Πάνω από το ένα παιδί κάτω των 5 ετών στα τέσσερα σε παγκόσμια κλίμακα – ή, με άλλα λόγια, πάνω από 180 εκατομμύρια παιδιά – βιώνει «οξεία επισιτιστική φτώχεια» και διατρέχει κίνδυνο να υποστεί σοβαρές συνέπειες, ελλείψει θρεπτικής, διαφοροποιημένης διατροφής, προειδοποιεί με έκθεσή της που δίνει στη δημοσιότητα σήμερα το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για την Παιδική Ηλικία (UNICEF).
Είναι «σοκαριστικός» ο αριθμός των παιδιών με «πολύ φτωχή διατροφή», παιδιών που καταναλώνουν προϊόντα τα οποία ανήκουν σε «μόλις δυο ομάδες τροφίμων», ή ακόμη και μόνο μια, τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Χάριετ Τόρλες, διατροφολόγος, εκ των βασικών συντακτών της έκθεσης.
Με βάση τις συστάσεις της UNICEF, τα παιδιά μικρής ηλικίας πρέπει να καταναλώνουν καθημερινά τρόφιμα που ανήκουν σε πέντε ομάδες από οκτώ (μητρικό γάλα, δημητριακά, φρούτα και λαχανικά πλούσια σε βιταμίνη Α, κρέας ή ψάρι, αυγά, γαλακτοκομικά, όσπρια, άλλα φρούτα και λαχανικά).
Όμως 440 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών (το 66%), που ζουν σε κάπου εκατό χώρες με χαμηλά ή μεσαία εισοδήματα που μελετήθηκαν, δεν έχουν πρόσβαση σε αυτές τις πέντε ομάδες τροφίμων καθημερινά, βιώνουν κατά συνέπεια «επισιτιστική φτώχεια».
Ανάμεσά τους, περίπου 181 εκατ. παιδιά (το 27%) καταναλώνουν, στην καλύτερη περίπτωση, τρόφιμα μόλις δυο ομάδων.
Αυτά τα παιδιά, «που καταναλώνουν τρόφιμα μόνο δυο ομάδων την ημέρα, για παράδειγμα ρύζι και λίγο γάλα, έχουν 50% περισσότερες πιθανότητες να υποστούν σοβαρές μορφές υποσιτισμού», υπογραμμίζει η επικεφαλής της UNICEF, η Κάθριν Ράσελ, στο δελτίο Τύπου που συνοδεύει την έκθεση.
Σε αυτές τις μορφές συμπεριλαμβάνεται η απίσχνανση, ακραία απώλεια βάρους που μπορεί να οδηγήσει ως ακόμη και στον θάνατο.
Ακόμα κι αν τα παιδιά επιβιώσουν και μεγαλώσουν, «δεν ανθίζουν», ο ρυθμός ανάπτυξής τους είναι βραδύς, «δεν τα πάνε καλά στο σχολείο, κι όταν ενηλικιώνονται βρίσκουν δυσκολότερο να κερδίσουν αξιοπρεπές εισόδημα, κι αυτό οδηγεί σε κύκλο φτώχειας από γενιά σε γενιά», εξήγησε η Χάριετ Τόρλες.
«Ο εγκέφαλος, η καρδιά, το ανοσοποιητικό σύστημα, σημαντικά για την ανάπτυξη, για την προστασία από τις ασθένειες, εξαρτώνται από τις βιταμίνες, τις πρωτεΐνες, τα άλατα», επέμεινε.
Ζάχαρη, αλάτι, λίπη
Η ακραία επισιτιστική φτώχεια επικεντρώνεται σε 20 χώρες, με την κατάσταση να χαρακτηρίζεται πιο ανησυχητική στη Σομαλία (πλήττεται το 63% των παιδιών κάτω των 5 ετών), στη Γουινέα (54%), στη Γουινέα Μπισάου (53%), στο Αφγανιστάν (49%).
Και μολονότι δεν υπάρχουν δεδομένα για τις πλούσιες χώρες, τα παιδιά φτωχών νοικοκυριών δεν είναι απαλλαγμένα από τα προβλήματα διατροφής.
Σε παγκόσμια κλίμακα, διαπιστώνεται «βραδεία πρόοδος» τα τελευταία δέκα χρόνια στον αγώνα εναντίον της επισιτιστικής ένδειας, διαπιστώνεται στην έκθεση, που καλεί να δημιουργηθούν μηχανισμοί κοινωνικής προστασίας και να προσφέρεται επισιτιστική βοήθεια στις πιο ευάλωτες οικογένειες.
Η UNICEF καλεί επίσης να προωθηθούν μεταρρυθμίσεις στο αγροδιατροφικό σύστημα, υπογραμμίζοντας την ευρεία διάθεση, για παράδειγμα, ποτών με πολύ μεγάλες ποσότητες ζάχαρης και υπερεπεξεργασμένων τροφίμων, που απευθύνονται με «επιθετικές» διαφημιστικές εκστρατείας στους γονείς και έχουν μετατραπεί σε «κανόνα ως προς τη διατροφή των παιδιών».
Τα προϊόντα αυτά συχνά είναι «φτηνά», όμως περιέχουν «πολύ υψηλό αριθμό θερμίδων», είναι «υπερβολικά αλατισμένα», έχουν «πολλά λίπη». Κοπάζουν την πείνα, αλλά «δεν προσφέρουν τις βιταμίνες» και άλλα θρεπτικά συστατικά που έχουν ανάγκη τα παιδιά, επισημαίνει η Χάριετ Τόρλες.
Επιπλέον, από μικρή ηλικία τα παιδιά συνηθίζουν τις τροφές με μεγάλη ποσότητα ζάχαρης και πολλά λίπη, που ευνοούν την παχυσαρκία.
Γάζα: 9 στα 10 παιδιά
Η έκθεση αναφέρεται στη δραματική κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας, όπου οι ευρείας κλίμακας επιχειρήσεις των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, σε αντίποινα για την άνευ προηγουμένου επίθεση της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου στο νότιο Ισραήλ, προκάλεσαν την «κατάρρευση των συστημάτων διατροφής και υγείας».
Βασιζόμενη σε πέντε σειρές δεδομένων που συγκέντρωσε μέσω SMS από τον Δεκέμβριο ως τον Απρίλιο από οικογένειες που ωφελούνται από πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας, η UNICEF εκτιμά ότι τα 9 στα 10 παιδιά βιώνουν ακραία επισιτιστική ένδεια. Τα δεδομένα αυτά, παρότι δεν είναι κατ’ ανάγκη αντιπροσωπευτικά, αντανακλούν σε κάθε περίπτωση την καταστροφική επιδείνωση της κατάστασης από το 2020, όταν το ποσοστό αυτό υπολογιζόταν πως ανερχόταν στο 13%.