Δίμηνο – «φωτιά» με νέο διπλό γύρο ανατιμήσεων σε βασικά αγαθά περιμένει τα νοικοκυριά! Ο Αύγουστος και ο Σεπτέμβρης … επιφυλάσσουν κι άλλα οικονομικά πλήγματα στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, καθώς το «ράλι» των αυξήσεων σε προϊόντα ευρείας κατανάλωσης θα συνεχιστεί με αμείωτη ένταση! Ούτε η θερινή ραστώνη, ούτε τα εξαιρετικά μηνύματα που έρχονται από τον τουρισμό θα μπορέσει να το ανακόψει. Ούτε καν η μικρή αποκλιμάκωση που είδαμε στις τιμές των καυσίμων.
Αυτομάτως, αναμένονται πρόσθετες πληθωριστικές πιέσεις με άμεση αντανάκλαση στην ήδη εξασθενημένη αγοραστική δύναμη των πολιτών. Πολλώ δε μάλλον όσο μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι ενεργειακές αναταράξεις που έχει προκαλέσει.
Η συμπεριφορά του μέσου καταναλωτή τροποποιείται και προσαρμόζεται στα διαρκώς εναλλασσόμενα δεδομένα, που εννιά στις δέκα φορές φέρουν αρνητικό πρόσημο. Οι επισκέψεις στα σούπερ μάρκετ είναι πιο πολλές, οι αγορές εντούτοις είναι λιγότερες. Η λίστα με τα ψώνια είναι μικρότερη, ενώ οι περισσότεροι αναζητούν … ευκαιρίες μέσα από τις προσφορές. «Έδαφος» εξακολουθούν και κερδίζουν οι ιδιωτικές ετικέτες, οι οποίες καθότι οικονομικότερες προτιμώνται κατά κόρον τους τελευταίους μήνες. Αρκετοί πλέον επιλέγουν συνειδητά να θυσιάσουν την ποιότητα στον βωμό της εξοικονόμησης χρημάτων.
Ο υψηλός πληθωρισμός έχει σημάνει συναγερμό στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, που αναζητά τρόπους για να περιοριστούν οι ανατιμήσεις. Το σενάριο για μείωση του ΦΠΑ σε ορισμένα τρόφιμα έχει απομακρυνθεί προς το παρόν απ’ το τραπέζι, αν και παραμένει πάντα στην ατζέντα με τις δυνητικές κι υπό εξέταση ενέργειες των συναρμόδιων υπουργείων.
Μέχρι στιγμής, το μοναδικό «όπλο» που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση κατά της ακρίβειας, είναι οι έλεγχοι, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν κρούσματα αισχροκέρδειας.
Το μεγάλο ζητούμενο είναι πλέον τι θα γίνει τους επόμενους μήνες. Θα μπορέσει να μπει ένα «φρένο» στην ακρίβεια, ή το φθινόπωρο και ο χειμώνας που έχουμε μπροστά μας, τα εισοδήματά μας θα συρρικνωθούν περαιτέρω;
Επί του παρόντος, ο Νεκτάριος Κανακαράκης, πρόεδρος του Επιστημονικού σωματείου Logistics (Εφοδιασμού) Κρήτης και διευθυντής Logistics σε τοπική αλυσίδα σούπερ μάρκετ, παρουσιάζει στα «Ρ.Ν» τις ανατιμήσεις που μάς περιμένουν το αμέσως επόμενο διάστημα.
Σε δύο δόσεις
Οι νέες αυξήσεις θα γίνουν σε δύο … δόσεις. Τον Αύγουστο θα ανέβουν (κι άλλο) προς τα πάνω τα εξής προϊόντα: Τοματικά – κέτσαπ 15%, φρέσκες σαλάτες 12%, χαρτικά από 3-11%, παξιμάδια 8-9%, γιαούρτια – γαλακτοκομικά από 9-14%, δημητριακά 10%, στιγμιαίος καφές, ρόφημα σοκολάτας, σοκολατοειδή, μπισκότα προϊόντα στοματικής υγιεινής γύρω στο 6-7% , αλλαντικά 5% και μπίρες 5%.
Αντίστοιχα τον Σεπτέμβρη, θα υπάρξει αύξηση στα καθαριστικά και τα αλκοολούχα ποτά, πιθανώς στα ζυμαρικά και γενικά στα άλευρα.
Πώς συμπεριφέρονται οι καταναλωτές
Ο κ. Κανακαράκης παρατηρεί ότι έχει ενταθεί το κλίμα αβεβαιότητας στην κοινωνία.
«Αυτό που παρατηρείται στην αγορά είναι ότι ο καταναλωτής διέπεται από ανασφάλεια, λόγω της πανδημίας και των προβλημάτων τα οποία έχει δημιουργήσει η ενεργειακή κρίση, σε συνδυασμό με το έντονο πρόβλημα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα» διαπιστώνει.
«Όλα αυτά έχουν σημαντική επίπτωση στον τρόπο που συμπεριφέρονται οι Έλληνες καταναλωτές, όταν ψωνίζουν στα καταστήματα: είτε αυτά είναι σούπερ μάρκετ, είτε αφορούν την ένδυση και την υπόδηση κι οτιδήποτε άλλο».
Όπως θα υποστηρίξει ο κ. Κανακαράκης, οι επισκέψεις στα σούπερ μάρκετ είναι συχνότερες.
«Δηλαδή, ο μέσος καταναλωτής δεν πάει να ψωνίζει με μία μεγάλη λίστα, ούτε μία φορά την εβδομάδα. Τώρα πηγαίνει σχεδόν μέρα – παρά μέρα και παίρνει από πέντε έως δέκα πράγματα λόγω της ακρίβειας» εξηγεί, λέγοντας ότι τα χρήματα που ξοδεύονται σε κάθε επίσκεψη είναι γύρω στα 20-25 ευρώ. Εβδομαδιαίως ανέρχονται κατά μέσο όρο σε 50-55 ευρώ.
Το καλάθι και το καρότσι δύσκολα γεμίζουν. «Οι άνθρωποι παίρνουν τα απολύτως απαραίτητα. Αποφεύγουν τις σπατάλες και τα περιττά έξοδα. Κάνουν τον κύκλο τους μέσα στο μαγαζί για να δουν τι είναι πιο οικονομικό. Περιηγούνται μέσα στον χώρο βλέποντας και ανακαλύπτοντας προσφορές και βάσει αυτών ψωνίζουν. Κοιτάνε την τιμή περισσότερο παρά την ποιότητα» λέει ο πρόεδρος του Επιστημονικού σωματείου Logistics (Εφοδιασμού) Κρήτης, επιβεβαιώνοντας τη «μεγάλη στροφή» του εγχώριου καταναλωτικού κοινού στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Η εν λόγω τάση – επιλογή που υπάρχει εδώ και χρόνια στο εξωτερικό, υιοθετήθηκε και στην χώρα μας «επειδή τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας είναι φθηνότερα από τα επώνυμα».
Παρά τις ανατιμήσεις, σταθερά κινούνται τα ζυμαρικά, τα είδη ψωμιού, οι σάλτσες και τα γαλακτοκομικά.
Σε καλύτερη μοίρα η Κρήτη
«Η Κρήτη σε σχέση με άλλες περιφέρειες της Ελλάδας αναδεικνύεται η πιο… τυχερή» όπως θα υπογραμμίσει ο ίδιος. «Είναι σε ευνοϊκότερη θέση λόγω του τουρισμού, παρά ταύτα τα μεγάλα αστικά κέντρα υποφέρουν: Στις δύο μεγάλες πόλεις (Χανιά και Ηράκλειο) η κίνηση δεν είναι πολύ μεγάλη στα μαγαζιά».
Μόνο τουριστικές περιοχές συγκεντρώνουν περισσότερο κόσμο κι αυτό αντίστοιχα αποτυπώνεται κάπως και στα ταμεία των επιχειρήσεων, θα αναφέρει ο κ. Κανακαράκης, αναγνωρίζοντας πάντως ότι και οι ξένοι επισκέπτες της πατρίδας μας είναι πιο φειδωλοί στις αγορές τους. Βεβαίως, υπάρχει πάντα κι ο αστερίσκος του αυξημένου λειτουργικού κόστους που καλείται να διαχειριστεί ο εμπορικός κόσμος.
Πιθανότατα και σε κάποια χωριά της ενδοχώρας οι διακοπές των απόδημων Κρητών να έχουν δώσει μία μικρή «ανάσα» στην τοπική αγορά/οικονομία.
Μία άλλη σημαντική παράμετρος, που έρχεται να μειώσει τις οικονομικές αντοχές των πολιτών είναι οι πολλές κοινωνικές εκδηλώσεις, οι οποίες έπεσαν και μαζεμένες, ελέω της παύσης που …κήρυξε ο covid την περασμένη διετία! Γάμοι και βαπτίσεις γίνονται και τις καθημερινές. Κι αναγκαστικά οι καλεσμένοι θα πρέπει να προσφέρουν τα δώρα τους.
Οι εκτιμήσεις για το επόμενο διάστημα
Γνώστες της αγοράς, προειδοποιούν ότι το ράλι ακρίβειας θα συνεχιστεί για μια σειρά από λόγους:
– Η τροφοδοσία της αγοράς με πρώτες ύλες δεν έχει ομαλοποιηθεί.
– Οι τιμές των ενεργειακών προϊόντων βρίσκονται σε δυσθεώρητα ύψη.
– Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται.
– Η τροφοδοσία της Ευρώπης σε φυσικό αέριο αποτελεί ερώτημα.
– Το ενδεχόμενο νέας έξαρσης της πανδημίας από το φθινόπωρο είναι ορατό.
Όσον αφορά το εφιαλτικό σενάριο της διακοπής εκ μέρους της Ρωσίας της παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη, σε αυτή την περίπτωση όλα τα κράτη θα αντιμετωπίσουν αλυσιδωτά προβλήματα. Η Ελλάδα θα χρειαστεί να λάβει κάποια μέτρα, αν και από το Μέγαρο Μαξίμου υπάρχει η διαβεβαίωση ότι «Είμαστε και θα είμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση από τις χώρες της βόρειας Ευρώπης».
Σε μία εποχή που ούτως ή άλλως, οι μετακινήσεις λιγόστεψαν λόγω (αυξημένου) κόστους για τους ντόπιους και για τους τουρίστες ακόμα, ο κ. Κανακαράκης αξιολογεί θετικά τις μικρές μειώσεις οι οποίες προέκυψαν το τελευταίο διάστημα στα καύσιμα.
«Είναι θετική η τροποποίηση στην τιμή της βενζίνης. Δεν έχει κατέβει βέβαια πολύ σημαντικά. Ούτε και το πετρέλαιο κίνησης έχει κατέβει αισθητά ώστε να υπάρξουν αντίστοιχες μειώσεις σε προϊόντα» θα επισημάνει ο ίδιος, προβλέποντας πώς δύσκολα θα μειωθούν κι άλλο τα καύσιμα.
Παράλληλα, θεωρεί δύσκολη την υλοποίηση του σεναρίου μείωσης του ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα. Εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα ανέβει κι άλλο, «Μπορεί να φτάσει και στο 13%», με τις ανατιμήσεις και τις (ενδεχόμενες νέες) αυξήσεις να εντείνουν τις «πληθωριστικές πιέσεις».
Ο πρόεδρος του Επιστημονικού σωματείου Logistics (Εφοδιασμού) Κρήτης τοποθετεί χρονικά την όποια αποσυμπίεση προκύψει, «Κάποια στιγμή προς το τέλος του έτους», όταν και «Θα υπάρχει μία ελαφριά μείωση του πληθωρισμού» όπως διαβλέπει.
Πανομοιότυπη άποψη διατύπωσε, εξάλλου, και ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος σημείωσε χαρακτηριστικά ότι στο τέλος του χρόνου η Ελλάδα θα έχει πληθωρισμό περίπου στον μέσο ευρωπαϊκό όρο. «Όσο η οικονομία μας θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με ρυθμούς υψηλότερους από αυτούς που είχαν υπολογιστεί, τόσο θα δημιουργείται πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί για να υπάρξουν νέα μέτρα ενίσχυσης» είπε επίσης ο ίδιος.
Εξάλλου, σύμφωνα με κυβερνητικές διαρροές παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας νέας «επιταγής ακρίβειας», ύψους 200 ευρώ, σε χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους τον Σεπτέμβριο, όπως έγινε και το Πάσχα.