Toν περασμένο Μάιο εξερράγη το ηφαίστειο της Αίτνας στην ανατολική Σικελία, με συνέπεια τις κινητοποιήσεις για την ηφαιστειακή τέφρα που εκτόξευσε και πτήσεις να ακυρώνονται έως ότου σταματήσει η δραστηριότητα του.
Στις 7 Ιουνίου εξερράγη το ηφαίστειο της Κιλαουέα στη Χαβάη, με τις εικόνες να είναι απόκοσμες.
Πέντε ημέρες αργότερα, ‘ξύπνησε’ και το πιο ενεργό ηφαίστειο που υπάρχει στις Φιλιππίνες και λέγεται Μαγιόν. Η εκτόξευση λάβας οδήγησε σε προειδοποιήσεις 13.000 πολιτών να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, ώστε να μην απειληθούν ζωές.
Προφανώς και δεν πρόκειται για συμπτώσεις, αλλά σχετίζονται με τους σεισμούς και τις κινήσεις του εδάφους που αυξάνονται τα τελευταία χρόνια.
Το μοντέλο που αποκωδικοποιεί τη συμπεριφορά του υπερηφαιστείου
Κατά το IFL Science, επί έξι χρόνια, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν ένα μοντέλο για να περιγράψουν τη συμπεριφορά του Campi Flegrei, σε ό,τι αφορά τους σεισμούς, αλλά και την ανύψωση.
Έχει χαρακτηριστεί ως ‘υπερηφαίστειο’ καθώς πρόκειται για καλντέρα με διάμετρο μεταξύ 12 και 14 χιλιομέτρων και μέρος της βρίσκεται στη θάλασσα.
Στην περιοχή ζουν 360.000 άνθρωποι, των οποίων η ζωή εξαρτάται από την παρακολούθηση των κινήσεων του υπερηφαιστείου και τη δυνατότητα μοντελοποίησης.
Μελέτη Ιταλών ερευνητών που συνεργάστηκαν με ομόλογους τους από άλλες χώρες της Ευρώπης αποκαλύπτει πως το Κάμπι Φλεγκρέι που βρίσκεται στα Φλεγραία Πεδία -κοντά στη Νάπολη- και είναι γνωστό ως “υπερηφαίστειο της Ευρώπης” συμπεριφέρεται όπως είχε προβλέψει το μοντέλο “και μπορεί να πλησιάζει στην έκρηξη του”.
Η τελευταία έκρηξη του ήταν το 1538 “εν τούτοις είναι αρκετά ανήσυχο τα τελευταία 70 χρόνια” σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης. “Στις δεκαετίες του ’50, του ’70 και του ’80 είχε αυξήσεις δραστηριότητας δύο ετών και την τελευταία δεκαετία, υπήρξε μια αργή αλλά σταθερή άνοδος στη δραστηριότητα.
Η παραθαλάσσια πόλη Pozzuoli κοντά στο κέντρο της καλντέρας έχει ανυψωθεί σχεδόν κατά 4 μέτρα, ένα φαινόμενο γνωστό ως βραδυσεισμός”.
Μόνο τον Απρίλιο καταγράφηκαν 600 σεισμοί. Ήταν οι περισσότεροι που έχουν καταγραφεί σε ένα μήνα.
Η Dr Stefania Danesi από το INGV Bologna ενημέρωσε πως “δεν μπορούμε να δούμε τι συμβαίνει υπόγεια. Αντίθετα, καλούμαστε να αποκρυπτογραφήσουμε τις ενδείξεις που μας δίνει το ηφαίστειο, όπως οι σεισμοί και η ανύψωση του εδάφους” και κάπως έτσι δημιούργησαν το μοντέλο που δείχνει ότι τμήματα του φλοιού του ηφαιστείου έχουν τεντωθεί σχεδόν σε σημείο θραύσης.
Αυτό υποδηλώνει ότι μια ρήξη είναι πιθανή βραχυπρόθεσμα.
Ο καθηγητής Christopher Kilburn του UCL Earth Sciences -επίσης μέλος της ομάδας των ερευνητών- διευκρίνισε πως “αυτό δεν σημαίνει ότι η έκρηξη είναι εγγυημένη. Η ρήξη μπορεί να ανοίξει μια ρωγμή μέσω του φλοιού, αλλά το μάγμα πρέπει ακόμα να προωθηθεί στη σωστή θέση για έκρηξη.
“Είναι η πρώτη φορά που εφαρμόζουμε το μοντέλο μας, το οποίο βασίζεται στη φυσική του τρόπου με τον οποίο σπάνε οι βράχοι, σε πραγματικό χρόνο σε οποιοδήποτε ηφαίστειο”.
Οι σεισμοί στην Campi Flegrei δείχνουν αυξανόμενη πίεση που ασκείται από κάτω. Το σχέδιο των σεισμών υποδηλώνει ότι ο φλοιός δεν ανταποκρίνεται με ελαστικό τρόπο: αντί να τεντώνεται και να λυγίζει, σπάει.
Αυτοί δεν είναι οι ισχυρότεροι σεισμοί που έχει γνωρίσει η περιοχή τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά ο φλοιός είναι πλέον πιο αδύναμος.
Η αντοχή σε εφελκυσμό (βλ. μέγιστη τάση που μπορεί να αντέξει ένα υλικό) του φλοιού σήμερα είναι περίπου το 1/3 αυτής που ήταν το 1984.
“Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι τμήματα του ηφαιστείου γίνονται πιο αδύναμα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να σπάσει, παρόλο που οι πιέσεις που το χωρίζουν είναι μικρότερες από ό,τι ήταν κατά την τελευταία κρίση πριν από 40 χρόνια”, πρόσθεσε ο Dr Nicola Alessandro Pino από το Παρατηρητήριο του Βεζούβιου, που αντιπροσωπεύει το Istituto Nationale di Geofisica e Vulcanologia (INGV) στη Νάπολη.
