Μια νέα εποχή διαχείρισης και προστασίας ξεκινά για τρεις από τους πιο εμβληματικούς φυσικούς προορισμούς της Κρήτης – τον Μπάλο, το Λαφονήσι και τα Φαλάσαρνα – μετά την υπογραφή των προγραμματικών συμβάσεων που ορίζουν χρήσεις, όρους και περιορισμούς, βάσει των εγκεκριμένων σχεδίων διαχείρισης.
Οι νέοι κανονισμοί επιδιώκουν να μειώσουν την τουριστική υπερεκμετάλλευση, εστιάζοντας σε μέτρα ελέγχου της επισκεψιμότητας, περιορισμό των ΙΧ και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, καθώς και στη ζωνοποίηση των περιοχών προστασίας. Ωστόσο, ζητούμενο παραμένει η αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων, δεδομένης της υποστελέχωσης των αρμόδιων υπηρεσιών.
Παράλληλα, αναμένεται η θεσμοθέτηση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, που βρίσκονται στα συρτάρια των Υπουργείων από το 2008, καθώς και η επιτάχυνση των απαλλοτριώσεων ώστε οι περιοχές να παραμείνουν δημόσιες και προστατευμένες.
Υπογραφή Συμβάσεων στο Δημαρχείο Κισσάμου
Η υπογραφή των προγραμματικών συμβάσεων πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο Κισσάμου από τους Δημάρχους Κισσάμου και Καντάνου – Σελίνου, Γιώργο Μυλωνάκη και Αντώνη Περράκη, τον Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη, τη Διοικήτρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης Μαρία Κοζυράκη, την πρόεδρο και τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΦΥΠΕΚΑ, εκπροσώπους του ΕΛΚΕΘΕ και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Στην εκδήλωση παρέστησαν επίσης η Υφυπουργός Μετανάστευσης Σέβη Βολουδάκη, οι Βουλευτές Χανίων Ντόρα Μπακογιάννη και Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης, καθώς και ο Αντιπεριφερειάρχης Νίκος Καλογερής.
Τα νέα μέτρα για κάθε περιοχή
Μπάλος:
Η στάθμευση των ΙΧ θα επιτρέπεται μόνο σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο μετά την Καλυβιανή. Η μεταφορά των επισκεπτών προς το μονοπάτι θα γίνεται με μικρά λεωφορεία. Περιορισμός αφίξεων από θαλάσσης, με ανώτατο ημερήσιο όριο περίπου 2.000 επισκέπτες, κατανεμημένους σε 2-3 βάρδιες.
Λαφονήσι:
Διατήρηση των υφιστάμενων περιορισμών από το 2024, με απαγόρευση ΙΧ και μπάρα στην είσοδο της προστατευόμενης περιοχής. Μείωση των ομπρελοκαθισμάτων στις παραλίες. Δρομολόγηση απαλλοτρίωσης ή εξαγοράς της ιδιωτικής έκτασης που εμπίπτει στη ζώνη προστασίας.
Φαλάσαρνα:
Απομάκρυνση των οχημάτων από τον πυρήνα της προστατευόμενης ζώνης. Τοποθέτηση μπάρας, ώστε τα αυτοκίνητα να σταθμεύουν σε απόσταση περίπου 500 μέτρων από την ακτή.
Το Στοίχημα της Εφαρμογής
Η νέα στρατηγική διαχείρισης σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς την προστασία του φυσικού πλούτου της Κρήτης, όμως η επιτυχία των μέτρων θα εξαρτηθεί από την εφαρμογή και την επιτήρησή τους. Με την υποστελέχωση των υπηρεσιών να αποτελεί διαχρονικό πρόβλημα, απαιτείται άμεση ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών για να διασφαλιστεί ότι οι κανονισμοί δεν θα παραμείνουν μόνο στα χαρτιά.
Παράλληλα, η τοπική κοινωνία, οι φορείς και οι επισκέπτες καλούνται να συμβάλουν ενεργά στη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ τουριστικής ανάπτυξης και περιβαλλοντικής προστασίας, ώστε ο Μπάλος, το Λαφονήσι και τα Φαλάσαρνα να παραμείνουν παραδείσοι φυσικής ομορφιάς και για τις επόμενες γενιές.
Γ. Μυλωνάκης: “Το σημαντικότερο είναι η απαλλοτρίωση του Λαφονησιού”
Ο Δήμαρχος Κισσάμου, Γιώργος Μυλωνάκης, χαρακτήρισε την υπογραφή των συμβάσεων ως σημαντικό βήμα για την προστασία και ορθολογική διαχείριση των συγκεκριμένων περιοχών:
«Σήμερα, θεωρώ ότι είναι μια σημαντική μέρα για τον Δήμο Κισσάμου, όπως και για τον Δήμο Καντάνου-Σελίνου. Μια προσπάθεια που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια, μπαίνει πλέον σε τροχιά υλοποίησης. Οι προγραμματικές συμβάσεις διασφαλίζουν τις περιοχές από το Ακρωτήριο Κρυός έως το Ακρωτήριο Γραμβούσα, δηλαδή τον Μπάλο, τα Φαλάσαρνα, το Λαφονήσι και το Δρόδασος, εξασφαλίζοντας μια σωστή διαχείριση και προστασία, μέχρι την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων».
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην ανάγκη απαλλοτρίωσης του Λαφονησιού, τονίζοντας ότι πρόκειται για ζήτημα στρατηγικής σημασίας:
«Το σημαντικότερο για εμένα είναι η απαλλοτρίωση του Λαφονησιού. Αυτό θα είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε ως Δήμοι για τις επόμενες γενιές. Για τις υπόλοιπες περιοχές, θα γίνουν οι απαραίτητες κινήσεις, με στόχο τη σωστή και χρηστή διαχείριση».
Αντ. Περράκης: “Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, δίνεται η ευκαιρία να δημιουργηθεί ένα φυσικό πάρκο”
Ο Δήμαρχος Καντάνου-Σελίνου, Αντώνης Περράκης, τόνισε τη σημασία των προγραμματικών συμβάσεων ως αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας όλων των εμπλεκόμενων φορέων:
«Για την ανάδειξη της βιοποικιλότητας των προστατευόμενων περιοχών – Ελαφονήσι, Φαλάσαρνα, Μπάλος και Γραμβούσα – οι προγραμματικές συμβάσεις αποτελούν το επιστέγασμα της περιβαλλοντικής ευαισθησίας, αλλά και των προσπαθειών Δήμων, Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΥΠΕΚ), Περιφέρειας, Αποκεντρωμένης Διοίκησης και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης».
Επιπλέον, αναγνώρισε τη συνεισφορά των πολιτικών παραγόντων της περιοχής, με ιδιαίτερη αναφορά στην κ. Ντόρα Μπακογιάννη, για τη στήριξή της στην προώθηση της πρωτοβουλίας.
Οι συμβάσεις αυτές σηματοδοτούν την έναρξη δράσεων και έργων, με βασικό στόχο την εφαρμογή των διαχειριστικών σχεδίων που προβλέπονται. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην περιοχή Ελαφονησίου – Κεδρόδασους, όπου καθοριστικός όρος είναι η εξαγορά και απαλλοτρίωση των απαιτούμενων εκτάσεων.
«Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, δίνεται η ευκαιρία να δημιουργηθεί ένα φυσικό πάρκο που θα προσφέρει πολλαπλά οφέλη όχι μόνο για την περιοχή των δύο Δήμων, αλλά για την Κρήτη και ολόκληρη τη χώρα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Περράκης.
Σ. Βολουδάκη: “Για να ολοκληρωθούν τα σχέδια δράσης που χαράχτηκαν σήμερα, απαιτείται προσωπικό”
Η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Σέβη Βολουδάκη, υπογράμμισε τη σημασία της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την προστασία αυτών των περιοχών, τονίζοντας ότι πρόκειται για ένα παγκόσμιο πρότυπο διαχείρισης φυσικών τοπίων.
«Σήμερα είναι μια πολύ σημαντική μέρα, όπου αποδείχθηκε ότι με στενή συνεργασία της κοινωνίας, των τοπικών αρχών, της Περιφέρειας, του ΟΦΥΠΕΚΑ και όλων των υπόλοιπων φορέων επετεύχθη αυτό που θέλαμε εδώ και χρόνια: να προστατευτούν και να αναδειχθούν αυτοί οι τόποι μοναδικού φυσικού κάλλους, ώστε να περάσουν στις επόμενες γενιές».
Η κ. Βολουδάκη επισήμανε ότι αυτή η πρωτοβουλία αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και διεθνώς, καθώς εμπλέκονται αρμονικά πολλοί φορείς και η τοπική κοινωνία χωρίς αντιδράσεις, με στόχο το κοινό καλό.
Ωστόσο, η ίδια αναγνώρισε τα προβλήματα στελέχωσης που αντιμετωπίζουν οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την υλοποίηση των σχεδίων:
«Για να ολοκληρωθούν τα σχέδια δράσης που χαράχτηκαν σήμερα, απαιτείται προσωπικό. Υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις στον ΟΦΥΠΕΚΑ, τη Δασική Υπηρεσία, το Λιμενικό και στους Δήμους, που αντιμετωπίζουν τα γνωστά προβλήματα».
Πρόσθεσε ότι έχουν ήδη γίνει ενέργειες για την ενίσχυση του Λιμενικού, μέσω νομοθετικής ρύθμισης που επιτρέπει τη στελέχωση της υπηρεσίας από νέους αποφοίτους της Σχολής. Παράλληλα, σημείωσε ότι ο ΟΦΥΠΕΚΑ μπορεί να προσλαμβάνει προσωπικό μέσω συμβάσεων, αλλά απαιτείται περαιτέρω υποστήριξη.
Η κ. Βολουδάκη τόνισε ότι απαιτείται άμεση επικοινωνία με το Υπουργείο Εσωτερικών για τη στελέχωση των υπηρεσιών, προκειμένου να προχωρήσει αποτελεσματικά η εφαρμογή των διαχειριστικών σχεδίων.
«Πρέπει να γίνει συνεννόηση με τον αρμόδιο Υπουργό και Υφυπουργό, ώστε να στελεχωθούν οι υπηρεσίες όπως πρέπει, για να γίνει η δουλειά που χρειάζεται».
Ντόρα Μπακογιάννη: «Παράδειγμα που πρέπει να ακολουθηθεί σε όλη την Ελλάδα»
Η βουλευτής Χανίων της ΝΔ, Ντόρα Μπακογιάννη, χαρακτήρισε τη συμφωνία αυτή μεγάλη επιτυχία και παράδειγμα προς μίμηση, υπογραμμίζοντας τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
«Είναι μια πολύ μεγάλη μέρα, όχι μόνο για τα Χανιά και την Κρήτη, αλλά για ολόκληρη την Ελλάδα. Η τοπική κοινωνία, η πολιτική ηγεσία, οι κοινωνικοί και επαγγελματικοί φορείς συμφώνησαν σε έναν κοινό στόχο: την προστασία του περιβάλλοντος για τις επόμενες γενιές».
Η κ. Μπακογιάννη επισήμανε ότι ο ΟΦΥΠΕΚΑ διαθέτει τα απαιτούμενα κονδύλια για τις απαραίτητες προσλήψεις, ενώ όλοι οι φορείς είναι διατεθειμένοι να στηρίξουν την υλοποίηση του σχεδίου.
Η βουλευτής ανέφερε ότι εκκρεμεί απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την προώθηση των Προεδρικών Διαταγμάτων, ενώ εξετάζεται το ζήτημα των απαλλοτριώσεων:
«Θα έχω συνάντηση με τον νέο υπουργό ΥΠΕΧΩΔΕ για να δούμε τι είναι πιο γρήγορο – η αγορά ή η απαλλοτρίωση. Θα προχωρήσουμε με τη λύση που θα εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη ταχύτητα».
Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης: «Μια ιστορική μέρα για τα Χανιά και τη χώρα»
Ο βουλευτής Χανίων της ΝΔ, Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης, έκανε λόγο για μια ιστορική στιγμή για τα Χανιά και τη χώρα, καθώς διαμορφώνεται ένα μοντέλο ταυτόχρονης προστασίας και ανάδειξης των προστατευόμενων περιοχών.
«Μετά από χρόνια προσπαθειών, ήρθε η στιγμή να παραδώσουμε αυτόν τον φυσικό πλούτο στις επόμενες γενιές, ακόμα καλύτερο από ό,τι τον παραλάβαμε».
Τόνισε τη σημασία της ενότητας όλων των φορέων, καθώς και τη δυνατότητα περιορισμού της ανθρώπινης παρέμβασης, ώστε να αντιμετωπιστούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα που ήδη υπάρχουν.
Όσον αφορά το έλλειμμα ανθρώπινου δυναμικού στις αρμόδιες υπηρεσίες, ο κ. Μαρκογιαννάκης αναγνώρισε το πρόβλημα, αλλά εξέφρασε αισιοδοξία για την κάλυψη των αναγκών:
«Η υποστελέχωση είναι γενικό πρόβλημα της δημόσιας διοίκησης. Ωστόσο, έχουν ήδη ανακοινωθεί νέες προσλήψεις. Πιστεύω ότι οι υπηρεσίες αυτές θα ενισχυθούν, ώστε οι διαδικασίες να προχωρήσουν πιο γρήγορα».
Στ. Αρναουτάκης: “Στόχος μας είναι να παραδώσουμε ένα καλύτερο περιβάλλον στις επόμενες γενιές”
Ο Περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συμφωνία και τόνισε τη σημασία της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων:
«Θα ήθελα να δηλώσω την ικανοποίησή μου και να συγχαρώ όλους όσοι εργάστηκαν γι’ αυτή την προσπάθεια. Μόνο μέσα από τη συνεργασία, τη συνέργεια και τη συμπόρευση μπορούμε να πετυχαίνουμε στόχους. Η Κρήτη είναι τυχερή, γιατί υπηρετούμε όλοι μαζί – με τους δημάρχους, τους υπουργούς, τους βουλευτές, αλλά και τους πολίτες – το κοινό συμφέρον. Αυτός είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε».
Ο κ. Αρναουτάκης αναφέρθηκε και σε προηγούμενες δεσμεύσεις της Περιφέρειας, σημειώνοντας ότι έργα που είχαν προαναγγελθεί πριν από χρόνια πλέον υλοποιούνται:
«Πριν από 11-12 χρόνια είχαμε δεσμευτεί για την ολοκλήρωση των μελετών της παράκαμψης των Λειών. Φέτος, παρά τις δυσκολίες και τις φυσικές καταστροφές, το έργο αυτό θα γίνει πραγματικότητα χάρη στη διεκδίκηση πόρων από την κεντρική εξουσία».
Κλείνοντας την ομιλία του, ευχαρίστησε την Υπουργό Ντόρα Μπακογιάννη, τους δημάρχους και όλους όσοι εργάστηκαν για την υλοποίηση του σχεδίου διαχείρισης:
«Στόχος μας είναι να παραδώσουμε ένα καλύτερο περιβάλλον στις επόμενες γενιές. Το φυσικό τοπίο δεν μας ανήκει – το έχουμε δανειστεί από τα παιδιά μας. Με ορθολογική διαχείριση και τις κατάλληλες παρεμβάσεις, μπορούμε να διασφαλίσουμε την προστασία αυτών των μοναδικών οικοσυστημάτων».
