Μόνο ντροπή θα πρέπει να μας γεμίζει ως πολίτες αυτού του τόπου η νέα παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την πλημμελή διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων στη χώρα μας.
Πέντε ολόκληρα χρόνια μετά την πρώτη δικαστική απόφαση, η Ελλάδα – δηλαδή πολίτες, κρατικός μηχανισμός, υπουργεία και δημόσιοι λειτουργοί- εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται με τα πρότυπα της ΕΕ.
Επομένως, η Επιτροπή ζητά από το Δικαστήριο την επιβολή προστίμων, προτείνοντας ένα κατ’ αποκοπή ποσό ύψους 14.904.736 ευρώ και ημερήσια χρηματική ποινή 72.864 ευρώ, έως ότου εκπληρωθούν οι υποχρεώσεις.
Τα επικίνδυνα απόβλητα δεν πρέπει να αναμειγνύονται με άλλες ροές αποβλήτων, επειδή συνιστούν μεγαλύτερη απειλή για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία σε σχέση με τα μη επικίνδυνα απόβλητα. Για το λόγο αυτό απαιτείται ένα αυστηρότερο σύστημα ελέγχου.
Η δικαστική απόφαση του 2009 σημείωνε την έλλειψη σχεδίου διαχείρισης για την αντιμετώπιση των διάφορων ειδών επικίνδυνων αποβλήτων, όπως τα ιατρικά απόβλητα και οι χημικές ουσίες, τα οποία παραμένουν στο περιβάλλον για μεγάλο χρονικό διάστημα και μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο [πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCB)] και πολυχλωροτριφαινύλια (PCT)].
Για να συμμορφωθεί, η Ελλάδα πρέπει:
*να καταρτίσει κατάλληλο σχέδιο διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων
*να δημιουργήσει κατάλληλες εγκαταστάσεις για τη διαχείριση των παραγόμενων επικίνδυνων αποβλήτων. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα δεν υπάρχουν εγκαταστάσεις για την αναγέννηση ελαίων, την επεξεργασία των οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους, την ανακύκλωση συσσωρευτών ή την ανάκτηση ορισμένων μετάλλων
*να αντιμετωπίσει το ζήτημα των παλαιών αποβλήτων που έχουν αποθηκευτεί προσωρινά, έως ότου καταστεί δυνατή η αποτελεσματική διαχείρισή τους.
Η Ελλάδα έπρεπε να έχει συμμορφωθεί πλήρως εντός του 2013. Ωστόσο, το πρώτο αναγκαίο βήμα για την επίλυση του προβλήματος, η θέσπιση ενός κατάλληλου εθνικού σχεδίου διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων, δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί και, έως σήμερα, η Επιτροπή δεν έχει λάβει κάποιο αξιόπιστο χρονοδιάγραμμα συμμόρφωσης.
Ύστερα από πρόταση του επιτρόπου Περιβάλλοντος Janez Potočnik, η Επιτροπή, κατόπιν τούτου, παραπέμπει εκ νέου την Ελλάδα στο Δικαστήριο της ΕΕ, ζητώντας την επιβολή προστίμων.
—Οι κίνδυνοι από τα επικίνδυνα απόβλητα
Τα επικίνδυνα απόβλητα συνιστούν μεγαλύτερη απειλή για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία σε σχέση με τα μη επικίνδυνα απόβλητα και, για το λόγο αυτό, απαιτείται ένα αυστηρότερο σύστημα ελέγχου, όπως ορίζεται στα άρθρα 17 έως 20 της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα.
Στις απαιτήσεις περιλαμβάνονται η πρόσθετη επισήμανση, η τήρηση μητρώων, η παρακολούθηση και ο έλεγχος «από τη δημιουργία έως το θάνατο», δηλαδή από την παραγωγή των αποβλήτων έως την τελική διάθεση ή ανάκτησή. Τα επικίνδυνα απόβλητα δεν πρέπει να αναμειγνύονται με άλλα απόβλητα, έτσι ώστε να αποφεύγονται κίνδυνοι για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Οι κατ’ εξαίρεση άδειες που μπορεί να χορηγηθούν σε εγκαταστάσεις που ασχολούνται με επικίνδυνα απόβλητα είναι περισσότερο περιοριστικές από αυτές για τις εγκαταστάσεις που ασχολούνται με άλλα απόβλητα.
Η ταξινόμηση σε επικίνδυνα και μη επικίνδυνα απόβλητα βασίζεται στο σύστημα ταξινόμησης και επισήμανσης επικίνδυνων ουσιών και παρασκευασμάτων, το οποίο εξασφαλίζει την εφαρμογή παρόμοιων αρχών σε όλο τον κύκλο ζωής τους. Οι ιδιότητες που χαρακτηρίζουν τα επικίνδυνα απόβλητα περιλαμβάνονται στο παράρτημα IIIτης οδηγίας 2008/98/ΕΚ και προσδιορίζονται περαιτέρω στην απόφαση 2000/532/ΕΚ για τη θέσπιση καταλόγου αποβλήτων, όπως τροποποιήθηκε τελευταία με την απόφαση 2001/573/ΕΚ.