Με ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Χανίων εκφράζει τις προτάσεις του για τη σκίαση των καταστημάτων στο παλιό λιμάνι:
Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Χανίων, προκειμένου να ανταποκριθεί στην πρόσκληση του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Χανίων και να συμβάλλει ως αρμόδιος επιστημονικός φορέας στη δημόσια διαβούλευση της μελέτης που συνέταξε η Αρχιτεκτονική Σχολή του Α.Π.Θ. με τίτλο “Διατύπωση εναλλακτικών προτάσεων για τη σκίαση των υπαίθριων χώρων των καταστημάτων στη χερσαία ζώνη του ενετικού λιμένα των Χανίων και συγκεκριμένων προδιαγραφών για την κατασκευή των σκιαδίων κατά περιοχές – Αρχιτεκτονική μελέτη – 1η φάση”, επισημαίνει τα παρακάτω:
Λαμβάνοντας υπόψη τη δύσκολη και επίπονη διαδρομή που απαιτήθηκε προκειμένου να φτάσουμε στην παρουσίαση της εξεταζόμενης μελέτης, θεωρούμε ότι τα ζητούμενα και οι προδιαγραφές κατασκευής των σκιαδίων και του συνοδού τους εξοπλισμού, πρέπει να είναι αποτέλεσμα μίας εξαιρετικά προσεκτικής διαδικασίας, εφόσον οι προτεινόμενες κατασκευές θα ενταχθούν σε ένα σημαντικό ιστορικό και πολιτισμικό σύνολο.
Ο σχετικός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός που διενεργήθηκε πρόσφατα, απέδωσε μεν πολύ σημαντικές ιδέες, αλλά η μη βράβευση κάποιας μελέτης απέδειξε την ύπαρξη προβληματικών ζητούμενων. Τα ζητούμενα αυτά, μετά τον καθορισμό του παραχωρούμενου κοινόχρηστου χώρου από την κοινή ομάδα εργασίας του ΔΛΤΧ και της ΕΦΑΧ είχαν τοποθετηθεί σε μια κοινώς αποδεκτή βάση.
Κατά την παρουσίαση όμως της υπό διαβούλευση μελέτης, φάνηκε ότι κάποια από αυτά «χάθηκαν» στην πορεία και ότι έγιναν υπερβολικές παραχωρήσεις. Ενδεικτικά αναφέρουμε, ότι το μικρό χρονικό διάστημα μέσα στο έτος, που λόγω των καιρικών συνθηκών καθίσταται αδύνατη η παραμονή επισκεπτών στην περιοχή των παραχωρούμενων χώρων, δεν πρέπει – κατά την άποψή μας – να αποτελεί τον κύριο λόγο για τον καθορισμό των προδιαγραφών των προτεινόμενων σκιαδίων. Δεν είναι δηλαδή αποδεκτό να υπάρχουν «βαριές» κατασκευές μπροστά από τις όψεις των κτιρίων καθ όλη τη διάρκεια του έτους, ενώ είναι απαραίτητες μόνο κατά τους χειμερινούς μήνες.
Αναλογιζόμενοι λοιπόν όλα τα παραπάνω, και με κάθε σεβασμό προς την επιστημονική ομάδα του Α.Π.Θ., επιθυμούμε να διατυπώσουμε ορισμένες παρατηρήσεις αλλά και προτάσεις, που θεωρούμε ότι θα συμβάλλουν στη βελτίωση των προδιαγραφών μελέτης και κατασκευής των σκιαδίων του λιμένα Παλιάς Πόλης Χανίων.
Παρατηρήσεις επί της μελέτης:
● Οι προτάσεις που διατυπώνονται στη μελέτη, προσβλέπουν στον εξορθολογισμό του τρόπου κατασκευής των σκιαδίων που θα τοποθετηθούν στη βάση των ισογείων καταστημάτων, χωρίς να εξετάζεται η σχέση τους με τους υπόλοιπους ορόφους των κτιρίων που απαρτίζουν το παραλιακό μέτωπο του Ενετικού λιμένα Χανίων.
● Οι προτεινόμενες κατασκευές προκαλούν σοβαρό αισθητικό ζήτημα, επειδή έχουν μόνιμο χαρακτήρα και θα λειτουργούν εφεξής ως αναπόσπαστο μέρος των ιστορικών κτιρίων. Με τον τρόπο αυτό, οι ισόγειοι όροφοι θα πάψουν να είναι ορατοί. Η προστασία δε των καθήμενων με υαλοπετάσματα ύψους 1,60 μ., καθώς και η τοποθέτηση επιπρόσθετων διαχωριστικών κατασκευών, θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την εικόνα του παραλιακού μετώπου με συνέπεια να αλλοιωθεί η συνέχειά του και να δημιουργηθεί ένα ακόμη επιπλέον επίπεδο μπροστά από τις όψεις των κτιρίων.
● Στην παρουσίαση της μελέτης, η έλλειψη τρισδιάστατης απεικόνισης μιας ενδεικτικής διάταξης των προτεινόμενων σκιαδίων, σε τμήμα έστω του υφιστάμενου κτηριακού μετώπου, προκάλεσε ερωτήματα αρχιτεκτονικού χαρακτήρα. Είναι συνεπώς αστάθμητη η συνολική νέα εικόνα που θα έχει το παραλιακό μέτωπο, σε σχέση με τους ρυθμούς επανάληψης των διαφορετικών προτεινόμενων τύπων και σε συνδυασμό με τα διαφορετικά ύψη των ιδιοκτησιών.
● Απορρέουν επίσης ζητήματα στατικής φύσης για τα υφιστάμενα κτίσματα που θα επιβαρύνονται (λόγω ανεμοπιέσεων κτλ) από τη μόνιμη αγκύρωση κατασκευών πάνω σε αυτά.
Προτάσεις:
● Θεωρούμε ότι οι νέες κατασκευές, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να προσαρτηθούν στα υφιστάμενα κελύφη. Δεν θα υπήρχε καμία συνέπεια από στατική άποψη και καμία επιβάρυνση στις ιδιοκτησίες των ορόφων, αν οι κατασκευές τηρήσουν μια εύλογη απόσταση από το κτίριο. Με τον τρόπο αυτό, η επιπρόσθετη κατασκευή θα αντιμετωπιζόταν ως ανεξάρτητη και όχι ως μόνιμη προσθήκη – ως νέο συστατικό μέρος του κτιρίου.
● Αν οι συναρμογές των σκιαδίων γίνονταν με έτοιμα δομικά στοιχεία κατασκευασμένα στο εργοστάσιο (και όχι επί τόπου) που βιδώνονται απλά στην τελική τους θέση, θα μπορούσαμε να πετύχουμε σε μέγιστο βαθμό μία μεγάλη αναστρεψιμότητα αυτών των κατασκευών.
● Θα μπορούσε επίσης να υπήρχε κάποια πάνινη τέντα στην πρόσοψη του κτιρίου η οποία να λειτουργεί μόνο για σκίαση και η μορφή της να παραπέμπει σε εκείνες που απεικονίζονται σε πολυάριθμες φωτογραφίες του 20ου αιώνα. Η τέντα αυτή, βέβαια θα πρέπει να έχει συγκεκριμένες προδιαγραφές και μορφή, αναλόγως με την ιδιοκτησία.
● Οι πάνινες λευκού χρώματος ομπρέλες με κινητή βάση είναι κατά την άποψή μας, ο πλέον ενδεδειγμένος εξοπλισμός, καθώς δεν εμποδίζουν την συνολική οπτική όλου του εύρους των όψεων των κτιρίων και ταυτόχρονα δεν προκαλούν τεχνικά προβλήματα στα κελύφη και στην πλακόστρωση.
● Τέλος, προτείνεται οι μελέτες που θα κατατίθενται προς έγκριση, να περιλαμβάνουν εκτός από τη μελέτη των σκιαδίων και τη μελέτη όλου του συνοδού κινητού εξοπλισμού, τη θέση του και τα υλικά, δηλαδή, το συνολικό αισθητικό αποτέλεσμα (πινακίδες, ζαρντινιέρες, φωτισμός, οποιαδήποτε πτυσσόμενα στοιχεία κτλ).
Συμπερασματικά, θεωρούμε ότι όλες οι προτεινόμενες λύσεις είναι μη αποδεκτές από αρχιτεκτονικής και αισθητικής κυρίως άποψης, καθώς πρόκειται για βαριές κατασκευές, οι οποίες θα επικρατήσουν και θα αλλοιώσουν τις όψεις και την αισθητική ενός σημαντικού ιστορικού και πολιτισμικού αρχιτεκτονικού συνόλου. Κατά την άποψή μας, το ζήτημα του σχεδιασμού των τελικών όψεων του μετώπου με ολόκληρα τα πραγματικά κτίρια, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο σε μία θεωρητική βάση ούτε μπορεί να αφεθεί στην τύχη. Η τρισδιάστατη αναπαράσταση των προτεινόμενων κατασκευών, σε ένα αντιπροσωπευτικό ανάπτυγμα όψεων του μετώπου, είναι απαραίτητη. Θα απέδιδε το αισθητικό αποτέλεσμα της εφαρμογής και θα βοηθούσε στη κατανόηση του αποτελέσματος και στην άμεση διόρθωση των προβλημάτων.
Καταλήγοντας, θεωρούμε ευτυχές το γεγονός ότι κατά την ημέρα της παρουσίασης της εξεταζόμενης μελέτης υπήρξε σύγκλιση απόψεων των φορέων, ως προς την άμεση επιβολή κανονιστικού πλαισίου. Ενός πλαισίου όμως που στόχο θα έχει την ομαλή ένταξη των προτεινόμενων κατασκευών σε ένα σημαντικό ιστορικό περιβάλλον, διατηρώντας παράλληλα τις συνθήκες για μια εύρυθμη επιχειρηματική λειτουργία του λιμένα.
Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Χανίων θα ήθελε με την παρούσα ανακοίνωση, να επιστήσει την προσοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ως προς τις συνέπειες της εξεταζόμενης μελέτης και να δηλώσει ότι παραμένει στη διάθεση του Δήμου Χανίων, προκειμένου να συμβάλλει στην επίλυση οποιουδήποτε ζητήματος άπτεται της επιστημονικής μας ειδικότητας.
