Τη στάση της Ευρώπης τόσο απέναντι στην οικονομική κρίση και την Ελλάδα όσο και στη διαχείριση του προσφυγικού δράματος επικρίνει ο διεθνώς αναγνωρισμένος φιλόσοφος και ακτιβιστής Νόαμ Τσόμσκι. Όσον αφορά την κρίση, ο Τσόμσκι λέει ότι «οι σαδιστές ευρωκράτες βασανίζουν την Ελλάδα» που τόλμησε να διεκδικήσει τη Δημοκρατία, ενώ για το προσφυγικό σημειώνει ότι η Ευρώπη ξέρει πολύ καλά από λιτότητα, αλλά όχι από ανθρωπισμό.
Ο Νόαμ Τσόμσκι μίλησε στον Xρόνη Πολυχρονίου για το Truthout.
Ο σαδισμός απέναντι στη Δημοκρατία
Σχολιάζοντας το θέμα της ελληνικής κρίσης, ο Αμερικανός φιλόσοφος ασκεί δριμεία κριτική στους πιστωτές της χώρας που ζητούν από την Ελλάδα να εφαρμόσει δύσκολα μέτρα που καμία άλλη δημοκρατική χώρα στην Ευρώπη δεν θα μπορούσε να εισαγάγει.
«Οι όροι που επιβάλλονται στην Ελλάδα είναι προς το συμφέρον των πιστωτών κι έχουν καταστρέψει τη χώρα. Ο στόχος υποτίθεται πως ήταν να μειωθεί το χρέος, το οποίο έχει αυξηθεί υπό αυτά τα μέτρα. Με την οικονομία να έχει υπονομευθεί, το ΑΕΠ έχει μειωθεί και ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ έχει αυξηθεί παρά τη ριζική περιστολή των κρατικών δαπανών. Στην Ελλάδα έχει παρασχεθεί ελάφρυνση του χρέους, σε θεωρητικό επίπεδο. Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα έχει γίνει σαν ένα χωνί μέσω του οποίου ρέει η ευρωπαϊκή βοήθεια προς τις τράπεζες του Βορρά, οι οποίες μέχρι σήμερα έδιναν επισφαλή δάνεια, δεν τα πήραν πίσω και θέλουν τώρα να διασωθούν από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους. Πρόκειται για μία συνήθη πρακτική των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στη νεοφιλελεύθερη εποχή», λέει.
«Όταν η ελληνική κυβέρνηση πρότεινε δημοψήφισμα, για να ζητήσει από τους πολίτες της χώρας να εκφράσουν την άποψή τους σχετικά με την τύχη τους, η αντίδραση των ευρωπαϊκών ελίτ ήταν απόλυτος τρόμος απέναντι στην αναίδεια. Πώς μπορεί οι Έλληνες να τολμούν να θεωρούν τη Δημοκρατία ως μια αξία που πρέπει να γίνεται σεβαστή στη χώρα γέννησής της; Οι κρατούντες Ευρωκράτες αντέδρασαν με απόλυτο σαδισμό, προβάλλοντας ακόμα πιο σκληρές απαιτήσεις ώστε να γίνει η Ελλάδα ερείπια και στο μεταξύ, χωρίς καμία αμφιβολία, να ιδιοποιηθούν ό,τι μπορούν για τον εαυτό τους. Το αντικείμενο του σαδισμού δεν είναι οι Έλληνες ειδικά, αλλά όποιος τολμά να φανταστεί ότι οι άνθρωποι μπορεί να έχουν δικαιώματα που συγκρίνονται με αυτά των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των επενδυτών. Πολύ γενικά, μπορεί να πει κανείς ότι τα μέτρα λιτότητας κατά τη διάρκεια της ύφεσης δεν έβγαζαν οικονομικό νόημα, όπως αναγνωρίζεται ακόμη και από τους οικονομολόγους του ΔΝΤ (αν και όχι από τους πολιτικούς παράγοντες του Ταμείου). Αυτή η κατάσταση είναι δύσκολο να θεωρηθεί ως οτιδήποτε άλλο, εκτός από ταξικός πόλεμος, ο οποίος σκοπεύει να ανατρέψει τις κοινωνικές δημοκρατικές κατακτήσεις, που έχουν υπάρξει μία από τις σημαντικότερες συνεισφορές της Ευρώπης στον σύγχρονο πολιτισμό», θα σημειώσει επίσης.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, το μνημόνιο, και ο Βαρουφάκης
Από τη συζήτηση δεν θα μπορούσε να λείπει και ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το γεγονός ότι παρά τις προεκλογικές του υποσχέσεις αναγκάστηκε τελικά να υπογράψει ένα νέο μνημόνιο. Τι θα πει ο διεθνώς αναγνωρισμένος ακαδημαϊκός για αυτό; «Δεν αισθάνομαι αρκετά κοντά στην κατάσταση, ώστε να σχολιάσω συγκεκριμένες επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ, και να αξιολογήσω τις εναλλακτικές διαδρομές που θα μπορούσε να είχε ακολουθήσει». «Οι επιλογές του θα μπορούσαν να είναι καλύτερες πάντως, αν είχε λάβει ουσιαστική υποστήριξη από άλλες λαϊκές δυνάμεις της Ευρώπης, όπως νομίζω ότι θα μπορούσε να είχε γίνει», θα υπογραμμίσει.
Ο Τσόμσκι καλείται επίσης να σχολιάσει τις βλέψεις του πρώην υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, για ένα ευρωπαϊκό κόμμα που θα «εκδημοκρατίσει» την Ευρώπη και απαντά στο ερώτημα «γιατί η σοσιαλδημοκρατία αποτελεί παρελθόν για πολλές ευρωπαϊκές κοινωνίες», αλλά και στο «πόσο εφικτό είναι να εκδημοκρατιστεί ο καπιταλισμός».
«Η σοσιαλδημοκρατία, όχι μόνο στην ευρωπαϊκή παραλλαγή της, αλλά και σε άλλες, βρίσκεται κάτω από σοβαρή επίθεση από την νεοφιλελεύθερη περίοδο της προηγούμενης γενιάς, η οποία ήταν επιβλαβής για τον πληθυσμό, αλλά αντίθετα ωφέλησε μικρές ελίτ», λέει.
«Ένα παράδειγμα της χυδαιότητας αυτών των δογμάτων αποκαλύπτεται στη μελέτη που κυκλοφόρησε πριν λίγες μέρες από την Oxfam, η οποία διαπιστώνει ότι το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού, θα έχει σύντομα στα χέρια του περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πλούτου. Στο μεταξύ, στις Ηνωμένες Πολιτείες, την πλουσιότερη εκ των κοινωνιών του κόσμου, εκατομμύρια παιδιών ζουν σε νοικοκυριά που προσπαθούν να επιβιώσουν με 2$ την ημέρα. Ακόμη και αυτό κομμάτι ψωμί είναι υπό επίθεση από τους λεγόμενους συντηρητικούς», παρατηρεί.
«Το πόσο μακριά μπορεί να προχωρήσουν μεταρρυθμίσεις στις υπάρχουσες συνθήκες του κρατικού καπιταλισμού, είναι υπό συζήτηση. Αλλά ότι μπορούν να πάνε πολύ πιο πέρα από ό,τι σήμερα, δεν είναι καθόλου υπό αμφισβήτηση. Ούτε τίθεται υπό αμφισβήτηση ότι πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να φτάσουν στα όριά τους», σημειώνει.
Σύμφωνα με τον Νόαμ Τσόμσκι, «αυτός θα πρέπει να είναι ένας στόχος ακόμη και για αυτούς που διατείνονται για τη ριζοσπαστική κοινωνική επανάσταση, η οποία θα οδηγούσε μόνο σε χειρότερα δεινά, αν δεν προκύψει από την αφοσίωση ευρύτερων μαζών που θα έχουν συνειδητοποιήσει ότι τα κέντρα εξουσίας θα εμποδίσουν περαιτέρω τα βήματά τους προς τα εμπρός».
Οι λόγοι που οδήγησαν στην προσφυγική κρίση
Αναφορικά με τους λόγους που οδήγησαν στο ξέσπασμα της προσφυγικής κρίσης, ο Νόαμ Τσόμσκι κάνει την ανασκόπηση των γεγονότων που είχαν ως αποτέλεσμα τη σημερινή κατάσταση στη Μέση Ανατολή. «Η κρίση χτιζόταν επί ένα μακρό διάστημα», λέει και εστιάζει σε δύο γεγονότα που χτύπησαν τη Μέσα Ανατολή σαν μία «δυτική βαριοπούλα» που απελευθέρωσε δραματικές συνέπειες.
Το πρώτο γεγονός που πρέπει να εξεταστεί είναι σύμφωνα με τον Αμερικανό φιλόσοφο, η εισβολή ΗΠΑ – Ηνωμένου Βασιλείου στο Ιράκ, με τη βάρβαρη κατοχή που ακολούθησε να έχει ως αποτέλεσμα, πέραν των σφαγών και της ολικής ισοπέδωσης της χώρας, το ξέσπασμα μίας σεχταριστικής διαμάχης που μοίρασε τη χώρα αλλά και την ευρύτερη περιοχή σε δύο στρατόπεδα. «Η εισβολή εκτόπισε εκατομμύρια ανθρώπων, οι οποίοι διέφυγαν ή αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε φτωχές γειτονικές χώρες, που βρέθηκαν αντιμέτωπες με τα δικά μας εγκλήματα», σημειώνει.
«Μία ακόμα πτυχή της εισβολής είναι και η γένεση του τερατουργήματος του Ισλαμικού Κράτους, που συνέβαλε στην καταστροφή της Συρίας», θα πει ο Νόαμ Τσόμσκι. Και σε αυτή την περίπτωση οι γειτονικές χώρες χρειάστηκε να απορροφήσουν τις προσφυγικές ροές, με την Τουρκία να έχει δεχτεί πάνω από 2 εκατ. Σύρους πρόσφυγες, λέει. Ωστόσο δεν παραλείπει να επικρίνει τη γείτονα χώρα μας για την κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή, καθώς όπως σημειώνει την ίδια στιγμή που η Τουρκία καλείται να αντιμετωπίσει το προσφυγικό, συμβάλλει στην κλιμάκωση της κρίσης, με το να υποστηρίζει το Μέτωπο Αλ Νούσρα, την αδελφή οργάνωση της Αλ Κάιντα στη Συρία, και με το να επιτίθεται στους Κούρδους, την κύρια δύναμη που πολεμάει τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους από εδάφους.
Το δεύτερο γεγονός που οδήγησε στη σημερινή κρίση, είναι σύμφωνα με τον διάσημο ακαδημαϊκό, η καταστροφή της Λιβύης, στην οποία σήμερα επικρατεί ένα χάος μεταξύ αντιμαχόμενων ομάδων. Πρόκειται για μια χώρα -βάση του Ισλαμικού Κράτους, που παράγει όχι μόνο τζιχαντιστές αλλά και όπλα που «ταξιδεύουν» από τη Δυτική Αφρική ως την Μέση Ανατολή, αλλά είναι και δέκτης μεγάλων μεταναστευτικών ροών από όλη την αφρικανική ήπειρο. Η περίπτωση της Λιβύης μάλιστα, σύμφωνα με τον Τσόμσκι, φέρνει στην επιφάνεια και ιστορικούς παράγοντες, όπως το ότι η Ευρώπη, συστηματικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει βασανίσει και εκμεταλλευτεί την Αφρική για να προωθήσει τη δική της ανάπτυξη.
Η Ευρώπη ξέρει από λιτότητα αλλά όχι από ανθρωπισμό
Πώς βλέπει την αντίδραση της Ευρώπης απέναντι στην προσφυγική κρίση; «Τα ευρωπαϊκά κέντρα διακυβέρνησης είναι πολύ αποτελεσματικά στο να επιβάλλουν σκληρά μέτρα λιτότητας που καταστρέφουν τις φτωχότερες χώρες και ωφελούν τις τράπεζες. Στον αντίποδα, φαίνεται να έχουν καταρρεύσει σχεδόν ολοκληρωτικά απέναντι στην ανθρωπιστική καταστροφή που σε μεγάλο βαθμό έχουν δημιουργήσει τα δυτικά εγκλήματα. Το βάρος έπεσε στους λίγους που ήταν πρόθυμοι, τουλάχιστον προσωρινά, να κουνήσουν έστω και λίγο το δαχτυλάκι τους, όπως η Σουηδία και η Γερμανία. Πολλοί άλλοι απλά έκλεισαν τα σύνορά τους», σχολιάζει ο Νόαμ Τσόμσκι. Παραλληλίζει μάλιστα την κατάσταση στα σύνορα της Ευρώπης, σαν την κατάσταση που επικρατεί στα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό, όπου οι Αμερικάνοι υποστηρίζουν ότι ακολουθούν μία «ανθρωπιστική πολιτική που μειώνει την παράνομη μετανάστευση», αλλά σε ποιους; Σε αυτούς που προσπαθούν να ξεφύγουν από τα συντρίμμια που άφησαν στην κεντρική Αμερική τα εγκλήματα των ΗΠΑ σε αυτή, όπως τονίζει.
«Τι μας λέει όλο αυτό για τις επικρατούσες αξίες; Είναι δύσκολο ακόμη και να χρησιμοποιήσεις τη λέξη “αξίες”, πόσο μάλλον να το σχολιάσεις», θα σημειώσει χαρακτηριστικά…
Ο Νόαμ Τσόμσκι τοποθετείται όμως και για το επιχείρημα που όλο και πιο συχνά ακούγεται από επίσημα ευρωπαϊκά χείλη και λέει ότι «είναι απλά αδύνατο να δεχτεί η Ευρώπη τόσους μετανάστες και πρόσφυγες». «Η Γερμανία έχει απορροφήσει σχεδόν 1 εκατ. πρόσφυγες, όντας μια πολύ πλούσια χώρα, με πληθυσμό άνω των 80 εκατ. πολιτών. Κάντε τη σύγκριση με τον Λίβανο, μια φτωχή χώρα με σοβαρά εσωτερικά προβλήματα. Το 25% του πληθυσμού του Λιβάνου αποτελείται από μη Λιβανέζους. Όπως πολύ σωστά έχει παρατηρήσει ο επικεφαλής του Human Rights Watch, Kenneth Roth, “Αυτό το κύμα ανθρώπων μοιάζει σαν σταγόνα, αν αναλογιστεί κανείς την πισίνα που καλείται να το απορροφήσει. Λαμβάνοντας υπόψη τον πλούτο της ΕΕ και την προηγμένη της οικονομία, είναι δύσκολο να υποστηρίξει κανείς ότι η Ευρώπη δεν διαθέτει τα μέσα για να απορροφήσει αυτούς τους νεοφερμένους, ιδιαίτερα οι χώρες που χρειάζονται τους μετανάστες για την οικονομική τους ευρωστία”».
Η κρίση ως ευκαιρία
Καταλήγοντας ο Αμερικανός φιλόσοφος θα σχολιάσει: «Νομίζω ότι θα πρέπει να γίνει σαφής διάκριση μεταξύ του ενιαίου νομίσματος ― για το οποίο οι συνθήκες δεν ήταν κατάλληλες ― και το έργο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η οποία νομίζω ότι έχει υπάρξει μια σημαντική εξέλιξη. Υπενθυμίζεται ότι για εκατοντάδες χρόνια η Ευρώπη αλληλοσπαρασσόταν. Το να έχουν ξεπεραστεί οι εθνικές εχθροπραξίες και τα σύνορα είναι ένα σημαντικό επίτευγμα. Θα ήταν μεγάλη ντροπή αν η συνθήκη Σένγκεν καταρρεύσει κάτω από μια αντιληπτή απειλή, που δεν θα πρέπει να είναι δύσκολο να διαχειριστεί με ανθρωπιστικό τρόπο και που θα μπορούσε να συμβάλει στην οικονομική και πολιτιστική υγεία της ευρωπαϊκής κοινωνίας».