Από το γραφείο του ευρωβουλευτή της ΛΑΕ κ. Ν. Χουντή δίδεται στη δημοσιότητα σχολιασμός των κυριότερων σημείων της Απόφασης του Συμβουλίου της ΕΕ με την Τουρκία, με την προσδοκία ότι θα συμβάλει στο δημόσιο διάλογο για το προσφυγικό που πρέπει να αναπτυχθεί ενόψει και της προσεχούς Συνόδου Κορυφής στις 17-18 Μαρτίου 2016:
Το Κοινό Ανακοινωθέν περιλαμβάνει μέτρα τα οποία αποφασίστηκαν και μέτρα τα οποία πρόκειται να υιοθετηθούν μέχρι την επόμενη Σύνοδο Κορυφής στις 17-18 Μαρτίου.
Ι. ΜΕΤΡΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΣΥΜΦΩΝΗΘΗΚΑΝ
1. «Η Τουρκία επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της να εφαρμόσει τη διμερή συμφωνία επανεισδοχής Ελλάδας- Τουρκίας, αποδεχόμενη τη γρήγορη επιστροφή όλων των μεταναστών που δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας και να πάρει πίσω όλους τους παράτυπους μετανάστες που θα συλλαμβάνονται στα τουρκικά νερά».
ΣΧΟΛΙΑ:
α) Η Συμφωνία επανεισδοχής Ελλάδας-Τουρκίας ισχύει από το 2003, και σε κάθε Σύνοδο για το προσφυγικό αναφέρεται με τη μορφή ευχολογίου. Ακόμα και στην πρόσφατη Συνάντηση της Επιτροπής με την τουρκική κυβέρνηση στις 28/01 αναγνωρίστηκε γενικά ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί η συμφωνία Ελλάδας- Τουρκίας. Μόνο για το διάστημα 17 Δεκεμβρίου- 23 Ιανουαρίου πέρασαν από την Τουρκία στην Ελλάδα 109.336 πρόσφυγες/μετανάστες. Η Τουρκία δέχτηκε στο ίδιο διάστημα μόνο 859 από τις ελληνικές αιτήσεις επιστροφών παράτυπων μεταναστών, ενώ μάλλον δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί καμία.
β) Με την υποχρέωση της Τουρκίας να δέχεται όσους συλλαμβάνονται στα τουρκικά νερά διαψεύδονται για την ώρα οι πληροφορίες που υπήρχαν ότι ΝΑΤΟ και FRONTEX θα επέστρεφαν στην Τουρκία όσους «παράτυπους μετανάστες» είχαν αποπλεύσει από τις ακτές της. Χρειάζονται άμεσα διευκρινίσεις.
2. «Θα δοθεί βοήθεια στην Ελλάδα για την εφαρμογή της διμερούς συμφωνίας Ελλάδας- Τουρκίας μέχρι τον Ιούνιο που θα εφαρμοστεί η συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας.»
ΣΧΟΛΙΑ:
α) Τι είδους βοήθεια θα δοθεί στην Ελλάδα για την εφαρμογή της διμερούς συμφωνίας Ελλάδας- Τουρκίας; Προφανώς εννοεί το οικονομικό κόστος της επιστροφής των μεταναστών στην Τουρκία. Το κρίσιμο όμως είναι αν θα δέχεται η Τουρκία επιστροφές στη βάση της ελληνοτουρκικής συμφωνίας.
β) Επιπλέον, τίθεται το ερώτημα γιατί δεν αποφασίστηκε η άμεση έναρξη της συμφωνίας ΕΕ- Τουρκίας, δεδομένης της χρόνια προβληματικής εφαρμογής της διμερούς συμφωνίας Ελλάδας- Τουρκίας. Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ- Τουρκίας έχει ήδη συμφωνηθεί και από τα δύο μέρη από το 2014!! Γιατί δεν επιταχύνθηκε η εφαρμογή της; Με ένα μέσο όρο εβδομαδιαίων αφίξεων 13.358 στην Ελλάδα από την Τουρκία, μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες αφίξεις μέχρι την ενεργοποίηση της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας τον Ιούνιο.
Αν πράγματι έχει συνδεθεί η απελευθέρωση των θεωρήσεων εισόδου για τους Τούρκους υπηκόους με την εφαρμογή της συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ – Τουρκίας, τότε οι πρόσφατες προειδοποιήσεις της Κύπρου περί βέτο στην απελευθέρωση της βίζας των Τούρκων πολιτών, ασφαλώς θα αξιοποιηθούν από την Τουρκία ως αφορμή να μην δεχτεί πίσω κανέναν μετανάστη.
3. «Βοήθεια στην Ελλάδα για μεγάλης κλίμακας και γρήγορες επιστροφές στην Τουρκία όλων των παράτυπων μεταναστών που δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας, βασιζόμενες στην ελληνοτουρκική συμφωνία επανεισδοχής και από 1η Ιουνίου στη Συμφωνία Επανεισδοχής ΕΕ- Τουρκίας».
ΣΧΟΛΙΑ:
α) Το σημείο αυτό, λες και είναι γραμμένο για να μην εφαρμοστεί η Συμφωνία ως αντιβαίνουσα με το Διεθνές Δίκαιο. Οι έννοιες «μεγάλης κλίμακας» και «γρήγορες επιστροφές παράτυπων μεταναστών» (large scale, fast track, rapid, massive) αντιβαίνουν ασφαλώς στο διεθνές δίκαιο.
β) Για να εξακριβωθεί ποιοι δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας (δηλαδή ασύλου) θα πρέπει να εξετάζονται και να ολοκληρώνεται κάθε αίτηση ασύλου όλων των εισερχομένων ανεξαρτήτως προέλευσης. Αυτό σημαίνει ότι η νόμιμη διαδικασία θα τραβήξει σε μάκρος και δεν μπορεί να είναι σύντομη. Σε χώρες με σχετική εμπειρία και υποδομές, η αξιολόγηση αίτησης ασύλου διαρκεί αρκετούς μήνες έως και χρόνια, εάν μάλιστα ασκηθεί το νόμιμο δικαίωμα ένστασης των αιτούντων άσυλο (ενδεικτικά Γερμανία 11 μήνες, Γαλλία και Σουηδία μέχρι δύο χρόνια). Δηλαδή όσοι μπαίνουν στην Ελλάδα θα μπορούν να παραμένουν εδώ για χρόνια μέχρι να κριθεί σε τελικό βαθμό η αίτησή τους. Προκειμένου να «ξεπεραστεί» αυτό το τεράστιο πρόβλημα, το Συμβούλιο προβλέπει το επόμενο σημείο.
4. «Προκειμένου να εφαρμοστούν τα συμφωνηθέντα ως προς τη μετεγκατάσταση από την Ελλάδα σε άλλα κράτη μέλη θα κληθούν από άλλα κράτη μέλη εθνικοί εμπειρογνώμονες, προκειμένου να ενισχύσουν το ελληνικό σύστημα ασύλου».
ΣΧΟΛΙΟ:
Θα αποφασίζουν εμπειρογνώμονες από άλλα κράτη για την απόδοση καθεστώτος ασύλου στην Ελλάδα με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Τι είδους «μπανανία» μπορούμε να δεχτούμε ότι είμαστε;
5. «Επείγουσα επιστροφή στη Συνθήκη Σένγκεν και την εφαρμογή του οδικού χάρτη της Κομισιόν και την κανονική λειτουργία του χώρου Σένγκεν πριν το τέλος του χρόνου.»
ΣΧΟΛΙΟ:
Η κανονική λειτουργία του Χώρου Σένγκεν, για την Ελλάδα περιλαμβάνει την εφαρμογή από την Ελλάδα του Κανονισμού Δουβλίνου, δηλαδή την άμεση επιστροφή στην Ελλάδα, όσων καταγράφηκαν εδώ. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει εξαιρεθεί από το 2011 από την εφαρμογή του Κανονισμού σύμφωνα με τον οποίο αίτημα ασύλου δικαιούται να υποβάλει κάποιος μόνο στην χώρα πρώτης υποδοχής, λόγω δικαστικών αποφάσεων για παραβιάσεις δικαιωμάτων του ανθρώπου των αιτούντων άσυλο. Δηλαδή, οι ευρωπαίοι εταίροι ενώ ακόμα δεν έχουν εφαρμόσει τις δικές τους υποχρεώσεις, είναι πιθανό από τον καινούργιο χρόνο να απαιτήσουν επιστροφές αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα.
6. Τέλος στο κείμενο υπογραμμίζεται ότι, «δεν συνεπάγεται επιπλέον επιβάρυνση για τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του μηχανισμού μετεγκατάστασης».
ΣΧΟΛΙΟ:
Ο Μηχανισμός Μετεγκατάστασης είναι η υποχρέωση που ανέλαβαν τα κράτη μέλη της ΕΕ, τον προηγούμενο Σεπτέμβριο, να πάρουν δηλαδή 160.000 πρόσφυγες από την Ελλάδα και την Ιταλία και άλλους 22.000 από κράτη εκτός ΕΕ προς την ΕΕ, εντός διετίας. Αυτά ποτέ δεν τα εφάρμοσαν, και αρκετές χώρες της ΕΕ έχουν δηλώσει ότι δεν θα τα εφαρμόσουν.
Ξανασερβίρουν δηλαδή τώρα όσα υποσχέθηκαν τον προηγούμενο Σεπτέμβριο παρά τις εισροές μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα, οι οποίες από το Σεπτέμβριο μέχρι τον Φεβρουάριο έχουν φτάσει τις 696.000 (σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Κομισιόν). Υπενθυμίζεται ότι ο μηχανισμός μετεγκατάστασης στην πράξη έχει μείνει κενό γράμμα καθώς μέχρι σήμερα από τις 160.000 έχουν μετεγκατασταθεί μόλις 660, ενώ από τους 22.000 μόλις 3.407.
ΙΙ. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΛΗΦΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΥΝΟΔΟ ΚΟΡΥΦΗΣ ΤΟ ΜΑΡΤΙΟ, ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΘΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΕΙ Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΕΥΡ. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ κ. ΤΟΥΣΚ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΟΤΙ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΦΩΝΕΣ ΜΕ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ.
Α. «όλοι οι νέοι παράτυποι μετανάστες που περνάνε από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά θα επαναπροωθούνται στην Τουρκία με τη χρηματοδότηση της ΕΕ.»
ΣΧΟΛΙΑ:
α. Δεν προσδιορίζεται η έννοια του «νέου» παράτυπου μετανάστη. Από πότε λοιπόν θα θεωρηθούν νέοι; Θα περιλαμβάνονται όσοι φτάσουν στην Ελλάδα μετά τη Σύνοδο του Μαρτίου ή μετά την 1η Ιουνίου που ελπίζουμε ότι θα εφαρμοστεί η συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ- Τουρκίας;
β. Αποφεύγεται επιπλέον αναφορά στο πέρασμα από τον Έβρο το οποίο είναι πιθανό να επανεργοποιηθεί μετά την εντατικοποίηση των ελέγχων και την παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο.
γ. Διευκρινίζεται ότι για να επιστραφεί κάποιος στην Τουρκία ως παράτυπος μετανάστης θα πρέπει να ολοκληρωθεί η εξέταση του φακέλου ασύλου του στην Ελλάδα – αν έχει κάνει αίτηση.
Β. «η επανεγκατάσταση, για κάθε έναν Σύριο που θα αποδέχεται η Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ενός άλλου Σύριου πρόσφυγα από την Τουρκία στην ΕΕ, στο πλαίσιο των υφιστάμενων δεσμεύσεων.»
ΣΧΟΛΙΟ:
Η πρόταση «στο πλαίσιο των υφιστάμενων δεσμεύσεων» μπορεί να εννοεί είτε τη δέσμευση του προηγούμενου Σεπτέμβριου για μεταφορά 160.000 προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία, είτε τους άλλους 22.000 από κράτη εκτός ΕΕ προς την ΕΕ.
Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Νταβούτογλου, σε πρόσφατες δηλώσεις του παρουσία του Έλληνα Πρωθυπουργού κ. Τσίπρα στη συνάντηση στη Σμύρνη, ανέφερε ότι η Τουρκία θα στείλει 10.000 πρόσφυγες στην ΕΕ. Από που προκύπτει αυτό το νούμερο; Πώς σχετίζεται με το σχέδιο αποστολής ενός Σύρου από την Τουρκία στην ΕΕ για κάθε έναν που περνάει παράνομα το Αιγαίο; Για πόσους Σύρους πρόσφυγες θα εφαρμοστεί το σχέδιο αυτό; Χρειάζονται διευκρινίσεις.
Γ. «Θα ετοιμαστεί η απόφαση για το άνοιγμα νέων κεφαλαίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας, βάσει της Απόφασης του Οκτωβρίου 2015».
ΣΧΟΛΙΑ:
α. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του αρμόδιου Επιτρόπου κ. Χαν, πρόκειται μάλλον να ανοίξουν τα Κεφάλαια των Εξωτερικών Σχέσεων, Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Κίνηση με την οποία, όχι μόνο επιβραβεύεται η Τουρκία για τα επιτεύγματα της στη δικαιοσύνη, την ελευθεροτυπία, και τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και για τα οποία η Κύπρος έχει εδώ και χρόνια προβάλει βέτο.
β. Πού είναι η παρέμβαση του Έλληνα Πρωθυπουργού ότι τα Κεφάλαια δεν μπορούν να ανοίξουν αν δεν υπάρξουν βήματα προόδου από την πλευρά της Τουρκίας στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου της Άγκυρας (μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία) και στο θέμα του casus belli; Γιατί δεν υπήρξε ούτε μία ελληνική επιφύλαξη;
Δ. «η Τουρκία θα συμμετέχει σε βελτίωση των ανθρωπιστικών συνθηκών σε ορισμένες περιοχές της Συρίας ώστε να μετακινούνται σε αυτές οι πρόσφυγες».
ΣΧΟΛΙΟ:
Μισάνοιξε δηλαδή η πόρτα στα αιτήματα της Τουρκίας για ενεργότερη και ουσιαστική εμπλοκή στη Συρία με τις ευλογίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, ποιες περιοχές θα κριθούν περισσότερο ασφαλείς και σε ποιο βαθμό; Ποιον θα εξυπηρετούν;
ΣΥΝΟΨΗ
Με την Απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ- Τουρκίας:
Έχουν ήδη κλείσει με την υπογραφή και της ελληνικής κυβέρνησης οριστικά τα χερσαία σύνορα της Ελλάδας.
Η Τουρκία δεσμεύτηκε για άλλη μία φορά, ότι θα σεβαστεί την ελληνοτουρκική συμφωνία επανεισδοχής την οποία ποτέ δεν εφάρμοσε. Στη συμφωνία δεν προβλέπεται κανένας μηχανισμός που να την υποχρεώνει να το κάνει.
Η δέσμευση για επαναλειτουργία του Κανονισμού του Δουβλίνου, σημαίνει ότι θα ξαναρχίσουν να επιστρέφονται στην Ελλάδα από όλα τα υπόλοιπα κράτη μέλη, όσοι καταγράφηκαν εδώ και δεν κατέθεσαν αίτημα ασύλου στη χώρα μας.
Ξαναζεσταίνουν τη συμφωνία του προηγούμενου Σεπτέμβρη ότι θα δεχτούν τα κράτη μέλη 160.000 πρόσφυγες, ενώ έκτοτε έχουν μπει στην Ελλάδα 696.000 επιπλέον.
Η όποια συμφωνία που θα προκύψει πρέπει να σέβεται το διεθνές και το κοινοτικό δίκαιο.
Η υποκρισία είναι τεράστια:
Πώς θα εφαρμοστεί η συμφωνία σεβόμενη και τις αρχές του διεθνούς και κοινοτικού δικαίου όταν χρησιμοποιεί ακόμη και ορολογία που παραπέμπει σε προϊόντα και όχι ανθρώπους όπως οι αναφορές σε ευρείας και μεγάλης κλίμακας επιστροφές(large scale, fast track, rapid, massive);
Ποια θα είναι η αντιμετώπιση των υπόλοιπων αιτούντων άσυλο εκτός των Σύριων; η Ελλάδα και η ΕΕ θα επιστρέφει ανθρώπους στη Σομαλία και την Ερυθραία για να τους εξοντώσουν; Ήδη το ποσοστό των Αφγανών που φτάνουν στην Ελλάδα είναι 24% και των Ιρακινών 15%.
Ανακοίνωση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, χαρακτηρίζει το κείμενο της Απόφασης της πρόσφατης Συνόδου, προβληματικό καθώς δεν γίνεται πουθενά αναφορά σε δικλείδες ασφαλείας που προβλέπεται από το προσφυγικό δίκαιο.
Αποτέλεσμα θα είναι ή η Ελλάδα να βρίσκεται συνεχώς υπόλογη, ή η συμφωνία να μην εφαρμοστεί εκ μέρους της Τουρκίας ή οι άνθρωποι αυτοί να μπλοκαριστούν μονίμως στην Ελλάδα παρά τη θέλησή τους.
Είναι χαρακτηριστικό τέλος ότι η Σύνοδος Κορυφής «ξέχασε» ακόμα και να αναφέρει ότι θα ασχοληθεί η Ευρώπη έστω μελλοντικά με τους ανήλικους πρόσφυγες συνοδευόμενους ή μη, οι οποίοι συχνά πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης και εμπορίας.
Τα παραπάνω καθιστούν πασιφανές ότι το κείμενο του πρόσφατου Συμβουλίου της ΕΕ και της Τουρκίας το οποίο υπέγραψε και η ελληνική κυβέρνηση, ουσιαστικά μετατρέπει την προσφυγική κρίση σε ελληνικό πρόβλημα. Πρόκειται για έγκλημα σε βάρος των προσφύγων και της Ελλάδας.