαίσιο των παρεμβάσεων αναφέρθηκε στην προτεραιότητα στήριξης των συγγενών των θυμάτων, οικονομικά και ψυχολογικά και στις σχετικές ανακοινώσεις που θα γίνουν άμεσα και με την απαραίτητη διακριτικότητα, στο νέο πλαίσιο λειτουργίας και ασφάλειας που εκπονείται προκειμένου να επαναλειτουργήσουν τα τρένα με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια (δύο σταθμάρχες κι αν χρειαστεί περιορισμός του μεταφορικού έργου) αλλά και στην αυστηροποίηση του νομικού πλαισίου για τις καταστροφές και κλοπές στο σιδηροδρομικό δίκτυο, οι προσλήψεις δρομολογούνται άμεσα και όπως τόνισε θα κινήσει γη και ουρανό ώστε το έργο της τηλεδιοίκησης να ολοκληρωθεί το συντομότερο.
«Στα τραγικά θύματα των Τεμπών όλοι βλέπουμε τα παιδιά μας, οι νεότεροι βλέπουν τους δικούς τους φίλους», τόνισε ο πρωθυπουργός υπογραμμίζοντας την ανάγκη να μη γίνει αυτό το δυστύχημα αφορμή ενός νέου διχασμού. «Θα επιμείνω ότι όσο σημαντικό είναι να δώσουμε χώρο στη θλίψη και την οργή, άλλο τόσο δεν πρέπει να επιτρέψουμε αυτή να γίνει σπίθα ενός νέου διχασμού, γιατί είναι και αυτός μία όψη ενός νομίσματος που η χώρα έχει πληρώσει πολύ ακριβά», τόνισε.
«Είναι το προβληματικό κράτος το οποίο σας ζητώ να ανατρέψουμε και θα το ανατρέψουμε», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός. Μίλησε χαρακτηριστικά για πόλεμο στο σκοτεινό κράτος του αναχρονισμού και όπως είπε, το «Ποτέ Ξανά», πρέπει να γίνει «Τώρα ή Ποτέ».
Η εισαγωγική τοποθέτηση του πρωθυπουργού
«Αγαπητοί συνάδελφοι, η σημερινή μας συνεδρίαση διεξάγεται στη σκιά της τραγωδίας των Τεμπών και της εθνικής οδύνης που ακόμα διαρκεί.
Και οι σκέψεις μας είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα στις οικογένειες των θυμάτων, γι’ αυτό και θα επαναλάβω τη δημόσια συγνώμη μου στο όνομα όλων όσοι κυβέρνησαν τη χώρα εδώ και χρόνια, αλλά κυρίως προσωπικά.
Αναλαμβάνω κατά συνέπεια την ευθύνη. Και δεν μπορούμε, δεν θέλουμε, δεν πρέπει να κρυφτούμε πίσω από μία σειρά ανθρώπινων σφαλμάτων.
Θα ξαναπώ αυτό το οποίο ήδη έχω γράψει: αν το έργο της τηλεδιοίκησης είχε ολοκληρωθεί αυτό το δυστύχημα θα ήταν πρακτικά αδύνατον να είχε συμβεί. Και η τεχνολογία θα μας είχε βοηθήσει για να αποτρέψουμε το αδιανόητο: για αρκετά χιλιόμετρα δύο τρένα να κινούνται στην ίδια γραμμή σε πορεία σύγκρουσης.
Το γεγονός ότι αυτό το ψηφιακό σύστημα ελέγχου, το έργο της τηλεδιοίκησης, θα λειτουργεί σε λίγους μήνες από τώρα, δεν αποτελεί δικαιολογία, κάνει και τον προσωπικό μου πόνο ακόμα μεγαλύτερο, καθώς δεν προφτάσαμε να το εγκαταστήσουμε πριν συμβεί το κακό.
Το τελευταίο το οποίο με ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή είναι να μπούμε σε μία στείρα αντιπαράθεση για το ποιος φταίει. Απαντώ: όλοι φταίμε και ας το ομολογήσουμε με θάρρος. Από κυβερνήσεις και διοικήσεις που επί χρόνια κατάντησαν ένα κρίσιμο έργο “γιοφύρι της Άρτας”, μέχρι κάποιες συντεχνίες που ταυτόχρονα εμπόδιζαν κάθε αξιολόγηση του προσωπικού των τρένων μας.
Τον επιμερισμό των ευθυνών θα τον κάνει η Δικαιοσύνη, γρήγορα και στον ανώτατο δυνατό βαθμό. Όμως η τραγωδία έγινε με εμάς στο τιμόνι της χώρας. Δεν μπορώ να γυρίσω τον χρόνο πίσω, μπορώ όμως να εγγυηθώ στους Έλληνες και στις Ελληνίδες δύο απλά πράγματα:
Πρώτον απόλυτη, επαναλαμβάνω, απόλυτη διαφάνεια στην έρευνα, ώστε να εντοπιστούν τα σφάλματα και να κριθούν δίκαια όσοι εμπλέκονται.
Και δεύτερον, δρομολόγηση άμεσων πρωτοβουλιών για τη βελτίωση της προβληματικής κατάστασης στους σιδηροδρόμους μας, σε επίπεδο και μέσων τεχνολογίας αλλά και διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού.
Προσωπικά ακούγοντας τους διαλόγους, τους επίμαχους διαλόγους το βράδυ του δυστυχήματος, αισθάνθηκα αυτό που πιστεύω ότι αισθανθήκατε κι εσείς και αισθάνθηκαν όλες οι Ελληνίδες και όλοι οι Έλληνες: οργή αλλά και ντροπή.
Έχω όμως μία υποχρέωση να μετατρέψω αυτά τα συναισθήματά μου σε δημιουργική δράση. Και αυτό άλλωστε υποσχέθηκα και στην κυρία Ιωάννα Βούλγαρη στην κηδεία του μονάκριβου γιου της, του Σπύρου. Και αυτό θα κάνω, αυτό θα κάνουμε όλοι μαζί.
Ξεκινώ λοιπόν παρουσιάζοντας το πλαίσιο των παρεμβάσεών μας. Με προτεραιότητα πάντα την στήριξη των συγγενών των θυμάτων, την οικονομική στήριξη αλλά και την ηθική και την ψυχολογική στήριξη. Σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν άμεσα και με την διακριτικότητα που αυτό απαιτεί.
Στο μεταξύ τα τρένα μας, όπως είπε και ο αρμόδιος Υπουργός, θα πρέπει να αρχίσουν και πάλι να κινούνται το συντομότερο δυνατό, με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια.
Θα έχουμε πλέον δύο σταθμάρχες σε κάθε βάρδια, εάν χρειαστεί βραχυπρόθεσμα θα πρέπει να περιορίσουμε και το μεταφορικό έργο. Είναι μία προσπάθεια στην οποία είμαι σίγουρος ότι θα έχουμε στο πλευρό μας και όλους τους εργαζόμενους.
Ταυτόχρονα, αυστηροποιούμε άμεσα το νομικό πλαίσιο για τις καταστροφές και τις κλοπές στο δίκτυο. Ήδη προγραμματισμένες προσλήψεις του τακτικού προσωπικού δρομολογούνται άμεσα και προσωπικά θα κινήσω γη και ουρανό ώστε το έργο της τηλεδιοίκησης να ολοκληρωθεί το συντομότερο.
Έχω ήδη επικοινωνήσει προσωπικά με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Alstom στη Γαλλία. Την επόμενη εβδομάδα θα είμαστε θέση να ανακοινώσουμε συγκεκριμένα και δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα. Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού το έργο αυτό θα έχει τελειώσει.
Συναντήθηκα χθες, σε μία μακρά και πολύ διαφωτιστική συζήτηση, με του ειδικούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πλήρη αναδιοργάνωση των σιδηροδρόμων μας.
Τους ζήτησα, πέραν της τεχνικής βοήθειας, και μία αναλυτική έκθεση για την ασφάλεια των τρένων μας, με συγκεκριμένες προτάσεις βελτίωσης και διαδικασιών αλλά και συστημάτων. Δεσμεύτηκα ότι αυτή η έκθεση με το που θα είναι έτοιμη θα δοθεί αμέσως στη δημοσιότητα.
Όμως δεν χρειαζόμαστε μόνο τεχνική βοήθεια, αυτή θα την έχουμε και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και από μεμονωμένα κράτη-μέλη τα οποία προσφέρθηκαν να βοηθήσουν.
Θα χρειαστούμε και πρόσθετη χρηματοδότηση. Θα βρούμε και πρόσθετη χρηματοδότηση κατευθύνοντας και από το Ταμείο Ανάκαμψης -έχουμε αυτή την δυνατότητα να το κάνουμε- πιο πολλά κεφάλαια από αυτά τα οποία έχουμε ήδη δεσμεύσει -δεν είναι λίγα, είναι περί τα 270 εκατομμύρια- θα κατευθύνουμε ακόμα περισσότερα κεφάλαια στα μέσα σταθερής τροχιάς.
‘Αλλωστε, ο σιδηρόδρομος είναι το πιο φιλοπεριβαλλοντικό, είναι το πιο φθηνό, είναι το πιο κοινωνικό μέσο μαζικής μεταφοράς, επίγειο, και σε όλες τις προηγμένες χώρες είναι και το πιο ασφαλές μέσο. Έτσι θα γίνει και στην πατρίδα μας.
Και έχω ζητήσει από τον Υπουργό Επικρατείας και εκτελούντα χρέη Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών να ενημερώσει τις ηγεσίες όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Και είμαστε πάντα έτοιμοι σε αυτό το σχέδιο το οποίο καταθέτουμε να ενσωματώσουμε οποιαδήποτε δημιουργική πρόταση μας κατατεθεί.
Αγαπητοί συνάδελφοι, οι Ελληνίδες και οι Έλληνες είμαστε μαζί σε αυτή τη δοκιμασία. Ειδικά οι νέοι μας οι οποίοι διαμαρτύρονται με ευπρέπεια έχουν πιστεύω κάθε δίκιο να είναι θυμωμένοι, το ίδιο και οι γονείς τους. Γιατί στα τραγικά θύματα των Τεμπών βλέπουμε όλοι μας, όλοι μας βλέπουμε τα παιδιά μας, οι νεότεροι βλέπουν τους δικούς τους φίλους.
Θα επιμείνω όμως ότι όσο σημαντικό είναι να δώσουμε χώρο στη θλίψη και την οργή, άλλο τόσο δεν πρέπει να επιτρέψουμε αυτή να γίνει σπίθα ενός νέου διχασμού, γιατί είναι και αυτός μία όψη ενός νομίσματος που η χώρα έχει πληρώσει πολύ ακριβά.
Όπως, δυστυχώς, ακριβά και σκληρά πληρώνει και το αποτυχημένο της παρελθόν στα Τέμπη, εκεί που δυστυχώς απεδείχθη πόσο δύσκολος, επίπονος είναι ο αληθινός εκσυγχρονισμός του τόπου. Γιατί πράγματι είναι, ξέρετε, αδιανόητο στην ίδια χώρα που μέσα σε λίγους μήνες έγιναν 100.000 δωρεάν προληπτικές μαστογραφίες με ηλεκτρονικά ραντεβού, σώζοντας ζωές, να χάνονται ζωές τόσο άδικα από δύο τρένα τα οποία κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση.
Ούτε και μπορεί, πιστεύω, να είναι ανεκτή μία εφιαλτική παράλληλη πραγματικότητα: από τη μία να λειτουργεί σε όλη την επικράτεια και σε κάθε κινητό το «112», οι πολίτες να προμηθεύονται τα φάρμακά τους μέσω ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και από την άλλη σταθμάρχες και μηχανοδηγοί να μην μπορούν να συνεννοηθούν.
Όλα αυτά πιστεύω ότι δείχνουν το μέγεθος του χρέους που έχουμε να αφήσουμε πίσω μας ένα σύστημα το οποίο δεν κρύψαμε ποτέ ότι θέλουμε να αλλάξουμε δραστικά. Ένα σύστημα που παρά τα μεγάλα εμπόδια αλλάζουμε μέρα με τη μέρα, αλλά πρέπει να το αλλάξουμε ριζικά.
Και ξέρω ότι ταυτόχρονα αναμετριόμαστε και με τις υψηλές προσδοκίες που οι πολίτες έχουν από εμάς. Γι’ αυτό και οι μάχες μας, μάχες όλων σας, όλων μας, με τις πολλές «νησίδες» της καθυστέρησης που αντιστέκονται, αυτή είναι μία μάχη η οποία πρέπει να ενταθεί.
Και, πιστέψτε με, προσωπικά γνωρίζω από πρώτο χέρι πόσο δύσκολη είναι αυτή η μάχη. Το έμαθα καλά όταν ως απλός βουλευτής είχα έρθει σε σύγκρουση με «εργατοπατέρες» της δικής μας παράταξης ή όταν ως Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης πάλευα για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων εν μέσω πάρα πολλών αντιδράσεων.
Δεν έκανα πίσω τότε, δεν θα κάνω πίσω τώρα.
Πρόκειται για μία αντιπαράθεση διαρκείας, που είδαμε πόσες παγίδες κρύβει. Είναι ένας πόλεμος με το σκοτεινό κράτος του αναχρονισμού. Ένα κράτος το οποίο κατά καιρούς μπορεί να παίρνει -ας είμαστε ειλικρινείς- διάφορα κομματικά χρώματα, αλλά που παραμένει βαθύ, γιατί έχει δομηθεί επί δεκαετίες πάνω σε κατεστημένες νοοτροπίες. Πάνω σε συστημικές αδράνειες, σε μικροπολιτικά τερτίπια και δυστυχώς σε ανεύθυνες συμπεριφορές.
Είναι το προβληματικό κράτος το οποίο σας ζητώ να ανατρέψουμε και θα το ανατρέψουμε, σε όποιον τομέα και αυτό εκδηλώνεται, όσα εμπόδια και αν συναντήσουμε.
Μόνο έτσι, και κλείνω με αυτό, το δραματικό αίτημα «ποτέ ξανά» που ακούστηκε στη Λάρισα, θα μετατραπεί σε μία δυναμική απόφαση: «Τώρα ή ποτέ». Τώρα ή ποτέ για την αναγέννηση ολόκληρης της χώρας.
Και η δική μας απάντηση είναι τώρα, και μάλιστα προσπαθώντας περισσότερο και με μεγαλύτερο πείσμα. Πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά, ξεκινώντας άμεσα.