Τον Πιλοτικό Δείκτη Αποτελεσματικότητας των δήμων, που συνέταξε για πρώτη φορά εφέτος, με βάση τις επιδόσεις σε συγκεκριμένα βασικά πεδία, ανακοίνωσε Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) «Μάρκος Δραγούμης», στο οποίο την πρωτιά καταλαμβάνουν οι δήμοι Μετσόβου Ιωαννίνων, Αριστοτέλη Χαλκιδικής και Καλαβρύτων Αχαΐας.
Συγκεκριμένα, ο δήμος Μετσόβου κατέλαβε την πρώτη θέση στη σχετική λίστα αποτελεσματικότητας, επιτυγχάνοντας βαθμολογία 62,50 με άριστα το 100, ενώ ακολούθησαν οι δήμοι Αριστοτέλη με βαθμολογία 58,69/100 και Καλαβρύτων με 58,01/100.
Τη λίστα των δέκα αποτελεσματικότερων δήμων στην Ελλάδα συμπληρώνουν εκείνοι της Καλαμάτας, των Ιωαννίνων, των Φιλιατών, της Αλιάρτου – Θεσπιέων, του Ζαγορίου, της Άνδρου και της Ήλιδας. Με άλλα λόγια, στην πρώτη δεκάδα βρίσκονται τρεις δήμοι που ανήκουν στον νομό Ιωαννίνων, συμπεριλαμβανομένου και του κεντρικού.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στη σχετική έρευνα προήλθαν από το Οικονομικό Παρατηρητήριο του υπουργείου Εσωτερικών, ενώ εκείνα που αφορούν την εκτέλεση των προϋπολογισμών των δήμων σε πραγματικό χρόνο ελήφθησαν από τις ιστοσελίδες των δήμων. Συνολικά στο πεδίο της οικονομικής διαχείρισης αποδόθηκε βαρύτητα 70 μονάδων, στο πεδίο της διαφάνειας και της λογοδοσίας 10 μονάδων και σε εκείνο των παρεχόμενων δημοτικών υπηρεσιών 20 μονάδων.
Τα κριτήρια της αξιολόγησης
Αναλυτικότερα στην οικονομική διαχείριση ελήφθησαν υπόψη στοιχεία που αφορούν τα δημοτικά έσοδα (στοιχεία που αφορούν τα ανταποδοτικά τέλη για ηλεκτροφωτισμό και καθαριότητα), το κόστος λειτουργίας του δήμου ανά κάτοικο και τον βαθμό εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Με υψηλότερες βαθμολογίες επιβραβεύτηκαν οι δήμοι με τις μικρότερες αποκλίσεις μεταξύ προϋπολογισμού και απολογισμού, οι δήμοι δηλαδή με τον καλύτερο οικονομικό προγραμματισμό, εκείνοι που περιόρισαν το κόστος προσωπικού, που τήρησαν σε μεγαλύτερο βαθμό τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν έναντι των δημοτών τους για την υλοποίηση έργων, οι δήμοι που αφιέρωσαν μεγαλύτερο ποσοστό των συνολικών τους δαπανών για την υλοποίηση επενδύσεων σε υποδομές, δρόμους, πεζοδρόμια, πάρκα κ.λπ. και όσοι επιβαρύνουν λιγότερο τους δημότες τους με ανταποδοτικά τέλη.
Στον τομέα της Διαφάνειας και της Λογοδοσίας, επιβραβεύτηκαν οι δήμοι όπου λειτουργεί ο θεσμός του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης, τον οποίο προβλέπει υποχρεωτικά ο νόμος για κάθε δήμο με πληθυσμό άνω των 20.000 κατοίκων, οι δήμοι που ανταποκρίθηκαν θετικά στο αίτημα του ΚΕΦΙΜ για πρόσβαση στα στοιχεία τους στο πλαίσιο της μελέτης, αλλά και οι δήμοι που διατηρούν λειτουργική ιστοσελίδα. Σύμφωνα με τη συνολική βαθμολογία που συγκέντρωσαν και από τους τρεις παραπάνω υποτομείς, οι μόνοι δήμοι που βαθμολογήθηκαν με άριστα (10 μονάδες) στο πεδίο της διαφάνειας και της λογοδοσίας είναι οι δήμοι Θεσσαλονίκης και Καλλιθέας.
Στον τομέα, τέλος, των υπηρεσιών προς τους δημότες, για τον υπολογισμό της επίδοσης εκτιμήθηκαν οι υπηρεσίες που προσφέρει ο εκάστοτε δήμος για τις γυναίκες, τους νέους και την εκπαίδευση, για τους ηλικιωμένους αλλά και η λειτουργία συσσιτίου.
Οι μεγάλοι αστικοί δήμοι
Εκτός από τη γενική κατάταξη, αξιολογήθηκαν επίσης ως προς τα ίδια κριτήρια οι μεγάλοι αστικοί δήμοι, οι οποίοι παρουσιάζουν μεγάλη οικιστική πυκνότητα και σχεδόν το σύνολο της έκτασής τους είναι πολεοδομημένο. Κυρίως οι δήμοι αυτοί εντοπίζονται στο λεκανοπέδιο της Αττικής και πέριξ της Θεσσαλονίκης. Ωστόσο, στην κορυφή της κατάταξης ως προς την αποτελεσματικότητα βρέθηκε ο δήμος Ιωαννιτών (με βαθμολογία 57,17 στα 100) και ακολουθούν οι δήμοι Θεσσαλονίκης (55), Καλλιθέας (54,51), Αμπελοκήπων – Μενεμένης (54,27), Δάφνης – Υμηττού (53,49), Αχαρνών (53,27), Νεάπολης – Συκεών (53,16), Γαλατσίου (51,98), Φυλής (51,45) και Παλαιού Φαλήρου (51,33).
Οι μεικτοί δήμοι
Κατά την αξιολόγηση των μεικτών δήμων που έχουν προκύψει από συγχωνεύσεις βάσει του σχεδίου Καλλικράτης και βρίσκονται στην επαρχία, τη μεγαλύτερη βαθμολογία ως προς την αποτελεσματικότητα συγκέντρωσαν οι δήμοι Αριστοτέλη με βαθμολογία 58,69, Καλαβρύτων (58,01), Καλαμάτας (57,20), Αλιάρτου – Θεσπιέων (56,59), Ήλιδας (55,25), Αγρινίου (55,14), Ανατολικής Μάνης (55,07), Ακτίου – Βόνιτσας (54,65), Ερυμάνθου (54,11) και Δράμας (53,70).
Μεγάλοι ορεινοί και νησιωτικοί δήμοι
Από τους μεγάλους ορεινούς και νησιωτικούς δήμους (άνω των 10.000 κατοίκων) μεγαλύτερο δείκτη αποτελεσματικότητας έχουν σημειώσει οι δήμοι Κεφαλλονιάς (53,47), Βόρειας Κυνουρίας (51,29), Σάμου (50,71), Σύρου – Ερμούπολης (47), Πάρου (46,86), Χίου (45,77), Κέρκυρας (45,65), Λήμνου (44,92), Μυκόνου (44,43) και Λευκάδας (44,30).
Μικροί ορεινοί και νησιωτικοί δήμοι
Στην κατηγορία των μικρών ορεινών και νησιωτικών δήμων (με λιγότερους από 10.000 κατοίκους), μεγαλύτερο δείκτη αποτελεσματικότητας έχουν σημειώσει οι δήμοι Μετσόβου με βαθμολογία 62,50), Φιλιατών (56,74), Ζαγορίου (55,80), Άνδρου (55,69), Κεντρικών Τζουμέρκων (53,45), Κόνιτσας (53,25), Ανωγείων (53,19), Κάτω Νευροκοπίου (52,99) Αμαρίου (52,28), Μεγανησίου (52,10).
Σημειώνεται ότι, όπως αναφέρει το κείμενο των αποτελεσμάτων της έρευνας που διενήργησε το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) «Μάρκος Δραγούμης», στόχος του δείκτη αποτελεσματικότητας είναι ο εντοπισμός των βέλτιστων πρακτικών και η ανάδειξη των θετικών παραδειγμάτων εκείνων των δημοτικών αρχών που έχουν καταφέρει να αξιοποιούν αποτελεσματικά τους διαθέσιμους σε αυτές πόρους εν μέσω των αυστηρών γραφειοκρατικών περιορισμών του ισχύοντος ρυθμιστικού πλαισίου.
Με αφορμή τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, ο δήμος Αριστοτέλη σε ανακοίνωσή του επισημαίνει ότι «εν μέσω της οικονομικής κρίσης και των αφόρητων δυσκολιών που αντιμετωπίζουμε όλοι, με σκληρή δουλειά, υπευθυνότητα και διαφάνεια κατάφερε να επιτύχει αυτή τη σημαντική διάκριση, που δίνει ώθηση σε όλους να συνεχίσουμε και να πετύχουμε ακόμα περισσότερα στο μέλλον».