Τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον της δημόσιας υγείας στα Χανιά και συνολικά στην Ελλάδα κρούει ο Αντώνης Κρασουδάκης, Διευθυντής της Νευροχειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείου Χανίων και Αντιπρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Χανίων.
Με αφορμή την παγχανιώτικη κινητοποίηση για την υγεία, ο κ. Κρασουδάκης παραχώρησε συνέντευξη στην εφημερίδα μας, περιγράφοντας με μελανά χρώματα την κατάσταση που επικρατεί στο νοσηλευτικό ίδρυμα, ενώ ταυτόχρονα καταγγέλλει την εφαρμογή ενός μοντέλου υγείας που, όπου εφαρμόστηκε, οδήγησε σε υποβάθμιση των υπηρεσιών και αύξηση των κερδών για τους ιδιώτες.
«Λαϊκισμός» με τα ραντεβού και δυσλειτουργία
Ο κ. Κρασουδάκης στέκεται ιδιαίτερα στην πρόσφατη απόφαση για το άνοιγμα των ραντεβού, χαρακτηρίζοντάς την «λαϊκιστική κίνηση» που δημιούργησε χάος. «Από την 1η Οκτωβρίου, με μια λαϊκίστικη κίνηση, άνοιξαν όλα τα “slots” των ραντεβού. Καθημερινά, όλες τις ώρες και για όλες τις ειδικότητες», αναφέρει, εξηγώντας πως αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο καθένας να κλείνει ραντεβού κατά το δοκούν, παρακάμπτοντας την αναγκαία ιατρική αξιολόγηση.
«Έχουμε και το ευτράπελο ότι δεν βρίσκουμε ραντεβού στους νευρολόγους, οι οποίοι δεν κάνουν ιατρεία γιατί είναι διαλυμένοι. Έτσι, ο κόσμος λέει “νεύρο ο ένας, νεύρο ο άλλος, θα πάω” και καταλήγουν σε εμάς παρκινσονικοί και επιληπτικοί, τους οποίους εμείς δεν μπορούμε να βοηθήσουμε», σημειώνει, υπογραμμίζοντας την επιτακτική ανάγκη για έναν ισχυρό θεσμό προσωπικού γιατρού και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Το πείραμα του «Gatekeeping» και οι κίνδυνοι
Αναφερόμενος στο σύστημα του «gatekeeping» (τον έλεγχο της πρόσβασης στα νοσοκομεία μέσω του προσωπικού γιατρού), ο έμπειρος νευροχειρουργός εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις, επικαλούμενος τη διεθνή εμπειρία. Όπως εξηγεί, σε χώρες όπως η Αγγλία και η Γερμανία, η εμπορευματοποίηση του συστήματος οδήγησε σε στρεβλώσεις.
«Εκεί έβαλαν σύστημα αμοιβών όπου ο γενικός γιατρός πληρωνόταν έξτρα όσο λιγότερους ασθενείς έστελνε στον ειδικό. Αυτό οδήγησε σε υποδιαγνώσεις, με αποτέλεσμα να χάνονται σοβαρά περιστατικά και καρκίνοι, μόνο και μόνο για να κερδίζουν περισσότερα χρήματα οι προσωπικοί γιατροί», τονίζει.
Ο κ. Κρασουδάκης μεταφέρει και την προσωπική του εμπειρία από τη Γερμανία το 2009, όταν ανακάλυψε τυχαία όγκο σε ασθενή που, επί μήνες, ο γιατρός του ταμείου τον καθησύχαζε χωρίς να του γράψει ούτε μία ακτινογραφία. «Στη Δύση γενικά, αυτό άρχισε να επικρατεί από τότε που μπήκαν οι μάνατζερ στα οικονομικά της υγείας και κανονίζουν τους τζίρους», σχολιάζει χαρακτηριστικά.
Το «σχέδιο» για την Κρήτη και το ΠΑΓΝΗ
Ο Διευθυντής της Νευροχειρουργικής Κλινικής συνδέει τις εξελίξεις στην Ελλάδα με συγκεκριμένες μελέτες και πρότυπα που έχουν αποτύχει στο εξωτερικό. Αναφέρεται στη μελέτη της «ΔιαΝΕΟσις», υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση υλοποιεί πολλές από τις προτάσεις της, οι οποίες προωθούν τη συγκέντρωση των υπηρεσιών.
«Προτείνουν, όπως στο αγγλικό μοντέλο, να υπάρχει σε κάθε υγειονομική περιφέρεια ένα νοσοκομείο-κορμός και τα υπόλοιπα να είναι δορυφόροι. Για την Κρήτη προβλέπεται να είναι το ΠΑΓΝΗ», αποκαλύπτει. Προειδοποιεί δε, ότι η εφαρμογή αυτού του μοντέλου στην Αγγλία οδήγησε το κεντρικό νοσοκομείο να απορροφά το 80% του προϋπολογισμού, αφήνοντας τα υπόλοιπα ιδρύματα και τις προνοιακές δομές σε μαρασμό, με αρνητικές επιπτώσεις στους δείκτες υγείας του πληθυσμού.
«Παρόλα αυτά, η κυβέρνησή μας υιοθετεί αυτό το μοντέλο, κοιτώντας μόνο τους οικονομικούς δείκτες και όχι την πραγματική υγεία του πληθυσμού», καταλήγει.
«Εκρηκτική» αύξηση στα ΤΕΠ και η ιδιαιτερότητα των Χανίων
Ο κ. Κρασουδάκης επισημαίνει την τεράστια πίεση που δέχεται το Νοσοκομείο Χανίων, κάνοντας λόγο για «τερατώδη αύξηση» των περιστατικών στα ΤΕΠ και τα εξωτερικά ιατρεία την τελευταία πενταετία. Αιτία, όπως λέει, είναι η διάλυση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας και η απουσία φίλτρου, σε συνδυασμό με την εκθετική αύξηση του τουρισμού το καλοκαίρι.
Αναγνωρίζει ότι στα Χανιά υπήρχε παραδοσιακά μια τάση των πολιτών προς τον ιδιωτικό τομέα για την πρωτοβάθμια περίθαλψη, ωστόσο υπενθυμίζει ότι το νοσοκομείο πέρασε και περιόδους ακμής, πριν την κρίση και τις περικοπές, όταν ήταν στελεχωμένο και λειτουργούσε σε υψηλό επίπεδο, παρά τη χαμηλή κρατική χρηματοδότηση συγκριτικά με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Πολυανθεκτικά μικρόβια, υπερβάλλουσα θνησιμότητα και ένα νοσοκομείο «ξέφραγο αμπέλι»
Αναφερόμενος στην περίοδο της υγειονομικής κρίσης, ο κ. Κρασουδάκης αποδόμησε το αφήγημα της ενίσχυσης του ΕΣΥ. Παρότι αναγνώρισε πως αρχικά κατευθύνθηκαν πόροι στη δημόσια υγεία, σημείωσε πως γρήγορα επικράτησε η λογική της δημοσιονομικής στενότητας.
«Πολύ γρήγορα αντιλήφθηκε πάλι η λογική των νεοφιλελεύθερων ότι δεν χρειάζεται να κάνουμε και τέτοια πράγματα», ανέφερε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας πως μετά το πρώτο εξάμηνο του lockdown, η κατάσταση εκτροχιάστηκε. Ο ίδιος στηλίτευσε τη διασπάθιση πόρων σε ακατάλληλο υλικό αντί για ουσιαστικές υποδομές: «Δεν κατευθύνθηκαν οι πόροι προς υποδομές αλλά κατασπαταλήθηκαν και σε άχρηστα πράγματα, όπως τις μάσκες εκείνες που ήτανε σαν τσουβάλια για τα παιδιά και κάτι βλακείες που γινότανε κατά καιρούς με προμήθειες μηχανημάτων τα οποία δεν ήταν κατάλληλα».
Το αποτέλεσμα αυτής της έλλειψης οργανωμένου σχεδίου αποτυπώθηκε, σύμφωνα με τον ίδιο, στους τραγικούς δείκτες απωλειών:
«Γι’ αυτό είχαμε και συνολικά τους 35.000 νεκρούς τότε, οι οποίοι ήτανε και οι δείκτες της υπερβάλλουσας θνησιμότητας οι δικοί μας ήτανε πάλι οι μεγαλύτεροι στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Η «πρωτιά» στα πολυανθεκτικά μικρόβια και η κουλτούρα της αντιβίωσης
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο Αντιπρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Χανίων στο μείζον ζήτημα των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, ένα πρόβλημα που, όπως τόνισε, δεν λύνεται απλώς με καθαρισμό αλλά απαιτεί δομικές αλλαγές. Ο κ. Κρασουδάκης περιέγραψε το ελληνικό παράδοξο, όπου η χώρα κατέχει ταυτόχρονα τα πρωτεία σε ανθεκτικά μικρόβια και στην κατανάλωση αντιβιοτικών.
«Το ένα φέρνει το άλλο γιατί η υπερσυνταγογράφηση και η υπερβολική λήψη αντιβιοτικών από τους ασθενείς αυξάνει την αντοχή του μικροβίου», εξήγησε, αποδίδοντας ευθύνες και στην ιατρική κοινότητα για την καλλιέργεια μιας κουλτούρας εύκολης χορήγησης φαρμάκων. «Αυτό ήταν η κουλτούρα που καλλιεργήθηκε εδώ και πάρα πολλά χρόνια: ο καλός γιατρός είναι αυτός που σου έδωσε αντιβίωση ακόμα και για το απλό κρυολόγημα», σημείωσε, με αποτέλεσμα «τα μικρόβια να συνηθίζουν… και να έχουν αναπτύξει το επικίνδυνο, πολύ επικίνδυνο προφίλ των πολυανθεκτικών μικροβίων».
Ωστόσο, ο κ. Κρασουδάκης συνέδεσε ευθέως τη διασπορά των μικροβίων με την υποστελέχωση, περιγράφοντας συνθήκες που καθιστούν την τήρηση των κανόνων ασφαλείας αδύνατη: «Στην Ελλάδα πάντα υπήρχε πολύ μεγάλη υποστελέχωση όσον αφορά το νοσηλευτικό προσωπικό. Όταν έχει να διαχειριστεί μια νοσηλεύτρια μέχρι 40 ασθενείς, είναι αδύνατο να μην διασπείρει μικρόβια από τον έναν στον άλλον. Έτσι μεταφέρονται τα μικρόβια».
Εικόνα διάλυσης: Χωρίς φύλαξη και καθαριότητα
Πέραν των ιατρικών ζητημάτων, ο κ. Κρασουδάκης κατήγγειλε την πλήρη αποδιοργάνωση των υποστηρικτικών υπηρεσιών του νοσοκομείου. Αναφερόμενος στην καθαριότητα, επεσήμανε την αποχώρηση των εργολάβων. “Ο τελευταίος εργολάβος που είχαν προσλάβει ήταν μόνο για το ισόγειο… αυτό δεν το κατάλαβα ποτέ γιατί έγινε, αλλά έφυγε κι αυτός” είπε, ενώ για την ασφάλεια του ιδρύματος χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα:
«Το νοσοκομείο δεν έχει φύλαξη εδώ και δύο χρόνια, είναι ξέφραγο αμπέλι, υπάρχουν περιστατικά κλοπών συνεχώς κατά τη διάρκεια της νύχτας», αποκάλυψε, αναδεικνύοντας το μέγεθος της εγκατάλειψης.
Αλλαγή στρατηγικής στις διεκδικήσεις
Ο Διευθυντής της Νευροχειρουργικής Κλινικής πρότεινε μια αλλαγή στη στρατηγική των διεκδικήσεων των υγειονομικών. Υποστήριξε ότι η προβολή της σωματικής κόπωσης αντιμετωπίζεται συχνά ως «γκρίνια» από την κοινωνία και τους ιθύνοντες, και προέτρεψε τους συναδέλφους του να αναδείξουν τον κίνδυνο για τη δημόσια υγεία ως κεντρικό επιχείρημα.
«Αυτό το ζήτημα με τα πολυανθεκτικά μικρόβια είναι τεράστιο. Έπρεπε να έχει γίνει συζήτηση και αυτό θα έπρεπε οι εργαζόμενοι όλοι μας να το έχουμε σε πρώτη προτεραιότητα. Αυτό που δεν καταλαβαίνουν κυρίως το νοσηλευτικό προσωπικό αλλά και αρκετοί από μας τους γιατρούς, είναι ότι θα έπρεπε να βάλουμε αυτό μπροστά που είναι ένα τεράστιο ζήτημα δημόσιας υγείας για την Ελλάδα για να ζητήσουμε πάνω σε αυτό την επαρκή στελέχωση των νοσομείων», τόνισε, καλώντας σε αγώνα με επίκεντρο την ασφάλεια των ασθενών.
Η «βιομηχανία» των ακτινοβολιών και η έλλειψη ελέγχου
Στο επίκεντρο της κριτικής του κ. Κρασουδάκη βρέθηκε η υπερσυνταγογράφηση διαγνωστικών εξετάσεων, ένα φαινόμενο που έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας στη χώρα μας.
Όπως επεσήμανε, «ο Έλληνας ασθενής υφίσταται συστηματική ακτινοβόληση», καθώς η Ελλάδα διαθέτει την υψηλότερη αναλογία αξονικών τομογράφων ανά πληθυσμό στην Ευρώπη.
Το στοιχείο που προκαλεί ιδιαίτερη αίσθηση είναι η κατανομή αυτού του εξοπλισμού, με το 69% να βρίσκεται στον ιδιωτικό τομέα, γεγονός που κατά τον κ. Κρασουδάκη εξυπηρετεί κυρίως λόγους κέρδους.
«Ο ελληνικός πληθυσμός ακτινοβολείται συστηματικά εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες με περιττές αξονικές τομογραφίες», τόνισε χαρακτηριστικά.
Ανατρέχοντας στο παρελθόν, εξήγησε πως παλαιότερα υπήρχε ένας καταμερισμός των κερδών, ενώ στα δημόσια νοσοκομεία, παρότι ο γιατρός δεν είχε άμεσο οικονομικό όφελος, επικρατούσε μια «κακή άσκηση της ιατρικής» με εξετάσεις για ψυχολογικούς λόγους.
Την ευθύνη για αυτή την κατάσταση απέδωσε στην διαχρονική απουσία μηχανισμών ελέγχου:
«Δυστυχώς γιατί ποτέ δεν υπήρχαν συστήματα ελέγχου και αξιολόγησης στην ελληνική δημόσια διοίκηση».
Η κατάρρευση της Πρωτοβάθμιας και η ερήμωση της υπαίθρου
Ένα από τα σημαντικότερα δομικά προβλήματα που ανέδειξε ο κ. Κρασουδάκης είναι η δυσλειτουργία της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη συμφόρηση των νοσοκομείων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε, «πάνω από το 60% των περιστατικών που προσέρχονται στα ΤΕΠ είναι περιστατικά πρωτοβάθμιας φροντίδας», τα οποία θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται σε Κέντρα Υγείας και περιφερειακά ιατρεία.
Η ανεπάρκεια των περιφερειακών δομών δεν δημιουργεί μόνο υγειονομική ανασφάλεια, αλλά συμβάλλει και στην ερημοποίηση της υπαίθρου.
Ο κ. Κρασουδάκης περιέγραψε με μελανά χρώματα την ταλαιπωρία των κατοίκων απομακρυσμένων περιοχών:
«Θυμάμαι με θλίψη τον Σφακιανό να πρέπει να ξεκινήσει από τις 5 το πρωί, να αλλάξει 2-3 λεωφορεία για να έρθει στο κέντρο υγείας να του γράψω τα φάρμακά του και να γυρίσει πίσω τη νύχτα. Αυτοί είναι οι λόγοι που ερημώνουν οι περιοχές».
Το έλλειμμα δεδομένων και η «εθνική ντροπή» της αποκατάστασης
Ο Αντιπρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Χανίων έθιξε επίσης το ζήτημα της έλλειψης αξιόπιστων ιατρικών δεδομένων, σημειώνοντας πως «δεν έχουμε αρχείο νεοπλασιών, δεν ξέρουμε πόσους καρκίνους έχουμε», καθώς η προσπάθεια για το μητρώο καρκίνου δεν προχώρησε ουσιαστικά.
Ωστόσο, ως «μεγάλη εθνική ντροπή» χαρακτήρισε την απουσία οργανωμένης δημόσιας αποκατάστασης για τους βαρέως πάσχοντες. Σε μια χώρα που κατέχει θλιβερές πρωτιές σε τροχαία ατυχήματα και σοβαρά νοσήματα που προκαλούν αναπηρίες, το κράτος έχει αφήσει το πεδίο ελεύθερο στον ιδιωτικό τομέα.
«Έχουν αφήσει τους ιδιώτες να παίζουν μπάλα ανεξέλεγκτα εδώ και δεκαετίες, με αποτέλεσμα ο κόσμος να υφίσταται τεράστια οικονομική αιμορραγία», κατήγγειλε, υπογραμμίζοντας την εκτόξευση των ιδιωτικών δαπανών.
Η υγεία ως δείκτης κοινωνικής συνοχής
Κλείνοντας, ο κ. Κρασουδάκης έθεσε το ζήτημα της υγείας στην κοινωνική και οικονομική βάση, πέρα από τη στενή συνδικαλιστική διεκδίκηση.
Υπενθύμισε πως η Ελλάδα βρέθηκε δεύτερη στον ΟΟΣΑ σε ιδιωτικές δαπάνες υγείας πίσω μόνο από τις ΗΠΑ (οι οποίες όμως δεν έχουν δημόσιο σύστημα υγείας!), με τους πολίτες να καλύπτουν από την τσέπη τους το 60% του κόστους σε παλαιότερες περιόδους, μια τάση που επανέρχεται δυναμικά την τελευταία εξαετία.
«Αν αντιληφθούμε πόσο σημαντική είναι η υγεία, όχι απλά για να είμαστε καλά, αλλά γενικότερα για τον τρόπο που οργανώνονται οι κοινωνίες, θα καταλάβουμε ότι πρέπει να αντιδρούμε όχι μόνο για τα δικαιώματα των εργαζομένων, αλλά για το καλό όλων μας. Είναι θέμα πρακτικό και αυτονόητο. Δυστυχώς, έχουν μαζευτεί χρόνια κακής λειτουργίας και έχουν δημιουργήσει στρεβλώσεις που είναι πολύ ανθεκτικές. Καθόμαστε και συζητάμε τα ίδια πράγματα μετά από 25 χρόνια, όπως τη λειτουργία του ΤΕΠ και τον ιατρικό φάκελο…”», κατέληξε, καλώντας σε αφύπνιση για την προστασία του δημόσιου αγαθού της υγείας.
Δεν μπορούν όλοι να πληρώσουν. Και το σεβόμαστε.
Αν βρίσκεσαι σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, συνέχισε να μας διαβάζεις δωρεάν. Η ενημέρωση πρέπει να παραμένει προσβάσιμη για όλους.
Αν όμως μπορείς, στήριξέ μας σήμερα. Ορίστε δύο καλοί λόγοι για να το κάνεις:
- Η στήριξή σου ενισχύει άμεσα την ποιότητα και την ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας μας.
- Κοστίζει λιγότερο από έναν καφέ και η διαδικασία διαρκεί λιγότερο από 1 λεπτό.
Επίλεξε σήμερα να γίνεις συνδρομητής ή δωρητής.
Σας ευχαριστούμε θερμά.
