Κίνδυνος να πάμε πάλι από την αρχή στην πανδημία, λόγω των μεταλλάξεων που θα προκύψουν, όσο καθυστερούν οι εμβολιασμοί ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, υπάρχει σύμφωνα με τον διευθυντή του τμήματος Δημόσιας Υγείας, καθηγητή Πολιτικής Υγείας του London School of Economics Ηλία Μόσιαλο.
Ο κίνδυνος μπορεί να είναι υπαρκτός σύμφωνα με τον καθηγητή, όμως το δυσμενές αυτό σενάριο δεν θα ευοδωθεί πιθανότατα. Εξάλλου, ήδη οι φαρμακευτικές προετοιμάζονται, είτε με την επικαιροποίηση των εμβολίων, είτε με το ενδεχόμενο τρίτης, αναμνηστικής, δόσης.
Ο καθηγητής, διαβλέπει όμως και ένα τέταρτο κύμα της πανδημίας τον ερχόμενο Δεκέμβριο, το οποίο θα πλήξει τους αρνητές των εμβολίων και ενδεχομένως και τα παιδιά για τα οποία δεν προβλέπεται ο εμβολιασμός ακόμη, καθώς τώρα διενεργούνται οι κλινικές μελέτες για παιδιά από 6 – 16 ετών. (Τα αποτελέσματα των μελετών αυτών αναμένονται τον ερχόμενο Σεπτέμβριο). Σε κάθε περίπτωση όμως, το τέταρτο κύμα, δεν θα έχει τις δραματικές επιπτώσεις του τρέχοντος κύματος ή των προηγουμένων, καθώς αφορά μικρότερες ομάδες πληθυσμού και άτομα συνήθως κάτω των 30 ετών.
Η μετάλλαξη
Για το θέμα του κορωνοϊού και την αναδιοργάνωση των συστημάτων υγείας, μίλησε ο καθηγητής Ηλίας Μόσιαλος, στο πλαίσιο διαδικτυακής συνέντευξης Τύπου που οργάνωσαν από κοινού η ασφαλιστική εταιρία Generali και η αλυσίδα διαγνωστικών κέντρων Affidea.
Σύμφωνα με τον κ. Μόσιαλο, η πιο επικρατούσα μετάλλαξη, το βρετανικό στέλεχος, σύμφωνα με μελέτες που έχουν δημοσιευθεί διασπείρεται κατά 30-90% περισσότερο απ΄ότι το αρχικό στέλεχος, ενώ έχει θνητότητα κατά 30-50% μεγαλύτερη -αν και το ποσοστό αυτό δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί, γιατί οι μελέτες έχουν γίνει με επισφαλή δεδομένα στη δειγματοληψία.
Επισημαίνοντας ότι όλα τα εμβόλια είναι ασφαλή, σημείωσε ότι περιστατικά θρόμβωσης έχουν καταγραφεί εκτός από το εμβόλιο της AstraZeneca και κατά τους εμβολιασμούς με τα εμβόλια των Pfizer και Moderna, όμως το θέμα δεν εξετάστηκε γιατί δεν τέθηκε θέμα από κράτος – μέλος της Ε.Ε. ενώ το FDA δεν το αξιολόγησε γιατί ο αριθμός των θρομβώσεων ήταν ελάχιστος σε σχέση με τα εκατομμύρια των εμβολιασθέντων. Όσο για το εμβόλιο της AstraZeneca, όπου τα περιστατικά ήταν 30 σε πάνω από 17 εκ. εμβολιασμούς, δεν επιβεβαιώθηκε ο μηχανισμός με τον οποίο συνέβησαν τα περιστατικά, ούτε και αποκλείσθηκε όμως.
Ο κ. Μόσιαλος, σε ότι αφορά το θέμα της διαθεσιμότητας των εμβολίων, επεσήμανε ότι μόνο η Pfizer πήρε το μεγαλύτερο ρίσκο με την επένδυση της Biontech που ανακάλυψε το εμβόλιο, γιατί οι υπόλοιπες εταιρίες στην ουσία επιδοτήθηκαν από τις κυβερνήσεις και για την παραγωγή των εμβολίων, μειώνοντας το ρίσκο.
Και από τη δράση αυτή, διερωτήθηκε αν θα πρέπει να υπάρξει συνέχιση της συνεργασίας των κρατών με τις φαρμακευτικές, για την ανάπτυξη φαρμάκων για τον καρκίνο ή την άνοια.
Όσο για την αυξημένη παραγωγή εμβολίων κατά της covid, σημείωσε πως ο χαρακτηρισμός του εμβολίου ως δημόσιου αγαθού, δεν σημαίνει κατάσχεση στις πατέντες, αλλά χορήγηση επαρκούς αμοιβής, ώστε να υπάρξει συνεργασία με τις άλλες εταιρίες για την παραγωγή του.
Αν η συνεργασία αυτή είχε ξεκινήσει από τον περασμένο Ιούλιο με όλες τις φαρμακευτικές (Pfizer, AstraZeneca, Johnson & Johnson, Curevac ), τώρα θα είχαν εμβολιαστεί πολύ περισσότεροι πολίτες. Επεσήμανε ακόμη ότι μόλις υπήρξε η πολιτική απειλή από την Ε.Ε. για άρση της πατέντας βάσει του άρθρου 122, άρθηκαν όλα τα προβλήματα ελλείψεων πρώτων υλών, αδυναμίας παραγωγής από άλλες εταιρείες κλπ.
99% προστασία
Ο καθηγητής υπογράμμισε ότι σύμφωνα με τελευταίες μελέτες, τα εμβόλια παρέχουν αποτελεσματική προστασία, καθώς ενεργοποιούνται αντισώματα και κύτταρα μνήμης μετά τον εμβολιασμό, και για το εμβολίο της Pfizer διαπιστώθηκε ότι το 99% των εμβολιασθέντων είναι προστατευμένοι, όπως και το 95% των εμβολιασθέντων με το αντίστοιχο της AstraZeneca, ακόμη και στις ηλικίες άνω των 65 ετών.
Το εμβόλιο σταματά δε, την μετάδοση του ιού, μειώνοντας την πιθανότητα διασποράς μόλις στο 10-15%, διότι αν κολλήσει κάποιος τον ιό, μένει με πολύ χαμηλό ιικό φορτίο, μια ελάχιστη ποσότητα στη μύτη και το στόμα.
Προβλέποντας ότι η πανδημία θα τελειώσει όταν εμβολιαστεί πάνω από το 70% του πληθυσμού, ο κ. Μόσιαλος, σημείωσε ότι έχει σημασία να διενεργηθεί μια επιδημιολογική μελέτη ώστε να γνωρίζουμε πόσος πληθυσμός έχει νοσήσει, ο οποίος και θα προστεθεί στον αριθμό όσων ανοσοποιήθηκαν με το εμβόλιο.
Όταν φτάσουμε στο παραπάνω ποσοστό, τότε θα υπάρξει μεγάλο άνοιγμα της οικονομίας.
Αναφερόμενος στα self -test, συνεχάρη την κυβέρνηση για την απόφαση, ενώ για τα 10 εκ. τεστ που αποφασίσθηκε να προμηθευτεί η χώρα, είπε πως πρέπει να υπάρξει στόχευση σε χώρους όπου υπάρχει συνωστισμός, όπως στα σχολεία ή στους χώρους εργασίας, προκειμένου να μην επιβαρύνεται άσκοπα ο κρατικός προϋπολογισμός. Επεσήμανε όμως ότι είναι πολύ μικρή η ευαισθησία για τους ασυμπτωματικούς, στους οποίους αποδίδεται το 44% της διασποράς του ιού.
Για τους μακροχρόνια ασθενείς μετά από την προσβολή τους από τον ιό, σημείωσε ότι ακόμη και ασυμπτωματικοί συνέχισαν να έχουν προβλήματα υγείας αρκετό καιρό μετά, σημειώνοντας πως οι επιπτώσεις νεφρολογικές, αιματολογικές ή νευρολογικές για το 20-25% των ασθενών δεν διαρκούν πάνω από μερικούς μήνες, όμως για τους υπόλοιπους δεν ξέρουμε πόσο παραπάνω θα διαρκέσουν, όμως ελπίζουμε πως οι βλάβες θα είναι αναστρέψιμες.
Όσο για τους ασθενείς άλλων παθήσεων, τόνισε ότι στην Αγγλία το σύστημα υγείας είχε παραλύσει επί μήνες, ενώ για την Ελλάδα, υπογράμμισε ότι «χρειάζεται σχεδιασμός που δεν τον έχουμε». Πρόσθεσε ότι χρειάζονται πιο αποτελεσματικές πολιτικές υγείας, χωρίς να αίρονται τα μέτρα δημόσιας υγείας (μάσκες, αποστάσεις, μέτρα υγιεινής), αλλά και πλήρη ψηφιοποίηση του ιατρικού φακέλου του ασθενή, προκειμένου οι γιατροί να μπορούν να ασκήσουν τηλεϊατρική όπου χρειάζεται, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα χαθεί η φυσική επαφή με τον γιατρό.