Ογδόντα χρόνια μετά την κατοχή της Κρήτης από τη Ναζιστική Γερμανία (1941-1945), η σκιά του ναζισμού παραμένει ζωντανή στο νησί. Γερμανοί στρατιώτες και νεοναζί επισκέπτονται κρατικά χρηματοδοτούμενα μνημεία, ενώ η Γερμανία συνεχίζει να απορρίπτει τα αιτήματα για αποζημιώσεις προς τα θύματα της κατοχής.

Το νέο ντοκιμαντέρ του RED.Media, στο οποίο συνεργάστηκε και ο Χανιώτης δημοσιογράφος Γιώργος Κώνστας με τίτλο «Τα Ναζιστικά Μυστικά της Γερμανίας στην Ελλάδα», φέρνει στο φως αυτή την αμφιλεγόμενη πραγματικότητα.

Η Μάχη της Κρήτης και η Αντίσταση

Η ναζιστική εισβολή στην Κρήτη, γνωστή ως «Επιχείρηση Ερμής», ξεκίνησε στις 20 Μαΐου 1941. Ήταν η πρώτη αεροπορική εισβολή στην ιστορία, με 22.000 Γερμανούς αλεξιπτωτιστές να πέφτουν στο νησί.

Όμως, η σθεναρή αντίσταση των Κρητικών, που πολέμησαν με ό,τι όπλα διέθεταν –από τουφέκια της οθωμανικής εποχής μέχρι πιρούνες–, ανέτρεψε τα σχέδια των Ναζί. Χιλιάδες αλεξιπτωτιστές σκοτώθηκαν, ενώ η απάντηση των Γερμανών ήταν αμείλικτη: μαζικές εκτελέσεις, πυρπολήσεις χωριών και εκστρατεία εξόντωσης.

Μνημεία Ναζί στην Κρήτη: Μια Ανοιχτή Πληγή

Το ντοκιμαντέρ του RED.Media με τίτλο «Τα Ναζιστικά Μυστικά της Γερμανίας στην Ελλάδα» αποκαλύπτει συγκλονιστικά στοιχεία. Καταγράφει μαρτυρίες επιζώντων της κατοχής, διερευνά τη δράση γερμανικών συλλόγων βετεράνων και απόγονών τους και παρακολουθεί την πορεία τριών εμβληματικών μνημείων που συνδέονται με την ιστορική μνήμη και τον αναθεωρητισμό.

Σήμερα, μέλη του «Συνδέσμου Γερμανών Αλεξιπτωτιστών» και άλλων ομάδων με ναζιστικές ρίζες επισκέπτονται τα μνημεία, τιμώντας τους πεσόντες του Βέρμαχτ.

Στο γερμανικό στρατιωτικό νεκροταφείο του Μάλεμε, σχεδόν 5.000 στρατιώτες των Ναζί, ανάμεσά τους και ο καταδικασμένος εγκληματίας πολέμου Μπρούνο Μπρόιερ, έχουν ταφεί με τιμές. Το κοιμητήριο συντηρείται από την Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge (VDK), έναν γερμανικό κρατικό φορέα, με τη στήριξη της γερμανικής πρεσβείας, η οποία κάθε Μάιο τελεί επίσημη τελετή για τους πεσόντες της Βέρμαχτ.

Στην περιοχή κοντά στους Αγίους Αποστόλους στέκει το επονομαζόμενο «Κακό Πουλί», ένα τεράστιο ναζιστικό μνημείο που μέχρι πρότινος έφερε έναν αετό με σβάστικα. Το μνημείο εξακολουθεί να προσελκύει επισκέπτες, μεταξύ αυτών και Γερμανούς νεοναζί, παρά τις αντιδράσεις των ντόπιων και τις προσπάθειες αποκαθήλωσης των ναζιστικών συμβόλων. Αφήνουν λουλούδια, ενώ νεοναζί τοποθέτησαν πρόσφατα πινακίδα με το σύνθημα «Έπεσαν για τη Μεγάλη Γερμανία».

Στο χωριό Φλώρια, το ντοκιμαντέρ αποκαλύπτει δύο αντικρουόμενα μνημεία: ένα των Γερμανών κατακτητών που τιμά τους νεκρούς της Βέρμαχτ, και απέναντι ένα άλλο αφιερωμένο στους ντόπιους που δολοφονήθηκαν ή κάηκαν ζωντανοί από τα ναζιστικά στρατεύματα. Το πρώτο μνημείο συντηρείται από σύλλογο με ναζιστικές ρίζες, που ιδρύθηκε από τον καταδικασμένο εγκληματία πολέμου Χούμπερτ Λανς.

Το γερμανικό κράτος αρνείται οποιαδήποτε επίσημη σύνδεση με τους συλλόγους αυτούς, αν και στοιχεία του ντοκιμαντέρ δείχνουν συμμετοχή ενεργών Γερμανών στρατιωτών σε τελετές μνήμης που φέρουν ναζιστικά συνθήματα όπως «Πίστη στην Πίστη».

Επιζώντες και Αποζημιώσεις

Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει μαρτυρίες επιζώντων, όπως του Αριστείδη Ναζάκη, γιου του ομώνυμου επιζώντα από τη σφαγή στο Κοντομαρί, και τριών γυναικών που έχασαν αγαπημένους τους.

Μία από αυτές, η Ολυμπία Δακάκη, απεβίωσε μετά τα γυρίσματα, υπενθυμίζοντας ότι σύντομα η γενιά των μαρτύρων θα χαθεί.

Το αίτημα για Δικαιοσύνη

Την ίδια ώρα, το ελληνικό αίτημα για πολεμικές αποζημιώσεις παραμένει ενεργό αλλά ανεκπλήρωτο. Οι ελληνικές κυβερνήσεις επίσημα δηλώνουν πως το θέμα παραμένει «ανοικτό», ενώ το Βερολίνο το θεωρεί «κλειστό».

Σύμφωνα με τον ιστορικό Καρλ Χάινς Ροτ, το συνολικό ποσό που οφείλει η Γερμανία στην Ελλάδα και άλλες χώρες ανέρχεται σε 7,5 τρισεκατομμύρια δολάρια (σε σημερινές τιμές, χωρίς τόκους). Εντούτοις, οι όποιες αποφάσεις ελληνικών δικαστηρίων δεν εφαρμόζονται ποτέ.

«Είναι θέμα ισότητας στην ΕΕ», τονίζει ο Αριστείδης Ζυγάκης, ακτιβιστής για τις αποζημιώσεις. «Είμαστε ίσοι με τη Γερμανία ή όχι;».

Το γερμανικό κράτος επιλέγει να επενδύει σε «συμβολικές» πρωτοβουλίες συμφιλίωσης, όπως το Ταμείο Μέλλοντος Ελληνογερμανικής Συνεργασίας, με ετήσιο προϋπολογισμό μόλις 1 εκατομμύριο ευρώ — ποσό που οι επικριτές χαρακτηρίζουν «χαρτζιλίκι συμφιλίωσης».

Η ενοχή για το ναζιστικό παρελθόν μετατρέπεται σε ρομαντισμό μέσα από εκθέσεις σε κρατικά χρηματοδοτούμενα μνημεία, που παρουσιάζουν τους στρατιώτες της Βέρμαχτ ως «ποιητές με όνειρα για μια πατρίδα».

Σε μια εποχή που το μίσος για τον ναζισμό δεν είναι πια δεδομένο, και η Γερμανία εξοπλίζει στρατιωτικά κράτη όπως το Ισραήλ, τη στιγμή που η Γερμανία με πρόφαση τον πόλεμο στην Ουκρανία ετοιμάζεται να προχωρήσει σε μεγάλης κλίμακας στρατιωτικό επανεξοπλισμό, το ερώτημα γίνεται πιο επιτακτικό από ποτέ:

Κινδυνεύουμε να ξαναδούμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται; 

Δείτε το ντοκιμαντέρ εδώ:

Διαβάστε επίσης:

• Γιατί στήθηκε και πώς γκρέμιστηκε το “Γερμανικό Πουλί” για τη Μάχη της Κρήτης | Φωτός
• Ξανά στα Χανιά οι “Γερμανοί Αλεξιπτωτιστές” – Θέλουν να μεταφέρουν το Γερμανικό Πουλί στο Γερμανικό Νεκροταφείο
• “Κάποιες έπρεπε να το κάνουν, κάποιοι έπρεπε να μιλήσουν”: Αναρχικοί ξήλωσαν την ναζιστική πλακέτα περί “Μεγάλης Γερμανίας” στο Γερμανικό Πουλί | Φωτός
• Στα Χανιά γκρεμίσανε την πλακέτα για τη “Μεγάλη Γερμανία” στο Κακό Πουλί, στα Φλώρια συνεχίζει να υπάρχει
• “Πίστη για πίστη”: Οι ναζιστικές καταβολές του συνθήματος των Γερμανών στρατιωτικών στο Νεκροταφείο του Μάλεμε και η άνοδος της ακροδεξιάς στη Γερμανία
• Δεκάδες Γερμανοί στρατιωτικοί από το Πεδίο Βολής Κρήτης αποτιούν τιμή στους νεκρούς ναζί στο Γερμανικό Πουλί
• Γερμανοί αντιφασίστες στα Χανιά για το ναζιστικό μνημείο στα Φλώρια και τη Μάχη της Κρήτης: “Τέτοιο μνημείο δε θα υπήρχε στη Γερμανία”