Σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη της στην εκπομπή Democracy Now, η δημοσιογράφος και συγγραφέας Ναόμι Κλάιν, παρουσιάζει το άρθρο που συνέγραψε με την Άστρα Τέιλορ (Astra Taylor), «Η άνοδος του φασισμού των εσχάτων καιρών» και διερευνά τον νέο χαρακτήρα του ακροδεξιού φαινομένου της εποχής μας.

Η Κλάιν εξηγεί ότι ο φασισμός ιστορικά εμφανίζεται συχνά ως «λύση» στις περιόδους κρίσης, όμως σήμερα το διακύβευμα είναι διαφορετικό: οι ελίτ, γνωρίζοντας πως το τρέχον οικονομικό σύστημα συγκρούεται με τη διατήρηση της ζωής στη Γη, υιοθετούν μια ρητορική και λογική επιβίωσης, πιο ακραία από ποτέ.

Το νέο φασιστικό όραμα: Απόδραση ή οχύρωση

Η Κλάιν και η Τέιλορ προσπαθούν να ερμηνεύσουν τι διαφοροποιεί τον σύγχρονο φασισμό και τι ενώνει τον συνασπισμό που συγκεντρώνεται γύρω από τον Ντόναλντ Τραμπ: πλούσιους κολοσσούς της τεχνολογίας και τμήματα της εργατικής τάξης. Σύμφωνα με την Κλάιν, οι συγκεκριμένες ομάδες έχουν εγκαταλείψει την ιδέα βελτίωσης αυτού του κόσμου και έχουν ασπαστεί ένα «αποκαλυπτικό», σχεδόν μεσσιανικό αφήγημα.

Η Κλάιν αναφέρει τα παραδείγματα του Μασκ και του Μπέζος, που επενδύουν σε διαστημικά προγράμματα και τεχνητή νοημοσύνη εις βάρος της βιωσιμότητας του πλανήτη, ενώ παράλληλα το όραμα MAGA προωθεί την εθνοκρατική οχύρωση των ΗΠΑ.

Ο ακροδεξιός Στηβ Μπάνον, σύμβουλος επίσης του Αμερικανού προέδρου, προωθεί τη νοοτροπία του φρουρίου: το έθνος και το «σωστό» σύνολο ανθρώπων φυλάσσονται εντός καταφυγίων, ενώ οι υπόλοιποι αφήνονται να επιβιώσουν σε περιοχές χωρίς νόμο και ασφάλεια. Η αφήγηση αυτή, σύμφωνα με την Κλάιν, ακολουθεί τα μοτίβα αποκάλυψης και σωτηρίας που συναντάμε στη μυθολογία της Αρπαγής, προσαρμοσμένα όμως σε κοσμικές ή τεχνοκρατικές παραλλαγές, όπου πλούτος και υπηκοότητα αντικαθιστούν τη θεϊκή επιλογή.

Το ζήτημα της Γάζας και οι αποκαλυπτικές κοσμοθεωρίες

Σχετικά με τα γεγονότα στη Γάζα, η Κλάιν υπογραμμίζει ότι παρατηρείται σύγκλιση: όσοι πιστεύουν στην κυριολεξία της Αρπαγής θεωρούν τις πολεμικές συγκρούσεις “καλά νέα” που οδηγούν στην προφητική επιστροφή των Ισραηλιτών και στην ανοικοδόμηση του “Τρίτου Ναού”. Εδώ συμπίπτουν τα συμφέροντα των θρησκευτικών εξτρεμιστών και της κυβέρνησης Νετανιάχου, η οποία επικεντρώνεται στην υλοποίηση αυτού του οράματος.

Όσον αφορά τον Τραμπ, η Κλάιν εκτιμά πως βλέπει τη Γάζα πρωτίστως ως οικονομικό πόρο και πιθανό τουριστικό θέρετρο μετά την αναγκαστική εκκένωση της (θάνατος, εξορία, εθνοκάθαρση Παλαιστινίων). Σημειώνει πως υπό τον Μπάιντεν υπήρχε απόκρυψη της εξέλιξης αυτής, ενώ επί Τραμπ επικρατεί πλήρης διαφάνεια ως προς αυτούς τους στόχους.

Η τεχνοκρατία, τα startup κράτη και ο σύγχρονος εθνικισμός

Η Κλάιν προσθέτει πως αρκετοί υποστηρικτές της τεχνολογικής βιομηχανίας και του Τραμπ οραματίζονται πόλεις-εταιρείες ή ιδιωτικά κρατίδια, επηρεασμένα από το μοντέλο του Ισραήλ ως “startup nation”. Ενεργό ρόλο σε αυτές τις ιδέες διαδραματίζουν προσωπικότητες όπως ο Peter Thiel, που επιθυμεί την έξοδο από τα κρατικά πλαίσια και τη δημιουργία χωρών με δικούς τους κανόνες και φορολογικά συστήματα. Ο Τραμπ το 2023 πρότεινε τη δημιουργία 10 τέτοιων “πόλεων ελευθερίας”, μια πρόταση που βρίσκει ήδη λομπίστες υποστηρικτές.

Στον πυρήνα της σύγχρονης αμερικανικής δεξιάς, σύμφωνα με την Κλάιν, υπάρχουν ομάδες που δεν ανήκουν απαραίτητα στους ευαγγελικούς ή στους υπερπλούσιους, αλλά βλέπουν το Ισραήλ ως πρότυπο εθνοκράτους, οχυρωμένο εναντίον “εξωτερικών” εχθρών. Επιπλέον, υπάρχει συνειδητή μετατροπή του κινήματος Τραμπ σε χριστιανικό εθνικισμό, με πρότυπο το Ισραήλ.

Ο επιβιωτισμός ως κυρίαρχη ιδεολογία

Η Κλάιν εστιάζει στη συνειδητοποίηση ότι βρισκόμαστε πλέον σε μια “εποχή αποφυγής συνεπειών”: αδράνεια μπροστά στην κλιματική κρίση, σύγκρουση για πόρους και έναν κόσμο που γίνεται όλο και λιγότερο κατοικήσιμος. Η οχύρωση κρατών και η κοινωνική καταστολή θεωρούνται πλέον “λύσεις”.

Αναφέρει, ενδεικτικά, την επιβολή εκτεταμένων μέτρων καταστολής, όπως στο Ελ Σαλβαδόρ και την αναβίωση της φυλακής Alcatraz που συζητά ο Τραμπ στις ΗΠΑ – κινήσεις τις οποίες η Κλάιν θεωρεί παράγωγα μιας φασιστικής αισθητικής που δίνει σημασία περισσότερο στον σαδισμό και τον αποκλεισμό, παρά στην εκπλήρωση υποσχέσεων προς την εκλογική βάση.

Η Κλάιν διαπιστώνει ότι η σύγχρονη ακροδεξιά αναπτύσσει έναν τερατωδώς ιδεολογικό πυρήνα, που και “μετά την Αποκάλυψη”, επιδιώκει την αέναη σύγκρουση. Καλεί για τη δημιουργία ενός κινήματος που να μπορεί να σταματήσει αυτή την εξέλιξη και να στηριχθεί στην πίστη σ’ ένα μέλλον βιώσιμο και δίκαιο, απέναντι σε όσους ποντάρουν ενεργά στην καταστροφή του παρόντος και του μέλλοντός μας.

tvxs.gr