Του Ευάγγελου Ιατρού
Σάββατο 8 Αυγούστου ένα πάντρεμα αλλόκοτο έγινε στις κορυφές του Ψηλορείτη. Η δυτική αστική κουλτούρα αναμείχθηκε με την κρητική παράδοση στη γενέτειρα του Δία. Το πρώτο TEDxAnogeia, και το τελευταίο σύμφωνα με τα λεγόμενα των διοργανωτών του, έγινε πραγματικότητα και όσοι το παρακολουθήσαμε γίναμε θεατές μιας από τις πλέον ιδιότυπες TEDx διοργανώσεις.
Την πρώτη φορά που άκουσα ότι θα πραγματοποιηθεί TEDx στην ιστορική τοποθεσία των Ανωγείων, δεν κρύβω ότι είχα τις επιφυλάξεις μου. Τα Ανώγεια είναι ένας τόπος που ακόμα διατηρεί αναλλοίωτη την αυθεντικότητά του, κόντρα στη μαζική αστικοποίηση της εποχής. Ένας τόπος που αναβλύζει λεφτεριά, πεφηφάνια, φιλοξενία, λεβεντιά. Θα μπορούσε λοιπόν μία τέτοια κοινωνία να ταιριάξει με μια διοργάνωση σαν το TEDx; Ή μάλλον για να το διατυπώσω ορθότερα, θα μπορούσε το TEDx να ανταπεξέρθει στο υψηλό φρόνημα των Ανωγειανών;
Δυστυχώς, δεν είμαι Ανωγειανός και δεν μπορώ να απαντήσω στο ερώτημα αυτό. Ξέρω όμως σίγουρα, ότι ανταποκρίθηκε στις δικές μου προσδοκίες, παρά τις όποιες δυσκολίες που δημιουργήθηκαν, λόγω των καιρικών συνθηκών. Αλλά καλύτερα να ξεκινήσω από την αρχή…
Η Άφιξη
Περασμένες 3 και ήδη είμαστε στο δρόμο για τον Άγιο Υάκινθο, όπου και θα πραγματοποιηθεί το event. Κανονικά η προσέλευση του κοινού ξεκινά από τις 4, αλλά λόγω της δύσκολης προσβασιμότητας στο χώρο, η οποία γίνεται μόνο με αυτοκίνητο, αποφασίζω να πάω νωρίτερα. Ανεβαίνω μαζί με την ομάδα του ΙΤΕ, που είναι υπεύθυνη για την κάλυψη του wi-fi. Η επικοινωνία μεταξύ της ομάδας γίνεται μέσω ασυρμάτων, μιας και το σήμα γίνεται όλο και πιο ισχνό καθώς ανεβαίνουμε υψόμετρο. Ενώ πλησιάζουμε, κάνουν την εμφάνισή τους τα περιβόητα πέτρινα μιτάτα του Ψηλορείτη.
- Η εκκλησία του Αγίου Υακίνθου, χτισμένη στα πρότυπα των κρητικών μιτάτων.
Όταν φτάσαμε, μαθαίνουμε ότι η έναρξη θα καθυστερήσει αρκετά, λόγω του καιρού. Υπάρχει ο φόβος της βροχής, αλλά όλοι παραμένουν αισιόδοξοι. Αναρωτιέμαι γιατί δεν επέλεξαν να το κάνουν σε κλειστό χώρο, ώστε να διασφαλίσουν τη διεξαγωγή της εκδήλωσης σε κάθε ενδεχόμενο… Η απορία λύθηκε εύκολα. Ο χώρος είναι ιδανικός για ένα καλοκαιρινό, ανοιχτό TEDx. Κανένα γκρίζο κτήριο δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη κρητική φυσική ομορφιά που προφέρει η τοποθεσία, μια ομορφιά που αξίζει το ρίσκο. Μόνο αρνητικό, η έλλειψη οργανωμένων εγκαταστάσεων υγιεινής, με δύο χημικές τουαλέτες να εξυπηρετούν κοντά στα 400 άτομα.
- Το πέτρινο αμφιθέατρο του Αγίου Υακίνθου προτού καταφθάσουν οι πρώτοι TEDxers
Η Έναρξη
Έχει αρχίσει να έρχεται ήδη ο πρώτος κόσμος. Παρκάρουν λίγο πιο έξω από το χώρο, για να τους μεταφέρουν οι εθελοντές με βανάκια έως την είσοδο. Εκεί τους περιμένουν, δίπλα στο registration, τα παιδιά από τον Σκακιστικό Όμιλο Ανωγείων. Πριν μπουν μέσα, κάθε ένας πρέπει να κάνει μία κίνηση στην σκακιέρα κι από εκεί και πέρα να συνεχίσει την παρτίδα ο επόμενος. Οι πιο περίεργοι μπορούν να συνεχίσουν τον αγώνα μετά την είσοδο, στο αντίστοιχο workshop. Όχι η καλύτερη εμπειρία αν θες να διατηρήσεις την αυτοπεποίθηση σου, μιας και παρά την ηλικία τους, τα παιδιά είναι δεινοί σκακιστές!
- Οι μικροί σκακιστές υποδέχονται τον κόσμο με «μια κίνηση ματ».
Αφού μπουν στο χώρο, οι εθελοντές σφραγίζουν με «αγάπη» το badge κι έπειτα προσφέρουν την καθιερωμένη τσάντα του συνεδρίου. Ίσως η πιο όμορφη που έχω λάβει σε TEDx event, φτιαγμένη όπως οι παραδοσιακές ανωγειανές τσάντες που υφαίνουν οι γυναίκες του χωριού στον αργαλειό. Ήδη ο ιδιόμορφος αυτός γάμος παράδοσης και μοντερνισμού φαίνεται να έχει δέσει άψογα.
- “Made with love” γράφει το σφράγισμα της κυρίας Κατερίνας, της πρώτης visitor που έκανε registration και της πρώτης TEDx-ο-φιλενάδας που έκανα στα Ανώγεια!
Τα πρώτα πηγαδάκια μεταξύ του κοινού έχουν αρχίσει να σχηματίζονται, και ήδη έχω κάνει τις πρώτες μου φιλίες. Καθώς περνά η ώρα, αρχίζουν και τα πρώτα workshops. Οινογευσία, σαφάρι, θάρρος ή ερωτήσεις γνώσεων, επιτραπέζια παιχνίδια ορισμένα από αυτά.
- Στο workshop “Wine and Dine” του Wines of Crete, γευτήκαμε μερικά από τα καλύτερα κρητικά κρασιά, συνοδευόμενα από παραδοσιακές λιχουδιές του νησιού.
Γεύσεις, μυρωδιές, γέλια, τραγούδια και σκαστά χαμόγελα έσπασαν τον πάγο, διαμορφώνοντας το ιδανικό κλίμα για να ξεκινήσουν οι ομιλίες. Κι όλα αυτά, παρά τη μεγάλη καθυστέρηση, σε συνδυασμό με την άψογη εξυπηρέτηση και ζωντάνια των εθελοντών.
Οι ομιλίες
Σιγά σιγά κοντοζύγωσε η ώρα να μαζευτούμε στο θέατρο και να ξεκινήσει το πρώτο επίσημο μέρος του προγράμματος. Αδημονούσα να δω πως θα προσέγγιζαν ένα τόσο δύσκολο και κυρίως ανομοιογενές κοινό. Καθημερινοί άνθρωποι του χωριού μαζί, με τους «ψαγμένους» -ειρωνικά και μη- αστούς, από τις μεγάλες πόλεις του νησιού, συνέθεταν ένα μωσαϊκό γεμάτο αντιθέσεις. Πρώτη ομιλήτρια, προτού καν η Πέμη Ζούνη μας καλωσορίσει επίσημα, η Μυρτώ Βλαζάκη, πρωταθλήτρια στη Διεθνή Ολυμπιάδα φιλοσοφίας, μας προϊδεάζει ήδη για τη θεματική που θα κινηθεί όλο το πρόγραμμα.
- Η Μυρτώ Βλαζάκη ανοίγει το TEDxAnogeia μιλώντας για τον πνευματικό ελιτισμό.
Μια ομιλία κόντρα στον πνευματικό ελιτισμό, το σύγχρονο(;) μηχανισμό κοινωνικών διακρίσεων, δίνει το έναυσμα για μια σειρά ομιλιών, που εναρμονίζονται πλήρως με το επαναστατικό πνεύμα του ιστορικού αυτού τόπου. Ανθρωπισμός, εθελοντισμός, ναρκισσισμός και ατομικισμός, ψηφιοποίηση των συναισθημάτων, αλλά και η αρχέγονη σύγκρουση μεταξύ επιτυχίας και ευτυχίας, μερικά από τα θέματα που θίγονται. Οι ομιλητές κυρίως ντόπιοι και οι ομιλίες σχεδόν όλες στα Ελληνικά, ώστε να μπορεί να ταυτιστεί καλύτερα το κοινό, και να μυηθεί πλήρως στο κυνήγι των δικών του κορυφών, διατηρώντας πάντα τη βαθειά ριζωμένη στο πετσί του ανθρωπιά. Θα τολμήσω να πω πως το μήνυμα τoυ TEDxAnogeia συνοψίζεται στα εξής λόγια της Μυρτώς: «Πρέπει να βοηθάμε τον καθένα να υψωθεί στην κορυφή του ελέγχου, της απόφασης, της ενορχήστρωσης. Ο δρόμος για την προσωπική μας θέωση, είναι η ίδια η επίπονη, ασκητική άρνηση των εξωτερικών κορυφών.».
- “Light your way up” το επίσημο σλόγκαν του TEDxAnogeia.
Δυστυχώς, λόγω της έλλειψης πρόβας εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών, δεν έλειψαν και τα μικροπροβλήματα. Τόσο τα τεχνικά όσα και τα πρακτικά, με πολλούς ομιλητές να φαίνονται απροετοίμαστοι, ειδικά στο πρώτο μέρος. Βέβαια, αυτό δε φάνηκε αρκετό να πτοήσει τη διοργάνωση που βρήκε σταδιακά το ρυθμό της, αλλά και το ίδιο το κοινό που έδειξε κατανόηση και ανταμείφτηκε από το τελικό συνολικό αποτέλεσμα.
Performances και Παραλειπόμενα
Αν μη τι άλλο, η Κρήτη φημίζεται για το άριστο φαγητό της. Έτσι, και στο TEDxAnogeia, δε θα γινόταν, παρά το φαγητό τους να ήταν κάτι λιγότερο από υποδειγματικό. Χοιρινή πανσέτα με γλυκόξινη σάλτσα και πατάτα οφτή με αθότυρο, συνοδευόμενη φυσικά από σαλάτα με λιαστή ντομάτα, ξινομυζήθρα και παξιμάδι.
- Το κοινό συρρέει να γευτεί τα εξαίσια παραδοσιακά κρητικά εδέσματα.
Αφού λοιπόν φάγαμε και το επιδόρπιο, το χαρακτηριστικό ανωγειανό γαλακτομπούρεκο, ήρθε η ώρα να απολαύσουμε την πρώτη performance, που για μένα ήταν το highlight εκείνης της βραδιάς. Η Ρένα Ρασούλη, μαζί με την εξίσου αμετροεπώς ταλαντούχα ομάδα «No ExPLANation», επιχείρησε με επιτυχία «μέσα από μία μουσικοχορευτική performance, το πάντρεμα της παράδοσης με την σύγχρονη τέχνη, αντλώντας πληροφορίες από την ποίηση της κρητικής Αναγέννησης». Οφείλω να κάνω και ειδική μνεία στον χορευτή που τη συνόδευε, ο οποίος μας άφησε κυριολεκτικά άφωνους.
Έπειτα ακολούθησε standup comedy από το δημοφιλές τρίο Μαλιάτσης – Jeremy – Makeius, με τους διάσημους youtubers να καταφέρονται, μέσα από τις βιτριολικές ατάκες τους, κατά του άγχους. Ομολογώ, αν εξαιρέσω το Μαλιάτση που παρέδωσε εξαιρετικά το κομμάτι του χωρίς να παρεκκλίνει προς το χυδαίο, ότι απογοητεύτηκα. Ευκαιριακό χιούμορ, γεμάτο cliché και βωμολοχίες, που μπορεί να πείθουν σε μονταρισμένα βίντεο στο youtube, αλλά όχι σε live show. Ίσως έθεσε πολύ υψηλά τον πήχη η Κατερίνα Βρανά, της οποίας η performance στο TEDxThessaloniki ήδη αριθμεί πάνω από ένα εκατομμύριο views. Παρόλα αυτά, πρέπει να σημειώσω πως, αν κρίνω από τα γέλια, το μεγαλύτερο κομμάτι του κοινού μάλλον διαφωνούσε μαζί μου.
- Standup comedy από τους δημοφιλείς youtubers Jeremy – Μαλιάτσης – Makeius.
Τέλος, η βραδιά έκλεισε με τον Ψαρογιώργη και το Γιάννη Πολυχρονάκη να επιδίδονται σε έναν περίτεχνο πειραματισμό της παραδοσιακής κρητικής μουσικής. Μολονότι αρκετά ενδιαφέρον, δεδομένου της περασμένης ώρας, ίσως δε θα έπρεπε να τοποθετηθεί στο τέλος, γιατί ατόνησε το ήδη υποτονικό κλίμα.
- Ο Γιώργος Ξυλούρης κι ο Γιάννης Πολυχρονάκης μας ταξιδεύουν στις δικές τους μουσικές κορυφές.
Φυσικά, για αυτούς που είχαν ακόμα αντοχές, ακολούθησε γλέντι, έτσι όπως οι κρητικοί ξέρουν, με λύρες, περήφανο χορό και μπόλικο κέφι!
- Οι πρώτοι θαρραλέοι ξεκινούν το χορό, προτού εξελιχθεί σ’ ένα μεγάλο γλέντι μέχρι πρωίας!
Κάνοντας λοιπόν έναν απολογισμό, μία εβδομάδα μετά από την τελευταία ανάβασή μου στην πατρίδα του Ξυλούρη, το μόνο σχόλιο που μπορώ να κάνω, παραφράζοντας το Χατζιδάκι, είναι ότι όταν αδιάκοπα ζεις καθημερινά την αθλιότητα της Θεσσαλονίκης, με την επίσημη αστική διάβρωση της, τότε ή άνοδος των Ανωγείων μοιάζει με άνοδο των Ηλυσίων Πεδίων.
Άντε και του χρόνου…
- Δε θα μπορούσα φυσικά να παραλείψω την Μπαρούφα, τη mascot του συνεδρίου!