Η συγκεκριμένη συνέντευξη υλοποιήθηκε στα πλαίσια της πτυχιακής μου εργασίας με θέμα «Πολιτικές λιτότητας και ψυχική υγεία» και αφορούσε τα μέλη του Σωματείου Αλληλοβοήθειας Οφειλετών Ρεθύμνου. Η Ιωάννα (ψευδώνυμο) ήταν τότε 47 ετών και παντρεμένη. Η συνέντευξη έγινε στις 27 Οκτωμβρίου 2014. Συναντηθήκαμε ξανά στις 13 Δεκεμβρίου 2017 και διαλέξαμε κάποια αποσπάσματα από την συνέντευξή της, προσθέτωντας στο τέλος τα σχόλια μας. Διαλέξαμε επίσης μαζί τον τίτλο της συνέντευξης, καθώς η συγκεκριμένη φράση αντανακλούσε το κεντρικό νόημα της συνέντευξης.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Βαββό:
Νιώθω σαν τον γεροτσιφούτη στο «ο Χριστός ξανασταυρώνεται»
A01: Οι πολιτικές που εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, έχουν αλλάξει την ψυχολογία σας;
Ι01: Εσύ τι λες; Φοβερή κατάπτωση, φοβερή απογοήτευση. Θυμό, νιώθω θυμό πάρα πολύ, γιατί λες «δουλεύω τώρα, είναι 31 χρόνια που κάνω αυτή την δουλειά» και φτάνεις στο σημείο ίσως να χάσεις το σπίτι σου, ίσως να κλείσουνε την δουλειά του άντρα σου, ίσως να μπει λουκέτο. Φέτος αποφασίσαμε ότι δεν πληρώνουμε το ΕΝΦΙΑ. Είπαμε ότι μένουν πίσω τα πάντα. Η τράπεζα θα μείνει πίσω. Θα μας έφευγε ένα τρομερό βάρος, αν μπορούσαμε να βγάλουμε και αυτό το δάνειο από πάνω μας, διότι πληρώνεις 100 φορές αυτό το ποσόν με τους τόκους και με όλα αυτά τα πρόσθετα που υπάρχουν. Όλα αυτά μαζί προσθέτουν ένα βάρος. Αυτό το βάρος είπαμε ότι θα το σταματήσουμε να προσπαθούμε να ανταπεξέλθουμε και να ξεπληρώνουμε αυτά τα κομμάτια. Το άλφα και το ωμέγα αυτή τη στιγμή είναι τα παιδιά μας
A02: Δηλαδή τι νιώθετε ότι σας λείπει;
Ι02: Νιώθω σαν τον γεροτσιφούτη στο «ο Χριστός ξανασταυρώνεται». Δηλαδή ότι έχω τα λεφτά, δεν μπορώ να τα διαχειριστώ, δεν είναι δικά μου. Πρέπει να τα βάλω κάπου άλλου.
A03: Σε σχέση με αυτό που αναφέρατε και πριν «ότι έχει αλλάξει η υγεία μου», με ποιο τρόπο νιώθετε ότι έχετε βιώσει κάποιες αλλαγές στην δική σας υγεία;
Ι03: Έχω άγχος, που δεν είχα επι 47 χρόνια στην ζωή μου. Τα 3 τελευταία χρόνια είναι τόσο μεγάλο το άγχος που με καταπιέζει, δηλαδή φτάνω ώρες-ώρες και για πράγματα που είναι θέμα διευθέτησης, θέμα χρόνου «ωχ τι θα κάνω; Ωχ πως θα το κάνω; Πως θα το χειριστώ;». Δεν ξέρω, πανικός, μαύρο. Βλέπω το άγχος και με πνίγει, φουντώνει μέσα μου. Είναι ώρες και στιγμές που είναι όλα κατάμαυρα, που αισθάνομαι ένα τρομερό ψυχοπλάκωμα, που όλα είναι κατάμαυρα γύρω μου και δεν υπάρχει ούτε μία ελπίδα, τα βλέπω όλα τα φώτα να έχουν σβήσει.
A04: Θέλω να σας ρωτήσω ποιοι ήταν οι λόγοι που σας ώθησαν να συμμετάσχετε στον Σ.Α.Ο.Ρ.;
Ι04: Στον Σ.Α.Ο.Ρ.; Ο θυμός. Τρομερός θυμός. Ένα από τα πράγματα που κατηγορώ τους συμπολίτες μου είναι ότι δεν λαμβάνουνε μέρος. Κάθονται στον καναπέ και ναι, φταίει ο ένας και ναι φταίει ο άλλος. Και εσύ που είσαι; Πρέπει κάτι να κάνεις. Ουσιαστικά δεν κινδυνεύει άμεσα το σπίτι μου, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Σου έρχονται σφαλιάρες από εκατό διαφορετικά μέρη, ανοίγονται μέτωπα καθημερινά πλέον.Έχω βασικά οργιστεί. Είναι λάθος η αντίδραση, αλλά τουλάχιστον κατευθύνομαι προς κάποιες πιο οργανωμένες ομάδες οι οποίες αντιτάσσονται στοκάθομαι στον καναπέ.
A05: Δηλαδή για εσάς ήταν ένας τρόπος δράσης ουσιαστικά;
Ι05: Με το να βρισκόμαστε εκεί θεωρώ ότι και μεταξύ μας τα συζητάμε τα πράγματα, ανοίγει λίγο περισσότερο το μυαλό σου, ακούς απόψεις οι οποίες μπορεί να μην τις είχες ακούσει. Και εγώ διαφωνώ με πολλά άτομα για το ότι βρίσκονται εκεί. Δηλαδή θεωρώ ότι δεν θα ‘πρεπε να είναι η θέση τους εκεί. Άτομα τα οποία έχουν περιουσία, έχουν χρήμα, βγάζουν χρήμα και προσπαθούν με την παρουσία τους εκεί να κάνουν αντιπερισπασμό στο ότι έχουν πάρει πάρα πολύ μεγάλα δάνεια κίνησης, ότι έχουν αρπάξει πολλά χρήματα, έχουν βάλει στην τσέπη τους χρήματα. Ναι σαφώς υπάρχουν και αυτοί οι άνθρωποι. Είχα διακόψει για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα γιατί τρωγόμουν με τον εαυτό μου. Λέω «δεν είναι σωστό να βρίσκονται αυτά τα άτομα εκεί πέρα».
A06: Δηλαδή αν καταλαβαίνω καλά δεν έχετε νιώσει ότι ανήκετε σε μια ομάδα;
Ι06: Ανήκω στην ομάδα, ανήκω σ’ αυτό το πράγμα, γιατί θέλω να ανήκω, αλλά δεν υπάρχει το αποτέλεσμα, δεν βλέπω κάποια αποτέλεσμα να έχει παραχθεί. Στην μία την συγκεκριμένη την φορά, στις δύο τις συγκεκριμένες τις φορές, μπορεί,ναι. Μπορεί, αλλά το μεγάλο, η μεγάλη…τώρα ας πούμε ο μεγάλος κίνδυνος είναι ότι θα γίνονται όλοι αυτοί οι πλειστηριασμοί και οι καταθέσεις προσφορών από τις τράπεζες μέσω mail, μέσω Internet, τι θα κάνεις εκεί; Εκεί τι θα κάνουμε; Δεν έχει προϋπάρξει κάτι που να μπορέσουμε να πούμε «θα κινηθούμε να το σταματήσουμε»
ΑΟ7: Εσείς σαν μέλος του Σ.Α.Ο.Ρ. πως σκέφτεστε μια ιδανική πορεία του συλλόγου;
Ι07: Πορεία, δράση, δηλαδή πολύ δράση. Το να καθόμαστε εκεί και να κλαιγόμαστε που είμαστε 5-10 ή 250 εγγεγραμμένοι και που δεν εμφανίζονται εκεί, δεν βγαίνει σε κάτι. Θα ήθελα περισσότερη συμμετοχή. Εγώ σου λέω, από προσωπική μου πείρα, 2 χρόνια τώρα που είμαι εκεί δεν υπάρχει καμία κίνηση. Ίσα-ίσα που σιγά-σιγά και απογοητεύονται και σταματάνε, φεύγουνε, όπως και εγώ σου λέω, σταμάτησα για κανένα εξάμηνο. Δεν ήθελα πια να πηγαίνω καθόλου.
Ιωάννα: Ήταν πολύ ευχάριστο να ξαναδιαβάσω την συνέντευξη. Είναι κοντά 3 χρόνια πριν. Δεν θυμόμουν πολλά από τα πράγματα που είχαμε πει τότε. Περιγέλασα τον εαυτό μου για τις αθώες απαντήσεις που έδινα τότε και σκέφτηκα «Εγώ τα έλεγα αυτά;». Σκλήρυναν τόσο πολύ τα πράγματα από τότε. Πολύ περισσότερη δουλειά και καθόλου, καθόλου ελεύθερος χρόνος. Τρομερή οικονομική πίεση. Κάθε μήνα βγάζει κάτι καινούριο η κυβέρνηση για να πληρώσουμε. Δεν έχω πιά ουδεμία επαφή με τον σύλλογο και τα μέλη του. Κάποιο καιρό μετά την συνέντευξη σταμάτησα.
Ανδρέας: Σχολιάζοντας τον τίτλο της συνέντευξης, μου ήρθε στο μυαλό η φράση που αναφέρει ο Caffentzis (2015) στο κείμενο του Η καθημερινή ζωή στη σκιά της οικονομίας του χρέους, όπου στην σελίδα 9 περιγράφει εκείνη την στιγμή όπου «ένας οφειλέτης μπαίνωντας στο σπίτι του/της, περνάει την μπροστινή πόρτα ενός θυσαυρού αντικειμένων που συνεχώς κραυγάζουν πως δεν είναι δικά του/της, αλλά την ίδια στιγμή το χρέος που ξοδεύτηκε για να αγοραστούν είναι σίγουρα του οφειλέτη».