Παρέμβαση του Λ. Ντουντουνάκη*
Βρισκόμαστε στο τέλος του 2ο δεκαήμερου του Ιουνίου και συνεχίζεται ο πολύ ικανοποιητικός ρυθμός απορρόφησης των πορτοκαλιών της όψιμης ποικιλίας Βαλέντσια, αν και ελαφρά μειωμένος σε σχέση με το τρίμηνο Μαρτίου – Μαΐου. Παράλληλα οι τιμές παραγωγού ακολουθούν σταθερή ανοδική πορεία από την αρχή της περιόδου (αρχές Μαρτίου στη Λακωνία, τέλη Απριλίου στη Κρήτη).Οι αιτίες για τη καλή φετινή πορεία στα πορτοκάλια Βαλέντσια είναι ότι:
-τα ομφαλοφόρα πορτοκάλια τελείωσαν νωρίς (τέλη Απριλίου) με ικανοποιητικές τιμές,
-η καλή ποιότητα των πορτοκαλιών,
-η μειωμένη εγχώρια και διεθνής παραγωγή και
-η αυξημένη ζήτηση από τις ξένες αγορές
Είναι προφανές ότι για τη καλή φετινή πορεία στα πορτοκάλια Βαλέντσια, δεν έχουν συμβολή το ΥΠΑΑΤ, οι Περιφέρειες όπου καλλιεργούνται όψιμα εσπεριδοειδή και οι Ομάδες Παραγωγών της Κρήτης.
Ένα πολύ μεγάλο μέρος της φετινής παραγωγής πορτοκαλιών Βαλέντσια οδηγήθηκε στις εξαγωγές, κυρίως στη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Ρωσία και την Ουκρανία. Αρκετά μικρότερες ποσότητες διακινήθηκαν μέσω σουπερ μάρκετ και φρουταριών. Παρότι έγιναν εξαγωγές και από τη Κρήτη αυτές δεν ήταν αξιόλογες συγκρινόμενες με το σύνολο των ελληνικών εξαγωγών.
Οι τιμές παραγωγού έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με αυτές αρχές Μαρτίου και έχουν ξεπεράσει στη Πελοπόννησο τα 30 λεπτά το κιλό (34 με τα κοπτικά), ενώ στα Χανιά οι τιμές είναι 5-6 λεπτά το κιλό χαμηλότερες. Μετά τη λήξη της φετινής εξαγωγικής περιόδου (τέλη Μαΐου) κάποιοι παράγοντες της αγοράς προσπαθούν με την ανοχή της πολιτείας να εμποδίσουν την ανοδική πορεία των τιμών και να εκμεταλλευτούν την έλλειψη ρευστότητας των παραγωγών.
Η φετινή παραγωγή πορτοκαλιών Βαλέντσια υπολογίζεται σε 9-10.000 τόνους στη Κρήτη και 70.000 τόνους στο σύνολο της χώρας. Εκτιμάται ότι το 75-80% της φετινής παραγωγής Βαλέντσια έχει απορροφηθεί και ότι ο όγκος της παραγωγής που παραμένει αδιάθετος είναι γύρω στους 15-18.000 τόνους, από τους οποίους οι 5.000 τόνοι στα Χανιά. Η ποσότητα αυτή σύμφωνα με τις εκτιμήσεις όσων γνωρίζουν το προϊόν και την αγορά – παρότι οι εξαγωγές έχουν σταματήσει – δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες της εγχώριας αγοράς (11 εκατομμυρίων ντόπιων και 17 εκατομμυρίων τουριστών) σε πορτοκάλια, δεδομένου ότι έχουμε ακόμα τουλάχιστον 4 μήνες εμπορίας. Επιπλέον δεν αναμένονται – όπως κάποιες χρονιές – εισαγωγές από τη Ν. Αφρική λόγω της πολύ αυστηρής προειδοποίησης της Ε.Ε. για πλήρη απαγόρευση εισαγωγών σε περίπτωση που εντοπιστούν φορτία μολυσμένων εσπεριδοειδών από τη χώρα αυτή με την ασθένεια της μαύρης κηλίδας. Είναι εύκολο λοιπόν να καταλάβει κανείς ποια θα είναι η εξέλιξη των τιμών στα πορτοκάλια Βαλέντσια τους προσεχείς μήνες.
Συνιστούμε λοιπόν στους παραγωγούς να προστατέψουν τη παραγωγή τους από τη Μύγα της Μεσογείου και να προσέξουν ιδιαίτερα πότε και που πωλούν το προϊόν τους, διότι η αγορά είναι γεμάτη από μη φερέγγυους εμπόρους, «παχειά» λόγια και ακάλυπτες επιταγές τους. Είναι προτιμότερο συνεπώς να πωλήσουν «μετρητοίς» (σε συνεπείς εμπόρους) και να χάσουν ενδεχόμενα 1-2 λεπτά το κιλό, παρά να μπλέξουν με «χρεοκοπημένους» εμπόρους σε δικαστικές περιπέτειες.
Οι καλές φετινές τιμές στα πορτοκάλια Βαλέντσια δεν εγγυώνται αντίστοιχες την επόμενη χρονιά ούτε επιλύουν το πρόβλημα βιωσιμότητας της καλλιέργειας. Χρειάζεται κυρίως να υπάρξει οργάνωση, σοβαρές και ισχυρές Ομάδες Παραγωγών, επιβολή κανόνων λειτουργίας της αγοράς, διασύνδεση στη πράξη με το τριτογενή τομέα, ενσωμάτωση της επιστημονικής γνώσης στη παραγωγή και τη διάθεση, επενδύσεις και ρευστότητα, βελτίωση της ποιότητας της παραγωγικότητας της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των πορτοκαλιών μας. Απαιτείται οι παραγωγοί πορτοκαλιών που σκανδαλωδώς αδικήθηκαν από τη προηγούμενη ΚΑΠ να τύχουν καλύτερης τύχης με τη νέα ΚΑΠ 2014-2020. Αλλά για να γίνει αυτό χρειάζεται πολιτική βούληση, στρατηγική, σχεδιασμός και οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις…
* ο Ντουντουνάκης Λευτέρης είναι Πρόεδρος του Συνδέσμου Γεωπόνων Χανίων, Μέλος του Συντονιστικού Συμβουλίου του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και Γενικός Γραμματέας του ΓΕΩΤΕΕ Κρήτης
