Δίστομο, 10 Ιουνίου 2017
Κατεβαίνοντας με γοργό βήμα το λόφο του Μαυσωλείου και ενώ το ύπουλο αεράκι του Ιούνη δροσίζει την ατμόσφαιρα, μια ερώτηση γεννάει ο νους μου… Άραγε, τι θα μας έλεγαν αν ζούσαν σήμερα οι νεκροί του Διστόμου;
Το πρωινό της 10ης Ιουνίου, δεν έδειχνε κάποια ιδιαίτερη διαφορά από τα προηγούμενα πρωινά της 10ης Ιουνίου που είχα ζήσει όλα αυτά τα χρόνια, με αφορμή την επέτειο της Σφαγής. Επίσημοι καλεσμένοι, αστυνομία, η πολιτειακή ηγεσία του τόπου επίσημα ντυμένη, όλα έδειχναν πολύ σημαντικά και προορισμένα για σημαίνοντα πρόσωπα όπως κάθε χρόνο. Θα ερχόταν ως επίσημος, μάλιστα, καλεσμένος ο ίδιος ο πρέσβης της Γερμανίας να καταθέσει στεφάνι και δεν ήταν ο μόνος, θα ερχόταν και ένας ήρωας της Αντίστασης, καθώς και πολιτικοί όλων των κομματικών αποχρώσεων.
Ο καφές, ίσως να ήταν η ιδέα μου, ίσως ο Νικολάκης να μην έβαλε τη μισή κουταλιά παραπάνω ζάχαρη που του ζήτησα, μου φαινόταν πικρός σήμερα. Η πομπή με επικεφαλής μια μπάντα από αστυνομικούς, κατηφόριζε με βαρύ και κάπως βαριεστημένο, όπως μου φάνηκε, βήμα. Οι αναψοκοκκινισμένοι φαντάροι, με τα ερεθισμένα από το ξύρισμα και ήλιο πρόσωπα ακολουθούσαν, προσμένοντας να τελειώσει άλλη μια αγγαρεία και να πάρουν εκείνη τη διήμερη άδεια που τους είχε τάξει ο Διοικητής. Φυσικά και ένιωθαν ότι την άξιζαν. Είχαν ακούσει από κάτι παλιούς ότι η πορεία προς το λόφο του προσκυνήματος ήταν αρκετά ανηφορική. Λίγο πιο πίσω οι επίσημοι που σας έλεγα και ακόμα πιο πίσω συγγενείς των θυμάτων, ή απλώς οι κάτοικοι του χωριού…
Λίγο περίεργη η σειρά για μνημόσυνο, αλλά ας μην είμαστε και γραφειοκράτες… Όλα φαίνονταν κανονικά, ομαλά, σύμφωνα με την προβλεπόμενη τελετουργία όπως κάθε χρόνο. Ο Δήμαρχός έβγαλε ένα λόγο, μάλλον για να είμαστε ακριβείς διάβασε ένα λόγο, βαρύ κατηγορώ, διαλαλώντας το πάγιο αίτημα των Διστομιτών για πολεμικές αποζημιώσεις, καθώς Διστομίτες και επίσημοι καίγονταν κάτω από τον καυτό πρωινό ήλιο… Οι Διστομίτες λίγο περισσότερο βέβαια, γιατί το υπόστεγο για σκιά προοριζόταν για τους επίσημους. Ανάθεμά με! Πάλι ξεφεύγω από το θέμα, τελικά είχε δίκαιο η φιλόλογος μου στο Λύκειο. Εξάλλου το έθιμο της φιλοξενίας είναι πιο δυνατό από τέτοιες μικρότητες… Τόσα και τόσα μνημόσυνα είχαν ζήσει οι συγγενείς των θυμάτων, κάποιοι έρχονταν για πρώτη φορά και ως επίσημοι καλεσμένοι είχαν προτεραιότητα.
Ακολούθησε το προσκλητήριο των νεκρών. Τα τελευταία χρόνια, πέστε ότι έχω γίνει πατέρας, πέστε ότι μεγαλώνοντας γίνεσαι πιο ευαίσθητος, η φρίκη στο άκουσμα των ονομάτων βρεφών και παιδιών είναι τέτοια, που σωματοποιείται με την εμφάνιση έντονης ημικρανίας. Δεν μπορώ με τίποτα να συλλάβω, ότι κάποιος «άνθρωπος» θα μπορούσε να σκοτώσει ένα τρίχρονο παιδί, σαν τον Γιάννη το γιο μου για παράδειγμα (εκτός από τη μάνα του βέβαια, όταν ρίχνει το γάλα στο χαλί και κάνει τρεις βδομάδες να ξεμυρίσει). Για να μην το πολυβαρύνουμε, η ημέρα εκείνη αν και δεν είχε τα φοβερά ηχητικά εφέ των F-16, είχε αρκετό ενδιαφέρον.
Την «παράσταση» πήγε να κλέψει μια πληθωρική πολιτικός γύρω στα σαράντα, την ώρα μάλιστα που ο επίσημος προσκεκλημένος, πρέσβης της Γερμανίας ετοιμαζόταν να καταθέσει στεφάνι προς τιμήν των νεκρών. «Δεν έχετε το δικαίωμα» είπε σε άπταιστα αγγλικά, αφού κόρδωσε το ανάστημά της ενώπιον του… για αρκετά δευτερόλεπτα επικράτησε παγωμάρα. Ο Δήμαρχος κάτι φαινόταν να ήθελε να κάνει, αλλά πείτε η ζέστη, πείτε τα λόγια του παπά, λίγο τα ακαταλαβίστικα αγγλικά του πρέσβη που του ψιθύρισε κάτι στο αυτί, δεν τον άφησαν να λειτουργήσει όπως θα επιθυμούσε. Ξαφνικά, όπως στις ταινίες ένα πράγμα, ένας μικροκαμωμένος γέροντας, αρπάζει από το χέρι τον ψηλό Γερμανό και τον οδηγεί με ασφάλεια, δίπλα ακριβώς από την ακόμα παγερά ακίνητη γυναίκα. Αργότερα την ίδια μέρα, τον ίδιο αυτό γέροντα τον άκουσα κάπου να λέει, ότι δεν ευθύνονται τα παιδιά των δολοφόνων για τα εγκλήματα των γονιών τους καταχειροκροτούμενος… κάπου εκεί το ομολογώ, μπερδεύτηκα, γιατί ο Χίτλερ από ότι θυμάμαι είναι νεκρός, το ίδιο και οι περισσότεροι αν δεν κάνω λάθος στρατιώτες που έλαβαν μέρος στη σφαγή… Αλλά για στάσου… δεν διεκδικούμε πολεμικές αποζημιώσεις από τα παιδιά τους σήμερα, τα οποία μάλιστα δεν τις καταβάλλουν;
Τι θα μας έλεγαν, λοιπόν, αν ξυπνούσαν οι νεκροί της σφαγής σήμερα; Θα ζητούσαν εκδίκηση; Θα ζητούσαν πολεμικές αποζημιώσεις; Με ποιο τρόπο θα έβρισκαν δικαίωση; Η κατηφόρα του λόφου είχε σχεδόν τελειώσει και έχω απομακρυνθεί πλέον αρκετά από τον κόσμο που κατέκλεισε το θερινό θεατράκι του Μαυσωλείου. Μπαίνω στο σπίτι μου, νιώθοντας την ανάγκη να δω τα παιδιά μου, την κόρη μου έξι μηνών, το γιο μου σκάρτα τεσσάρων και στο νου μου έρχεται το προσκλητήριο… Κοιμούνται, τόσο μικρά ανθρωπάκια, τι να ζητούσαν παρά μόνο την ευκαιρία να ζήσουν. Να παίξουν, να γίνουν κάτι που κάνεις δεν μπορεί, ούτε θα μπορούσε να φανταστεί. Η νύχτα είναι φωτεινή. Έχει πανσέληνο και κάθομαι στο μπαλκόνι. Η σκέψη μου σταθερή, το βλέμμα παγωμένο στο ολόγιομο φεγγάρι… Τι θα ζητούσαν άραγε; Ποια θα ήταν η δικαίωση γι’ αυτούς; Ποιοι προσβάλλουν τη μνήμη τους;
Διεκδικούμε σαν χωριό εδώ και κάποιες δεκαετίες αποζημιώσεις που αρνείται η πολιτική ηγεσία της Γερμανίας να δώσει. Η εκάστοτε ελληνική πολιτική ηγεσία στο όνομα της εύρυθμης λειτουργίας των διμερών σχέσεων των δύο κρατών αρνείται να διεκδικήσει και οι νεκροί στη μέση, πιο νεκροί από ότι ποτέ φωνάζουν:
-Ξυπνήστε εσείς! Διεκδικήστε για τους ζωντανούς, για το σήμερα! Δεν θέλουμε άλλα στεφάνια… Αξιοπρέπεια, συγχωριανοί… αξιοπρέπεια!
-Πώς αφήνετε όλους αυτούς να παίζουν πάνω από τα κεφάλια μας; Που είστε; Χορτάσαμε στεφάνια. Χορτάσαμε τιμές. Μας σκότωσαν άνθρωποι που μισούσαν ανθρώπους, μην μισείτε τους ανθρώπους, αλλά την υποκρισία τους!
-Δεν θα μαλακώσει η δική μας καρδιά αν μας αναγνωρίσουν ως θύματα εγκλήματος, αλλά η δική σας.
-Μην σας μπερδεύουν τα πρόσωπα, όσο επίσημα και σοβαρά κι αν φαίνονται που μας προσκυνούν κάθε χρόνο, εσείς έχετε κλάψει πραγματικά για εμάς, όχι αυτοί.
-Αν υπάρχει κάποιος στον κόσμο, που μπορεί να συγχωρήσει τα παιδιά των δολοφόνων είστε ΕΣΕΙΣ… ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ!
-Αν υπάρχει κάποιος, που θα κλείσει το δρόμο στον εκάστοτε πολιτικό εκπρόσωπο της Γερμανίας είστε ΕΣΕΙΣ…ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ!
-Αν υπάρχει κάποιος που θέλουμε να μας θυμάται και που ζει μέσα από εμάς είστε ΕΣΕΙΣ…ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ!
ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΔΙΚΑΙΩΣΗ. ΚΑΜΜΙΑ ΑΛΛΗ!