ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Ελένη Χάνου
«Ζητείται νεαρός έως 35 ετών, με δίπλωμα και ιδιόκτητο δίκυκλο να εργαστεί ως διανομέας»… Πίσω από τη λιτή αγγελία που κατακλύζει τις στήλες της προσφοράς εργασίας στα έντυπα, κρύβεται το σκληρό επάγγελμα του διανομέα: κακοπληρωμένο μεροκάματο, με μισό ένσημο, πάνω στις δύο ρόδες, κόντρα στο χρόνο για την έγκαιρη παράδοση των παραγγελιών και υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες για όσες ώρες χρειαστεί η επιχείρηση.
Νέοι, πτυχιούχοι, με όνειρα για επαγγελματική καριέρα, αναγκάζονται καθημερινά να «καβαλούν» το δίκυκλο μηχανάκι τους, να «φορτώνονται» τις παραγγελίες και να επιδίδονται σε αγώνες ταχύτητας στους δρόμους για την παράδοση των πακέτων, είτε για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους είτε επειδή δεν έχουν άλλη επαγγελματική επιλογή.
Κατά κόσμον ντελιβεράς: ένα επάγγελμα που η πραγματικότητα έρχεται να διαψεύσει όσους ελαφρά τη καρδία το χαρακτηρίζουν εύκολο.
Υπέρ – προσφορά εργασίας
Ο Γιάννης Νάκος έχει τελειώσει σχολή σε ΙΕΚ ως τεχνικός δικτύων και ηλεκτρονικών υπολογιστών. Επί εννέα χρόνια όμως, το delivery είναι το βασικό του επάγγελμα.
Η ευκολία της εισόδου στο επάγγελμα πριν χρόνια, η υπέρ – προσφορά θέσεων εργασίας και το οικονομικό δέλεαρ, ήταν τα στοιχεία που τον «τράβηξαν» στο επάγγελμα. Προσωρινά. Μόνο που το προσωρινό φαίνεται να έχει γίνει μόνιμο.
«Να κερδίζεις στην ηλικία των 17 ετών, 100 ευρώ την εβδομάδα, δεν είναι μικρό», λέει ο ίδιος.
Αλλά και ο μηχανολόγος – μηχανικός στο κύριο επάγγελμά του, Χρήστος Σταματάκης, δεν αρνήθηκε πριν από πέντε χρόνια οπότε και μπήκε στο χώρο του delivery, ένα έξτρα μεροκάματο. Ήταν η χρονική περίοδος που ξεκινούσαν οι οικονομικές δυσκολίες για την ελληνική κοινωνία.
Ζαχαροπλάστης τις μισές ώρες και τις υπόλοιπες μισές διανομέας και ο Κώστας Καπουρνιώτης, που όπως λέει, με άλλα όνειρα ξεκίνησε και σε άλλα επαγγελματικά μονοπάτια βρέθηκε.
Οι τρεις τους έχουν δουλέψει ως διανομείς σε πολλές επιχειρήσεις του Βόλου. Υπήρχε πάντα προσφορά εργασίας στο συγκεκριμένο χώρο, λένε.
Κάποτε υπήρχαν και ικανοποιητικές οικονομικές απολαβές. «Παλιότερα τα tips ήταν μεγαλύτερα από το μεροκάματο που παίρναμε», σημειώνει ο Κώστας Καπουρνιώτης.
«Πριν από λίγα χρόνια τσακωνόμασταν ποιος θα πρωτοπάει τις παραγγελίες για τα tips που κερδίζαμε. Τώρα γίνεται το αντίθετο», ενισχύει ο Χρήστος Σταματάκης.
Κίνδυνος στους δρόμους
Ασχετα από την ευκολία εισόδου στο επάγγελμα και τις κάποτε ικανοποιητικές απολαβές, το μεροκάματο στους δρόμους δεν ήταν ποτέ εύκολο.
«Κάθε ώρα και στιγμή, κινδυνεύουμε. Η κακή κατάσταση του οδοστρώματος, οι οδηγοί που δεν προσέχουν, ένα ζώο που μπορεί να πεταχτεί στην πορεία σου, χυμένα λάδια, είναι κίνδυνοι που ζούμε καθημερινώς στους δρόμους. Ακόμη και σε διασταυρώσεις που έχουμε προτεραιότητα αναγκαζόμαστε να κόβουμε ταχύτητα. Κάνουμε αμυντική οδήγηση για να αποφύγουμε πιθανά ατυχήματα. Όχι πάντα βέβαια», αναφέρει ο Χρήστος Σταματάκης.
Το προσωπικό του βίωμα περιγράφει ο Κώστας Καπουρνιώτης. Βρισκόταν καθ’ οδών για την παράδοση μιας παραγγελίας, όταν αγχωμένος για να φθάσει γρήγορα στον προορισμό του παραβίασε σήμα ΣΤΟΠ, ενεπλάκη σε τροχαίο ατύχημα και κατέληξε με βίδες και λάμες στο αριστερό του γόνατο.
Αγώνας κόντρα στο χρόνο
Δεν λείπουν όμως πολλές στιγμές, που οι διανομείς ξεχνούν ακόμη και τις πιο δυσάρεστες στιγμές στους δρόμους, που θέτουν σε κίνδυνο την ίδια τη ζωή τους. Είναι οι στιγμές που υπερισχύει η αγωνία για την έγκαιρη παράδοση της παραγγελίας.
«Πολλές φορές τρέχουμε σαν τρελοί. Περνάμε με κόκκινο, πάμε ανάποδα, πάνω από πεζοδρόμια για να κερδίσουμε χρόνο. Είναι οι στιγμές που μας βλέπουν οι πολίτες και κουνούν αποδοκιμαστικά το κεφάλι τους. Είναι οι στιγμές που μας βλέπουν αστυνομικοί, που κατανοούν τη φύση της δουλειάς και σε κάποιες περιπτώσεις κάνουν τα στραβά μάτια», επισημαίνει ο κ. Καπουρνιώτης.
Παρά τον αγώνα ταχύτητας στον οποίο επιδίδονται, πολλές φορές δεν καταφέρνουν να φθάσουν σε εύλογο χρόνο στον προορισμό τους. «Φίλε, άργησες, ευχαριστώ δεν θα πάρω», είναι μια φράση που ακούν όταν καθυστερούν. Επιστρέφουν με την παραγγελία πίσω στο μαγαζί και ετοιμάζονται για την επόμενη… κούρσα. Στόχος: η έγκαιρη παράδοση.
Ενάντια στις συνθήκες
Οι διανομείς θα φέρουν τον καφέ, το πακέτο με το φαγητό και ό,τι άλλο προσφέρει η επιχείρηση στην οποία απευθύνονται οι καταναλωτές, απευθείας στην πόρτα των παραληπτών, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.
Με καύσωνα, με κρύο, με βροχές, με χιόνια, το μεροκάματο στους δρόμους δεν σταματά ποτέ.
Ακόμη κι όταν χρειάζεται να… διακτινιστούν από τη μία άκρη της πόλης στην άλλη, για να παραδώσουν έστω και μια μικρή παραγγελία. «Θυμάμαι περιστατικό που χρειάστηκε να πάω μέχρι την Αγριά για την παράδοση πακέτου, να επιστρέψω στο μαγαζί να πάρω το επόμενο πακέτο και να πάω στις Αλυκές με το μηχανάκι», διηγείται ο Γιάννης Νάκος, περιγράφοντας τις τεράστιες χιλιομετρικές αποστάσεις που θα χρειαστεί να καλύψει ένας διανομέας μέσα σε ένα και μόνο μεροκάματο.
Μεροκάματο 3 ευρώ και βενζίνες δικές τους
Το μεροκάματο κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα τρία ευρώ την ώρα και το ένσημο στην καλύτερη περίπτωση είναι μισό.
Και πάλι όμως οι απολαβές δεν είναι «καθαρές». Βενζίνη, σέρβις στο μηχανάκι και τυχόν ζημιές, βγαίνουν από την τσέπη των ίδιων των διανομέων.
«Υπολόγισα ότι θα πάρω σύνταξη στα… 165», είπε αστειευόμενος ο Κώστας Καπουρνιώτης.
«Οπως και να ‘χει έστω και τα 400 – 500 ευρώ το μήνα τα έχουμε ανάγκη. Και φυσικά θα πούμε κι ευχαριστώ», λέει από την πλευρά του, ο Γιάννης Νάκος.
Σε κάθε περίπτωση οι διανομείς, παλεύουν για την οργάνωσή τους σε σωματείο, προκειμένου να μπορέσουν να διεκδικήσουν δικαιώματα. «Σήμερα στηριζόμαστε στη συνεννόηση με συναδέλφους μας και στην καλή συνεργασία με τους εργοδότες μας. Δεν είμαστε όμως από πουθενά κατοχυρωμένοι», σημειώνει ο κ. Νάκος.