Aναγκαιότητα η συλλογική δράση και η δημιουργία Δικτύων παραγωγών – καταναλωτών

Το “κίνημα της πατάτας” φέρνει επιτακτικά στην επιφάνεια αφ’ ενός την άμεση συνέργεια παραγωγών -καταναλωτών, αφ’ ετέρου τις παρενέργειες του ιδιαίτερα εκτεταμένου ρόλου των μεσαζόντων. Το αποτέλεσμα της ως τώρα διαμορφωμένης κατάστασης αδικούσε άμεσα τόσο τους παραγωγούς, που ανίσχυροι υποχρεώνονταν να πωλούν υποτιμημένα τα προϊόντα τους, όσο και τους τελικούς παραλήπτες, εκτοξεύοντας το κόστος του “καλαθιού της νοικοκυράς”.

Το φαινόμενο είχε και έμμεσες συνέπειες στις τοπικές οικονομίες. Ο συν-εκπρόσωπος Τύπου των Οικολόγων Πρασίνων Τάσος Κρομμύδας  σχολίασε σχετικά: “Πέρα από την αυτονόητη υποστήριξη και ενθάρρυνση των κοινωνικών πρωτοβουλιών, το ζητούμενο είναι η διάρκεια και η παγίωση της άμεσης δικτύωσης παραγωγών -καταναλωτών, η μετατροπή των λαϊκών αγορών από αγορές εμπόρων σε αγορές παραγωγών, μέτρα διαφάνειας των τιμών, ενέργειες  που θα περιορίσουν  καθοριστικά τις στρεβλώσεις, προσφέροντας δίκαιες τιμές στους παραγωγούς και αισθητά μικρότερο κόστος στους καταναλωτές. Παράλληλα, αναγκαία είναι και η στροφή στην ποιοτική  και ειδικά την βιολογική γεωργία, ως συμβολή στην υγεία και την αειφορία των εδαφών”.

Αναλυτικότερα:

Οι Οικολόγοι Πράσινοι στηρίζουν όλες τις πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης της αγοράς τροφίμων και εντοπίζουν την αναγκαιότητα για άμεσες παρεμβάσεις που θα δίνουν μια μόνιμη λύση εξασφαλίζοντας δίκαιες τιμές τόσο για τον παραγωγό όσο και τον καταναλωτή αλλά και ασφαλή και ποιοτικά τρόφιμα για όλους

Θεωρούμε πως η κυρίαρχη θέση των μεσαζόντων εκδηλώνεται πολλές φορές με καταχρηστική εκμετάλλευση της θέσης ισχύος τους και πιο συγκεκριμένα, μέσω της έλλειψης διαφάνειας στην διαμόρφωση των τιμών, με τη χρήση αθέμιτων πρακτικών για τους συμβαλλομένους. Επιδιώκουμε τον εξορθολογισμό και την απλοποίηση του συστήματος εμπορίας τροφίμων στην κατεύθυνση της διόρθωσης των σημερινών ανισορροπιών κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας, που έχει σαν αποτέλεσμα αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ των κατακερματισμένων παραγωγών από τη μια πλευρά και των συγκεντρωμένων μεταποιητών και εμπόρων από την άλλη.

Για να επιτραπεί στους γεωργούς να ανταποκριθούν καλύτερα στην ζήτηση και ξεπεραστούν οι σημερινές ασυνέχειες της αλυσίδας εφοδιασμού εμείς οι Πράσινοι προτείνουμε και προωθούμε:

·        Την απευθείας επαφή και την δημιουργία σταθερών Δικτύων παραγωγών καταναλωτών

·        Την αναδιάρθρωση του συστήματος εμπορίας μέσω οργανώσεων παραγωγών, νέων συνεργατικών δομών και τομεακών οργανώσεων που θα ενισχύσουν την διαπραγματευτική ισχύ των παραγωγών και θα τους επιτρέψουν να λαμβάνουν συντονισμένη δράση κατά παραγόντων που κυριαρχούν και έτσι να αυξάνουν την επιρροή τους επί της διανομής της αξίας στην αλυσίδα εφοδιασμού.

·        Την μετατροπή των σημερινών λαϊκών αγορών σε αγορές αγροτών, με βάση το αυτονόητο δικαίωμα αγροτών και καταναλωτών να συναλλάσσονται άμεσα χωρίς παρεμβάσεις τρίτων, αντίθετα με αυτό που  συμβαίνει σήμερα όπου στις λαϊκές αγορές κυριαρχούν οι έμποροι, ενώ οι παραγωγοί είναι ελάχιστοι.

Η διεθνής πρακτική  έχει δείξει ότι οι αγορές αγροτών εξυγιαίνουν την αγορά τροφίμων, δίνουν το δικαίωμα στους αγρότες να επιβιώσουν αξιοπρεπώς και στους καταναλωτές να αγοράζουν την τροφή τους σε προσιτές τιμές και αποφέρουν πλείστα ακόμα οφέλη. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα σε όλο τον κόσμο λειτουργούν τουλάχιστον 20.000 αγορές αγροτών-παραγωγών (farmers markets) με την αναγνώριση του κράτους! Η σχέση αυτή θα μπορούσε να ενθαρρυνθεί μέσω προγραμμάτων υπέρ των τοπικών αγορών, ενίσχυσης της τοπικής παραγωγής (περιορισμένο γεωγραφικό εύρος). Ένα τρόπος για την ενθάρρυνση των τοπικών αγορών θα ήταν η ενίσχυση των μικρών τοπικών παραγωγών και των τοπικών ομάδων παραγωγών όσον αφορά τις κρατικές προμήθειες στα πλαίσια προγραμμάτων για γαλακτοκομικά προϊόντα, φρούτα και λαχανικά για τα σχολεία και τα νοσοκομεία κλπ.

·        Την κατοχύρωση και την ενίσχυση των βιολογικών αγορών

·        Την καθιέρωση νέων μηχανισμών για την διασφάλιση της διαφάνειας των τιμών: Βελτίωση του Ευρωπαϊκού μηχανισμού παρακολούθησης τιμών, προκειμένου να επιτυγχάνεται καλύτερη σύγκριση τιμών σε κάθε στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας. Συγκρότηση ενός παρατηρητηρίου τιμών και  περιθωρίων κέρδους και η επιβολή υποχρεωτικών αιτήσεων εκθέσεων για τους μεγαλύτερους εμπόρους, χοντρεμπόρους, λιανέμπορους και μεταποιητές, σχετικά με τα μερίδιά τους στην αγορά για βασικά είδη διατροφής και για το μηνιαίο όγκο πωλήσεων.

·        Την επιβολή αυστηρών κανόνων οικολογικά και κοινωνικά δίκαιου ανταγωνισμού στην μάχη κατά των καταχρηστικών πρακτικών, κατονομασία και διαπόμπευση για την αντιμετώπιση της άδικης συμπεριφοράς ορισμένων μερών της εφοδιαστικής αλυσίδας με την εκπόνησης καταλόγου καταχρηστικών πρακτικών της αγοράς και των επιχειρήσεων που τις διαπράττουν και ευαισθητοποίηση των παραγωγών σχετικά με τα δικαιώματά τους, τις καταχρηστικές πρακτικές από τις οποίες υποφέρουν και πώς να τις καταγγείλουν.