Το Γυαλί Τζαμί γέμισε με πολίτες στα εγκαίνια της έκθεσης “Αόρατα Δορυφορούμενοι” της γλύπτριας και καθηγήτριας στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών κ. Αφροδίτη Λίτη.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει η Μαρία Μαραγκού ενώ η διάρκειά της είναι έως της 31 Αυγούστου.
Η έκθεση ακολουθεί της έκθεσης – αφιερώματος του Γιώργου Λάππα στην Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων.
Σε δηλώσεις της στην εφημερίδα μας η κ. Αφροδίτη Λίτη είπε για την επιλογή του χώρου και των γλυπτών που επιλέχθηκαν:
“Αυτός ο χώρος (Γυαλί Τζαμί) με μάγεψε όταν τον είδα. Το σκέφτηκα πολύ ποια έργα θα πρέπει να φέρω και να δείξω σε σχέση με αυτό το μοναδικό μνημείο που έχει αυτό τον μεγάλο θώλο.
Όλο το μνημείο είναι ένας θώλος, που σημαίνει το στερέωμα του ουρανού, που σημαίνει κατοικία του Θείου.
Όλοι μας ψάχνουμε την υπέρβαση και μέσω αυτών των έργων εγώ θέλω να τονίσω, που είναι ημιθόλια και τα έργα μου – έχουν αυτή την τάση – μαζί με την υπέρβασή τους να την αισθανθεί και ο άνθρωπος και να πάει σε άλλα επίπεδα πνευματικά μαζί με το μνημείο, τα έργα και όλη την ατμόσφαιρα την οποία εκπέμπει η γλυπτική.
Πιστεύω ότι όλοι αποζητούμε ένα ιδιαίτερο κήπο. Και νομίζω ότι είναι ένα δώρο από εμένα προς την πόλη, τα Χανιά, αυτή η έκθεση που αγγίζει κάπως και τους κήπους της Ανατολής μέσω του τζαμιού αυτού.
Θέλω να ευχαριστήσω πολύ τους Χανιώτες οι οποίοι διψούν για τέχνη γιατί βλέπω ότι η επισκεψιμότητα είναι πάρα πολύ μεγάλη και ρωτάνε πολύ καίρια πράγματα σε τόσο χαλεπούς καιρούς.”
Ποια είναι η Αφροδίτη Λίτη
H Αφροδίτη Λίτη γεννήθηκε στην Αθήνα.
Σπούδασε γλυπτική, ψηφιδωτό και αγιογραφία στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών (Α.Σ.Κ.Τ., 1972-1978), με καθηγητές τον Γ. Παππά, τον Γ. Κολέφα και Κ. Ξυνόπουλο. Παρακολούθησε μαθήματα στο Universita Degli Studi του Μιλάνου το 1978, ενώ με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στο London University (1983-1986).
To 1985 τιμήθηκε με βραβείο γλυπτικής από το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος. Από το 1978 μέχρι και το 2000 εργάστηκε ως μουσειακή γλύπτρια στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.
Από το 2000 έως και σήμερα διδάσκει στον Τομέα Γλυπτικής στην Α.Σ.Κ.Τ. Αθηνών, στη βαθμίδα του καθηγητή. Εκθέτει έργα της από το 1982 σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έργα της βρίσκονται σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές.
Σχετικά με την Έκθεση “Αόρατα Δορυφορούμενοι”
Η επιλογή των γλυπτών εγινε από τις ενότητες: «Το συνέδριο των πουλιών και των καρπών», «Η ευδαιμονία του μοιράσματος των καρπών» και «Η κατάδυση στο βασίλειο της αθωότητας», σε σχέση με το θόλο ο οποίος κυριαρχεί επιβλητικά μέσα στο περιβάλλον της έκθεσης.
Η χρήση του θόλου είναι γνωστό ότι στα θρησκευτικά αρχιτεκτονήματα σχετίζεται με τη διάσπαση των όγκων προκειμένου ο άνθρωπος να προσεγγίσει το θείο δια μέσου της εξαΰλωσης του χώρου, που προσφέρει η ημισφαιρική στέγαση και η οποια παραπέμπει στον ουράνιο θόλο, δηλαδή στη θεία κατοικία.
Μέσα λοιπόν σ’ αυτό το ευεργετικό συναίσθημα που βαθμιδωτά δημιουργείται, τα έργα, όπως «η φλεγόμενη βάτος», «η σπείρα από κισσό», «το ζευγάρι εντόμων πάνω σε στήμονες» και «γυναικεία φιγούρα σε προσφορά της πηγής της ζωής», λόγω του κυκλοτερούς σχήματος τους κατορθώνουν να συντονιστούν και να στροβιλιστούν μαζί με τους κύκλους και το ημιθόλιο του μνημείου, προκαλώντας μια αίσθηση ιλίγγου στον επισκέπτη.
Έτσι στο κέντρο του Ενετικού Λιμανιού, το τέμενος από κοινού με τα εκθέματα αφήνουν να αιωρείται υποδόρια μια εκπομπή ενός αδιόρατου ήχου, ο οποίος μοιάζει σαν να έρχεται μέσα από τους οθωμανικούς κήπους της Ανατολής, όπου το έντεχνο καταφέρνει να υποκαταστήσει το φυσικό μετουσιώνοντας το σε τέχνη, το χώρο σε μαγικό και την ατμόσφαιρα σε υπερβατική.
Τέλος, η θεματογραφία, που έχει προέλθει από τις αρχετυπικές μορφές και το παλίμψηστο της τέχνης πετυχαίνει να μεταμορφώσει τη φύση με το χθόνιο υπόβαθρό της σε αποτέλεσμα καρποφορίας και δυναμικών σχέσεων με αναφορές στην ίδια τη φύση της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Η Μαρία Μαραγκού, επιμελήτρια της Έκθεσης αναφέρει σχετικά:
Ένα ιστορικό μνημείο, δίνει αφορμή για διάλογο που έχει σχέση με την φόρμα, την ιστορία και τις έννοιες που μπορεί να εμπεριέχει.
Μια έκθεση της Αφροδίτης Λίτη, στο Γιαλί Τζαμί, μνημείο της πόλης των Χανίων και του νησιού, εμπεριέχει τις ιστορικές αναφορές αλλά και το βάρος του προσωπικού αισθήματος, για μια καλλιτέχνη που ξέρει καλά την χειραγώγηση των υλικών της αλλά και διαθέτει την εμπειρία, να αναδεικνύει το έργο εντός του περιβάλλοντός του.
Η φύση είναι και εδώ, παράτολμα παρούσα μέσα από τα υπερφυσικά έντομα, τον κρίκο στη φορά του Τζαμιού και την καιόμενη βάτο με όλα τα σύμβολα, φυσικά και μεταφυσικά που διαθέτει. Τα γλυπτά, με όλη τη γνώση της τεχνικής και το κόπο του χεριού και της σκέψης, αναδεικνύονται σε έργα συμπαντικά που συλλέγουν την ενέργεια από την ιστορία έως και το θορυβώδες σήμερα.
Η Αφροδίτη Λίτη, αναφέρεται διακριτικά και επικαλείται μυστικά, αρχαίους χρόνους, ενσωματώνει διδαχές από την λατρεία των νεκρών της Αιγύπτου, αγγίζει δοξασίες για τη συνέχεια του θανάτου, τη ζωή δηλαδή, τιμά τους βυζαντινούς μάστορες και εκφράζεται στο δικό μας χρόνο φωτίζοντας με την συνδρομή μιας ήπιας μεταβιομηχανικής τεχνολογίας.
Το ιστορικό μνημείο, αυτή την φορά συμβιώνει με έργα που δεν επιχειρούν να το ανταγωνιστούν αλλά, να ενταχτούν ως κτερίσματα λατρευτικά στην αδιάκοπη ροή του χρόνου.