Στα 770 στρέμματα κυμάνθηκε το 2013 η καλλιέργεια μπανάνας στην Κρήτη ενώ παρόμοια είναι η εικόνα από το 2004 και μετά, σύμφωνα με τα στοιχεία του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μπανανοπαραγωγών Κρήτης τα οποία διέθεσε στον ΑγροΤύπο, ο κ. Αθανάσιος Καλύβας, πρώην μέλος του Α.Σ. Μπανανοπαραγωγών Κρήτης και ιδιοκτήτης της εταιρείας Modus LTD η οποία κάνει πιστοποιήσεις για το προϊόν. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ οι κύριες περιοχές της καλλιέργειας στο νησί είναι, η Άρβη, η Σητεία, τα Μάλια ενώ λίγα στρέμματα καλλιεργούνται στην περιοχή Σφακάκι του Ρεθύμνου.
Σύμφωνα με όσα μας αναφέρουν παραγωγοί, η τιμή της μπανάνας το τελευταίο διάστημα κυμαίνεται στο 1 ευρώ το κιλό ενώ για να θεωρηθεί συμφέρουσα η καλλιέργεια θα έπρεπε να κυμαίνονται τουλάχιστον στο 1,50 ευρώ το κιλό.
Μέχρι και το 1989 η καλλιέργεια μπανάνας στην Κρήτη έφθανε τα 2.500 στρέμματα αλλά η πορεία της καλλιέργειας ανακόπτεται το 1989, όταν δηλαδή επετράπη η εισαγωγή μπανάνας από Τρίτες χώρες.
Στο 1 ευρώ το κιλό η τιμή της μπανάνας
Για την πορεία, τα προβλήματα και τις προοπτικές της καλλιέργειας επικοινωνήσαμε με τον παραγωγό και πρώην Πρόεδρο του Α.Σ. Μπανανοπαραγωγών Κρήτης, κ. Χρήστο Μάλια, τον οποίο όσοι γνωρίζουν λένε ότι είναι ο άνθρωπος που “κράτησε” την καλλιέργεια στο νησί. Σύμφωνα με όσα μας ανέφερε σήμερα ο ίδιος καλλιεργεί 8,5 στρέμματα στην περιοχή της Άρβης στον Βιάννο: «Η μπανάνα αποτελεί στην ουσία μια συμπληρωματική καλλιέργεια διότι δεν έχει πολλά έσοδα ενώ και η στρεμματική απόδοση είναι μικρή. Οι τιμές για τον παραγωγό φέτος κυμαίνονται στο 1 ευρώ το κιλό. Για να είναι συμφέρουσα η καλλιέργεια η τιμή παραγωγού θα πρέπει να είναι τουλάχιστον στο 1,50 ευρώ/κιλό. Ο καταναλωτής μπορεί να βρει τις μπανάνες Κρήτης στις λαϊκές αγορές από 1 έως 1,80 ενώ στο σούπερ μάρκετ από 1,80 έως 2,40 ευρώ το κιλό».
Ασύγκριτα φθηνότερο το κόστος παραγωγής στις Τρίτες χώρες
Και προσθέτει: «Η μπανάνα είναι ένα προϊόν που υπάρχει σε αφθονία στις Τρίτες χώρες. Το εισαγόμενο προϊόν που φθάνει στην Ελλάδα έρχεται από χώρες με πολύ χαμηλά κοστολόγια οπότε δεν υπάρχει θέμα ανταγωνισμού. Για παράδειγμα σας αναφέρω ότι οι εισαγωγείς αγοράζουν από κράτη της Κεντρικής Αμερικής τις μπανάνες προς 3 λεπτά το κιλό, οπότε εμείς που έχουμε ένα κόστος 50 με 80 λεπτά το κιλό δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε αυτές τις τιμές. Αυτό που μπορούμε να ανταγωνιστούμε είναι στο θέμα της ποιότητας. Στο Ηράκλειο που γνωρίζουν την ποιότητά μας, προτιμούν τη ντόπια μπανάνα σε σχέση με την εισαγόμενη».
Κατά κύριο λόγο για την αγορά της Κρήτης
Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι δηλώσεις του κ. Θανάση Καλύβα, πρώην μέλος του Α.Σ. Μπανανοπαραγωγών Κρήτης και ιδιοκτήτης της εταιρείας Modus LTD η οποία κάνει πιστοποιήσεις. Σύμφωνα με όσα μας αναφέρει η μπανάνα της Κρήτης προορίζεται κατά κύριο λόγο για την αγορά της Κρήτης και την βρίσκει κανείς «στις λαϊκές αγορές απευθείας από τους παραγωγούς αλλά στα τοπικά σούπερ μάρκετ. Στην Αθήνα υπάρχει ένα υποκατάστημα του Αγροτικού Συνεταιρισμού που διακινεί το προϊόν μόνο μέσω των λαϊκών αγορών της πρωτεύουσας. Η συγκομιδή πραγματοποιείται όλο τον χρόνο και η απόδοση είναι από 7 έως 10 τόνους το στρέμμα».
Ιδιαίτερη συσκευασία
Σύμφωνα με όσα μας εξηγεί ο κ. Καλύβας: «η μπανάνα της Κρήτης έχει μια ιδιαιτερότητα στην συσκευασία της που την κάνει και ξεχωριστή. Κόβεται ολόκληρο το “σταφύλι” το οποίο στην συνέχεια στηρίζουν σε ειδικά καροτσάκια και οδηγείται στην αγορά. Πάνω σε αυτά ωριμάζει ολόκληρο και οδηγείται προς πώληση ολόκληρο.
Κόστος καλλιέργειας
Ο κ. Καλύβας αναφέρθηκε επίσης και στο χαμηλό κόστος καλλιέργειας της μπανάνας συγκριτικά με άλλα προϊόντα. «Η μπανάνα είναι μια καλλιέργεια που δεν έχει μεγάλο κόστος αφού δεν χρειάζεται ψεκασμούς. Για την αγορά των φυτών οι παραγωγοί έχουν συνάψει συνεργασία με το ΤΕΙ Κρήτης (με συμβόλαιο) το οποίο τους παράγει πολλαπλασιαστικό υλικό το οποίο έχουν καθαρίσει από ιώσεις. Κάθε δύο με τρία χρόνια οι παραγωγοί αλλάζουν την καλλιέργεια ενώ θα πρέπει να πούμε ότι μέσα σε ένα χρόνο τα δέντρα δίνουν παραγωγή».
Το «κραχ» του 1989
Μιλώντας για την έναρξη εισαγωγών από Τρίτες χώρες ο κ. Καλύβας μας αναφέρει: «Το 1989 έγινε πραγματικό κραχ. Ο λόγος ήταν διότι τότε επετράπη η εισαγωγή μπανάνας. Επίσης μέχρι τότε το προϊόν δεν είχε οργανωμένη εμπορική διαχείριση, με αποτέλεσμα μετά την είσοδο της εισαγόμενης, να μείνει κυριολεκτικά στα αζήτητα.
Η μπανάνα καλλιεργείται κατά κύριο λόγο στις περιοχές της Άρβης, τη Σητεία, τα Μάλια και λίγα στρέμματα στο Ρέθυμνο (Περιοχή Σφακάκι)».
Και καταλήγει: «Για να ανακάμψει η καλλιέργεια χρειάζεται οργάνωση,. Αυτό είναι άλλωστε και το σημαντικότερο πρόβλημα της ελληνικής γεωργία. Αν υπήρχε ένα καλά οργανωμένο σχήμα τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά διότι η μπανάνα είναι ένα προϊόν που δεν απαιτεί πολλά εργατικά, δεν έχει μεγάλο κόστος καλλιέργειας».