Όπως ανακοινώθηκε η Γενική Γραμματέας, Σοφία Νικολάου, ενέκρινε την πρόταση του συμβουλίου του Καταστήματος Κράτησης Αγιάς Χανίων για την παραχώρηση των «κελιών των μελλοθανάτων» προκειμένου να αναδειχθoύν σε χώρο ιστορικής μνήμης μέσω της δημιουργίας Μουσείου.
Παράλληλα, αποφάσισε την παραχώρηση μικρού αγροτεμαχίου ιδιοκτησίας του Καταστήματος Κράτησης, στο οποίο εκτελούνταν αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, και είναι γνωστό με την ονομασία «Γολγοθάς», για την κατασκευή Ιερού Ναού, στη μνήμη των ηρώων που εκτελέστηκαν στην περιοχή.
Οι παραχωρήσεις έγιναν έπειτα από πρόταση της Εταιρείας Ίδρυσης και Διοίκησης του Μουσείου της Κρήτης, της Κατοχής και της Αντίστασης, με τη στήριξη της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης και του Αρχιεπισκόπου, Ειρηναίου σε συνεργασία με τη διεύθυνση του Κ.Κ. Αγιάς.
Σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση:
“Σκοπός των ενεργειών αυτών είναι η διαφύλαξη και διατήρηση της ιστορικής μνήμης, η προβολή της πολιτιστικού πλούτου της Κρήτης και η ανάδειξη του συγκροτήματος όπου στεγάζεται το Κατάστημα Κράτησης Αγιάς Χανιών σε ιστορικό, εθνικό διατηρητέο μνημείο διεθνούς βεληνεκούς.
Τα κελιά θα μπορέσουν να αναδειχθούν με τη δημιουργία ενός «ψηφιακού» Μουσείου, χωρίς δηλαδή αυτοπρόσωπη παρουσία επισκεπτών για λόγους ασφαλείας, αλλά με τεχνολογικά μέσα κατόπιν ψηφιοποίησης της χώρου.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η οικοδομική αποκατάσταση του χώρου ώστε να ενισχυθεί η στατικότητά του, καθώς και η ανάδειξη συγκινητικών επιγραφών των μελλοθανάτων”.
Αντιδράσεις σχετικά με γερμανική χρηματοδότηση
Σημειώνουμε πάντως ότι για το συγκεκριμένο μουσείο έχουν υπάρξει έντονες αντιδράσεις και απο το Εθνικό Συμβούλιο για τη διεκδίκηση των Γερμανικών Οφειλών αφού υπήρξε βούληση της Γερμανίας για να αναμειχθεί τόσο στη χρηματοδότηση όσο και στα της ιστορίας.
Πιο συγκεκριμένα ο συγγραματέας του Εθνικου Συμβουλίου κ. Συγγελάκης είχε δηλώσει σχετικά ότι:
“Κάποιοι στην Κρήτη είτε από ιδιοτέλεια είτε από αφέλεια εξυπηρετούν γερμανικά συμφέροντα”
Η συγκεκριμένη αναφορά αφορούσε την παρουσία δύο Γερμανών πολιτικών που όπως ισχυρίστηκε εμφανίστηκαν διατεθειμένοι κατά την διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου του Παγκόσμιου συμβουλίου Κρητών να χρηματοδοτήσουν την ανέγερση του μουσείου για την αντίσταση στην περιοχή της Αγίας των Χανίων.
Μάλιστα είχε προσθέσει πως “οι Γερμανοί αυτοί πολιτικοί έχουν κατηγορηθεί για σκάνδαλα στην Γερμανία ενώ τα αισθήματα φιλελληνισμού τους είναι αμφίβολα”.
Σκοπός τους είναι σύμφωνα με τον κ. Συγγελάκη:
“Να φαλκιδεύσουν την ιστορία του τόπου μας και με την χρηματοδότηση του αντιστασιακού μουσείου να ελέγχουν πως θα τιμούμε τους νεκρούς μας πως θα τους πενθούμε, πως θα συνδράμομε κι εμείς στον ενταφιασμό των Γερμανικών αποζημιώσεων και πως συνεχίσουμε να ζητάμε οικονομική βοήθεια και ελεημοσύνη από το Γερμανικό κράτος”.
Σημειώνουμε ότι οι συγκεκριμένοι Γερμανοί πολιτικοί επισκέφθηκαν το χώρο στις φυλακές Αγυιάς ενώ σύμφωνα με τον κ. Παπαδερό, υπήρξε συμφωνια για συνεργασία “σε προγράμματα που προβλέπονται στο Καταστατικό” και πιο συγκεκριμένα αναφορικά με την την ίδρυση «Διεθνούς Σχολείου Μνήμης, Ειρήνης και Προστασίας της Φύσης και της Ζωής» στο οποίο θα συμμετέχουν και πανεπιστήμια “από κάθε χώρα, στρατεύματα της οποίας συγκρούσθηκαν στην Κρήτη κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο”, δηλαδή και της Γερμανίας.
Λίγα λόγια για τα ιστορικά μνημεία
Τα «κελιά των μελλοθανάτων», 12 στο σύνολο, βρίσκονται στη βορειοανατολική πλευρά του Καταστήματος Κράτησης και διαχωρίζονται με μια μεσοτοιχία από το ζαχαροπλαστείο και τον φούρνο.
Ο χώρος ονομάστηκε «Κολαστήριο της Κρήτης» διότι εκεί φυλακίζονταν και βασανίζονταν, μέχρι να εκτελεστούν, οι αντιστασιακοί της περιόδου της Γερμανο-Ιταλικής κατοχής.
Σε δοκιμαστικές τομές που πραγματοποίησε η Εφορία Νεότερων Μνημείων Κρήτης, αποκαλύφθηκαν συγκινητικά χαράγματα και μηνύματα των μελλοθανάτων.
Σε παρακείμενο χώρο, ο οποίος ονομάστηκε «Γολγοθάς» γίνονταν οι εκτελέσεις των αντιστασιακών. Εκεί θα ανεγερθεί ο μικρός Ιερός Ναός προς τιμήν των νεκρών ηρώων της Κατοχής.