Και ξαφνικά αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι η κατάσταση δεν εξελίσσεται ακριβώς κατά τις επιθυμίες και πληροφορίες τους ούτε επί του πεδίου, ( δεν μαθαίνουμε βέβαια πολλά γιατί οι λαλίστατοι απεσταλμένοι μόλις γύρισε η φορά του πολέμου γύρισαν και αυτοί στο σπίτι τους) ούτε στην οικονομία ούτε στον χώρο της διπλωματίας και της γεωπολιτικής. Αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι η ΕΕ είναι το πρώτο και μεγάλο παράπλευρο θύμα αυτής της σύγκρουσης. Ότι τα λόγια τα μεγάλα και εν πολλοίς ανιστόρητα του πρωθυπουργού στο Κογκρέσο και η αφειδώλευτη πολιτική και στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία που δίνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη καθιστούν την χώρα μας μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης. Τελευταία ελπίδα τους η επιδείνωση της υγείας του Πούτιν που την μια έχει Πάρκινσον, την άλλη χάνει το φως του αλλά δεν λέει να χάσει τον πόλεμο.
Όλοι αυτοί βέβαια ή δεν είχαν ακούσει ή ποσώς τους ενδιέφερε για το πραξικόπημα στο Μαϊντάν, τον ακήρυκτο εμφύλιο πόλεμο στο Ντονμπάς από το 2014, για τις διώξεις των φιλορώσων στην Ανατολική Ουκρανία, για το τάγμα Αζοφ και τους διαδόχους του φιλοναζί Στεπάν Μπαντέρα, για την πυρπόληση της έδρας των συνδικάτων στην Οδησσό με αποτέλεσμα να απανθρακωθούν συνδικαλιστές , για την απαγόρευση του Ουκρανικού ΚΚ. Κυρίως δεν διερωτήθηκαν γιατί η Ουκρανία αρνήθηκε να εφαρμόσει την Συμφωνία του Μινσκ 2 και γιατί η Δύση παραβίασε την συμφωνία για μη επέκταση του ΝΑΤΟ (ούτε μια ίντσα) προς Ανατολάς , περικυκλώνοντας την Ρωσία. Η ευαισθησία τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι σκανδαλωδώς μονομερής , πάντα a la carte. Στο Ιράκ και την Λιβύη – παρολίγον και στην Συρία αλλά ευτυχώς ο Άσσαντ άντεξε – οι ΗΠΑ με πρόσχημα την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα ουσιαστικά διέλυσαν δυο χώρες και πυροδότησαν εντάσεις σε όλο τον πλανήτη ενισχύοντας τον ισλαμικό φονταμενταλισμό.
Όλοι αυτοί στους οποίους αναφέρομαι δεν εξεγέρθηκαν τότε, μόνο τώρα ξιφουλκούν και ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση να στείλει όπλα, να πρωτοστατεί στις κυρώσεις, να αδιαφορήσει για τις τεράστιες επιπτώσεις στον ενεργειακό και επισιτιστικό τομέα παγκοσμίως, εάν ο πόλεμος παραταθεί. Ακολουθούν την ρητορική των Αμερικανών, των Βρετανών και του Ζελένσκι που σε πείσμα των εξελίξεων στο πεδίο αρνείται να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις πριν αποσυρθούν τα ρωσικά στρατεύματα και επανέλθει το status quo ante. Μια επιδίωξη που – επιεικώς- υπερβαίνει κατά πολύ τις δυνατότητες της Ουκρανίας και αυτό – σε συνδυασμό με τις κυρώσεις που γυρίζουν μπούμερανγκ στην ΕΕ – το αντιλαμβάνονται οι ηγέτες της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας και ζητούν κατάπαυση πυρός και έναρξη διαπραγματεύσεων.
Πιο ρεαλιστής και χωρίς κυβερνητικές δεσμεύσεις ο Κίσσινγκερ ολοκλήρωσε την πρόταση επισημαίνοντας ότι ενώ «ιδανικά η διαχωριστική γραμμή θα πρέπει να είναι μια επιστροφή στο status quo προ της εισβολής, η Ουκρανία πιθανώς θα αναγκαστεί να παραδώσει ορισμένα εδάφη στη Ρωσία, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων». Και προειδοποίησε ότι «Αν ο πόλεμος συνεχιστεί πέραν αυτού του σημείου, πλέον δεν θα αποσκοπεί στην απελευθέρωση της Ουκρανίας, αλλά θα έχει μετατραπεί σε νέο πόλεμο κατά της ίδιας της Ρωσίας». Ο πόλεμος βέβαια , σύμφωνα με τις δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων για εξασθένηση της Ρωσίας, την αυξανόμενη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία έχει ήδη μετατραπεί σε πόλεμο της Δύσης κατά της Ρωσίας .
Μπροστά στο προφανές ρήγμα στο δυτικό στρατόπεδο η κυβέρνηση και όλοι αυτοί στους οποίους αναφέρομαι τάσσονται ανεπιφύλακτα υπέρ του άξονα ΗΠΑ , Βρετανίας, Πολωνίας, Φινλανδίας, Βαλτικών χωρών. Τον άξονα της « δικαιοσύνης» όπως αρέσκονται να τον χαρακτηρίζουν ( δικαιοσύνης πάντα a la carte, όπως επιλεκτική και κατά τα συμφέροντα τους είναι η επίκληση του Διεθνούς Δικαίου) απέναντι στον άξονα της ειρήνης. Χλευάζουν τον Κίσσινγκερ, αγνοούν τις προειδοποιήσεις του Κεναν, μουρμουρίζουν για τον άτολμο Σολτς, εκπλήσσονται για τον Ντράγκι , απαξιώνουν τον Γκοντάρ που τόλμησε να αμφισβητήσει την αυθεντικότητα και την αυθεντία του Ζελένσκι .
Με ποιο σοβαρή επιχειρηματολογία και χωρίς τις δικές τους υπερβολές , αλλά στην ίδια γραμμή , ο Ευάγγελος Βενιζέλος με αλλεπάλληλες παρεμβάσεις του, ισχυρίζεται ότι η στάση της ελληνικής κυβέρνησης ήταν υποχρεωτική, ένας επωφελής μονόδρομος. Και έθεσε μιλώντας στον ΣΚΑΙ και τον Παύλο Τσίμα το εξής ερώτημα. « Από άποψη εθνικών συμφερόντων , όχι εθνικών δικαίων, τι θα κέρδιζε η χώρα μας αν ακολουθούσε μια επαμφοτερίζουσα στάση , όπως πχ η Τουρκία;». Νομίζω ότι το ερώτημα εύκολα και εύλογα αντιστρέφεται. Από άποψη , λοιπόν, εθνικών συμφερόντων τι κέρδισε η χώρα από την στάση του επισπεύδοντος δεδομένου; Μια ομιλία στο Κογκρέσο , πιθανώς μια νέα κούρσα εξοπλισμών και την διάλυση των ελληνορωσικών σχέσεων , πράγμα που δεν φαίνεται να αξιολογεί ως σημαντική αρνητική εξέλιξη ο Ευάγγελος Βενιζέλος.
Ουδείς ζήτησε από την ελληνική κυβέρνηση να διαρρήξει τους συμμαχικούς δεσμούς με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Δεν το έκανε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής όταν έβγαλε την χώρα από τα στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, ούτε ο Ανδρέας Παπανδρέου όταν έθετε αστερίσκους σε ευρωπαϊκές και νατοϊκές αποφάσεις. Δεν το έπραξε άλλος Έλληνας πρωθυπουργός, μηδέ του Τσίπρα εξαιρουμένου. Όλοι , με τον ιδιαίτερο τρόπο του ο καθένας, τήρησαν ισορροπίες και το δόγμα μιας πολυδιάστατης – κατά το δυνατόν – εξωτερικής πολιτικής. Μόνο η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και οι ποικιλώνυμοι υποστηρικτές της εξάρτησαν σε αυτό τον απόλυτο βαθμό την χώρα από τις ΗΠΑ και τους πιο επιθετικούς κύκλους του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από το ερώτημα του Ευάγγελου Βενιζέλου ειλικρινά δεν κατάλαβα αν θεωρεί ότι η επαμφοτερίζουσα στάση της Τουρκίας στο ουκρανικό την έβλαψε. Αν θεωρεί ότι η Τουρκία απομονώθηκε εξ αιτίας της στάσης της, ή αναβαθμίστηκε. Μαζί με την εύστοχη παρατήρηση του ότι η Κεμαλική αντιπολίτευση είναι εξ ίσου η και περισσότερο εθνικιστική από τον Ερντογάν, ο Ευάγγελος Βενιζέλος χρήσιμο θα ήταν να μας διευκρινίσει την εκτίμηση του για τις επιπτώσεις της επαμφοτερίζουσας – κατ άλλους πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής -της γείτονος.
Αλλά για τα ελληνοτουρκικά θα επανέλθουμε σε άλλο άρθρο. Γιατί η αιώρηση του Κυριάκου Μητσοτάκη από την γραμμή που φάνηκε να επιλέγει στην συνάντηση του με τον Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη , στην αδιάλλακτη γραμμή Σαμαρά – Κώστα Καραμανλή προκαλεί vertigo και στους πιο πιστούς οπαδούς του.
*Ο Νίκος Μπίστης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.