Σε ανακοίνωση της Κεντρικής του Επιτροπής το Κομμουνιστικό Κόμμα Τουρκίας, τονίζει:
- Η τρέχουσα συζήτηση για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί επανήλθε από το κόμμα İYİP, το φασιστικό κόμμα της αντιπολίτευσης που είναι εταίρος του (κεμαλικού) σοσιαλδημοκρατικού CHP στην κοινοβουλευτική αντιπολιτευτική συμμαχία, μέσω πρότασης κοινοβουλευτικής διερεύνησης. Ουσιαστικά ήταν πρόθεση των αντιδραστικών ρευμάτων της Τουρκίας από καιρό. Η πράξη αυτή επικροτήθηκε από πολλά μέλη των κομμάτων της αντιπολίτευσης, όπως τον πρώην υποψήφιο του CHP για την Προεδρία, Μουχαρέμ Ιντζέ και τους σημερινούς δημάρχους μεγάλων πόλεων που συνδέονται με την αντιπολίτευση. Σε καμία περίπτωση δεν επικρίθηκε από την αντιπολίτευση η πράξη αυτή από την αρχή. Αντίθετα, ορισμένοι εκπρόσωποί της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένων των βουλευτών του φιλοκουρδικού HDP εξέφρασαν τον ενθουσιασμό τους για την δυνατότητα να προσεύχονται υπό την σκέπη της Αγιά-Σοφιάς. Η πρώτη πράξη του ΑΚΡ ήταν να αρνηθεί την κοινοβουλευτική συζήτηση για το θέμα και στη συνέχεια να διατάξει το Συμβούλιο του Κράτους, που στην ουσία ελέγχεται από την εκτελεστική εξουσία, δηλαδή από τον ίδιο τον Ερντογάν, να ακυρώσει την απόφαση επαναλειτουργίας της Αγίας Σοφίας ως μουσείου το 1934. Αυτή ήταν μια επαναβεβαίωση της ισχύος της εκτελεστικής εξουσίας στην Τουρκία. Τελικά, μπορεί κανείς να συμπεράνει πως η τουρκική αστική τάξη έδρασε ενωμένη ως προς την έναρξη της συζήτησης και την έγκριση της μετατροπής.
- Η ακύρωση της απόφασης του υπουργικού συμβουλίου του 1934 σήμανε επίσης την άρνηση των προοδευτικών αξιών της αστικής επανάστασης του 1923, δηλαδή του εκδημοκρατισμού, της κοσμικότητας και της νεωτερικότητας.
- Ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός του ΑΚΡ έχει μεταμορφώσει κάθε δημόσιο θεσμό στην Τουρκία, ανάμεσά τους τη νομοθεσία, τα πανεπιστήμια, την εκπαίδευση, τον τύπο και κάθε άλλη πτυχή της κοινωνικής ζωής, αφήνοντας αυτούς τους τομείς να κυριαρχούνται από τους κανόνες του Ισλάμ. Το ΤΚΡ έχει θίξει επανειλημμένα τον αντεργατικό ρόλο της αντίδρασης και του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, που καταπιέζει την παραμικρή αντίσταση εντός της εργατικής τάξης και αντικαθιστά την οργανωμένη δύναμη των ενωμένων εργατών με απολίτικες υπάκουες μάζες. Ο κίνδυνος της αντίδρασης είναι μεγαλύτερος από ό,τι φαίνεται. Πριν από μόλις μια βδομάδα, ένα εργοστάσιο παραγωγής πυροτεχνημάτων εξερράγη στην Τουρκία, προκαλώντας θανάτους και τραυματίζοντας δεκάδες εργάτες. Το αφεντικό, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής της τοπικής MUSIAD, της φιλοϊσλαμικής ένωσης καπιταλιστών, στην πραγματικότητα καθόλου δεν τιμωρήθηκε, και αντίθετα είχε την υποστήριξη από τους άλλους καπιταλιστές στην περιοχή και τη χώρα. Η ίδια οργάνωση έχει προτείνει “στρατόπεδα εργασίας” ως λύση για να ξεπεραστούν οι απώλειες των κερδών της κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πρόταση που ενέκρινε η κυβέρνηση πριν από λίγες εβδομάδες. Δεν είναι σύμπτωση ότι ακριβώς την ίδια εβδομάδα εγκρίθηκε να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τζαμί. Η τάξη των καπιταλιστών της Τουρκίας συστηματικά εκμεταλλεύεται την θρησκεία για να αυξήσει την ισχύ της ενάντια στις εργασιακές σχέσεις. Τώρα, λόγω της βαθιάς οικονομικής κρίσης στη χώρα, της φτώχειας, της ανεργίας, της απελπισίας και της τεράστιας δυσαρέσκειας μεταξύ των εργατών, οι καπιταλιστές προσπαθούν να αποφύγουν την πολιτικοποίηση των εργατών και την ενίσχυση των αριστερών ρευμάτων, καταφεύγοντας ξανά στην αντίδραση.
- Η απόφαση συνιστά πράγματι μια προκλητική κίνηση σε διεθνές επίπεδο. Η πραγματιστική πολιτική του ΑΚΡ, που βασίζεται σε καθημερινούς ελιγμούς μέσα στις ρωγμές του ιμπεριαλιστικού συστήματος και η ταλάντευσή του μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, χάνει έδαφος. Η χώρα είναι σε ελεύθερη οικονομική πτώση, με πρωτοφανή υψηλά επίπεδα εσωτερικού και εξωτερικού χρέους. Ο Ερντογάν προσπαθεί να αποκαταστήσει την πολιτική διαπραγματευτική του ισχύ εκφοβίζοντας άλλες χώρες, όπως είναι οι κινήσεις κατά της Γαλλίας στη Λιβύη, οι στρατιωτικές ενέργειες στο συριακό έδαφος ή με υποκίνηση εθνικιστικών συγκρούσεων εναντίον της Ελλάδας, είναι όμως προφανές πως αυτή η δύναμη είναι υπερβολικά περιορισμένη για να τρομάξει τις μεγαλύτερες δυνάμεις ή τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, όπως είναι οι ΗΠΑ, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ και άλλες, από τις οποίες η κυβέρνηση εξαρτάται παντοιοτρόπως.
- Η καθοδήγηση του προλεταριακού διεθνισμού, όπως καθορίστηκε πριν από 100 και πλέον χρόνια από τους Μπολσεβίκους, είναι σαφής. Οι συγκρούσεις μεταξύ των αστικών τάξεων κάθε χώρας, όπως οι εθνικιστικές ή οι θρησκευτικές διαμάχες, ο ανταγωνισμός και η διεκδίκηση δικαιωμάτων σε πλουτοπαραγωγικούς πόρους κτλ, δεν μπορούν να αποτελούν τη βάση συζήτησης για τους κομμουνιστές. Η ανάγνωση τέτοιων κινήσεων με την ατζέντα της αστικής τάξης θα είναι τεράστια παραπλάνηση. Η σύγκρουση δεν είναι μεταξύ Χριστιανισμού και Ισλάμ, αλλά μεταξύ αντίδρασης και κοσμικότητας και πιο συγκεκριμένα μεταξύ καπιταλιστών και εργατών.
- Η καρδιά του ζητήματος της Αγιάς Σοφιάς είναι η κυριαρχία της δεξιάς πολιτικής στην Τουρκία, τόσο από τις κυβερνητικές, όσο και από τις αντιπολιτευτικές συμμαχίες. Είναι άλλο ένα βήμα κατάργησης του κοσμικού χαρακτήρα της πολιτικής ατμόσφαιρας στην Τουρκία. Ενθαρρύνει την καταστολή της σκέψης και του αγώνα για την ισότητα. Οι κομμουνιστές ανά τον κόσμο θα πρέπει να καταδικάσουν αυτή την απόφαση αλλά και τις αντιλήψεις πίσω από την αντιδραστική μπουρζουαζία που καθιστούν ζοφερό το μέλλον της εργατικής τάξης της Τουρκίας.
- Το Κομμουνιστικό Κόμμα Τουρκίας υπερασπίστηκε και θα υπερασπίζεται να παραμείνει η Αγία Σοφία δημόσιο μουσείο, ως ένα από τα σημαντικότερα προστατευμένα ιστορικά μνημεία και ένα λαμπρό παράδειγμα της πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας. Το να σταθούμε απέναντι σε κάθε παρέμβαση στη δομή του κτιρίου που θα πλήξει την πρωτοτυπία του αποτελεί συνεπώς οικουμενική ευθύνη.
Κομμουνιστικό Κόμμα Τουρκίας, Κεντρική Επιτροπή, 11.7.2020
Αντίθετο και το HDP στην απόφαση για την Αγια Σοφιά
Σε σχόλιό του το HDP εκφράζει την αντίθεσή του για τη μετατροπή της Αγιας Σοφιάς σε τζαμί και σημειώνει:
«Η Αγία Σοφία είναι μέρος της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας. Η μετατροπή του σε τζαμί είναι λάθος. Με την απόφασή του, το Συμβούλιο της Επικρατείας αποτέλεσε μέρος της μηχανής προπαγάνδας του ΑΚΡ. Η απόφαση πρέπει να ανακληθεί τώρα: Η ΑγίαΣοφία δεν είναι πολιτικό εργαλείο».
