Σε επίπεδα που καταγράφονταν πριν από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, πριν από δύο και πλέον χρόνια υποχώρησε ο πληθωρισμός των τροφίμων στις πλούσιες χώρες, με την επιβράδυνση της αύξησης των τιμών να αμβλύνει την πίεση σε εκατομμύρια νοικοκυριά που επλήγησαν από τη διετή άνοδο του κόστους των τροφίμων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα σήμερα Δευτέρα, ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ), η ετήσια μεταβολή στις τιμές των καταναλωτικών τροφίμων σε 38 βιομηχανικές χώρες μειώθηκε στο 5,3% τον Φεβρουάριο, από 6,2% τον προηγούμενο μήνα και πολύ κάτω από το ανώτατο όριο του 16,2% που είχε καταγραφεί τον Νοέμβριο του 2022.
Η διαφορετική εικόνα
Ωστόσο, η εικόνα στην Ελλάδα είναι διαφορετική. Αν και ο πληθωρισμός τον Φεβρουάριο υποχώρησε στο 2,9% σε ετήσια βάση από 3,1% που ήταν τον Ιανουάριο, η ακρίβεια στα τρόφιμα επιμένει με την τιμή του ελαιόλαδου να έχει κάνει άλμα 63,7% μέσα σε ένα έτος.
Ακολουθούν το μεταλλικό νερό, τα αναψυκτικά και οι χυμοί φρούτων με αύξηση 13,8% και τα φρούτα με τις τιμές να έχουν αυξηθεί κατά 12,3%. Ειδικότερα, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι οι τιμές στην ομάδα «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά», ενισχύθηκαν κατά 6,7%, σημαντικά υψηλότερο ποσοστό από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ.
Τα μέτρα
Η κυβέρνηση έχει λάβει μια σειρά από μέτρα σε μια προσπάθεια να ανακοπεί το κύμα ακρίβειας που σαρώνει βασικά αγαθά. Μιλώντας χθες στο Mega ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, αναγνώρισε ότι το νούμερο ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η ελληνική οικογένεια είναι η ακρίβεια.
«Είναι ένα θέμα το οποίο δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αφορά όλο τον πλανήτη καθώς ο πληθωρισμός είναι κάτι το οποίο ταλαιπωρεί όλους. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου μετά την κρίση και η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών αλλά και το εισόδημα ακόμα δεν έχει φτάσει εκεί που θέλουμε να φτάσει, αυτό δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τα νοικοκυριά».
Μάλιστα προανήγγειλε ότι το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση θα ανακοινώσει «μια σημαντική δράση που θα βοηθήσει πραγματικά τα νοικοκυριά τελικά να προμηθεύονται τα προϊόντα σε φθηνότερες τιμές, Αυτό αφορά τον ‘e-katanaloti’»
Σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης: «(…) Όλα αυτά, δεν είναι μέτρα τα οποία έχουν το αποτέλεσμα αυτήν την στιγμή στην αγορά που εμείς θέλουμε να δούμε και θέλει να δει και ο καταναλωτής. Πρέπει να δώσουμε λίγο χρόνο ακόμα γιατί τώρα εφαρμόζονται και πάντα υπάρχει μια χρονοκαθυστέρηση. Το επόμενο διάστημα θα αναβαθμίσουμε τον ‘e-katanaloti’ ώστε ένα νοικοκυριό πριν βγει από το σπίτι του να δημιουργεί τη δική του λίστα με τα προϊόντα και να βλέπει στα καταστήματα που είναι γύρω από το σπίτι του, πού μπορεί να αγοράσει τη λίστα αυτήν φθηνότερα».
Η έκρηξη των τιμών
Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν το 2022 λόγω του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους και των περιορισμών στο εμπόριο, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ οι μεγαλύτερες από το αναμενόμενο ξηρασίες και οι διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας που σχετίζονται με την Covid επίσης επηρέασαν.
Οι υψηλότερες τιμές συνέβαλαν σε ένα ρεκόρ 333 εκατομμυρίων ανθρώπων που αντιμετώπισαν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια το 2023, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα.
«Έχουμε δει τα χειρότερα από υψηλό πληθωρισμό τροφίμων», σχολιάζει στους Financial Times, ο Carlos Mera, επικεφαλής γεωργικών προϊόντων στη Rabobank.
«Οι τιμές των γεωργικών προϊόντων έχουν μειωθεί σημαντικά τα τελευταία δύο χρόνια, από την κορύφωση που ακολούθησε την εισβολή στην Ουκρανία, και αυτό λειτουργεί ως αποπληθωριστική δύναμη ακόμη και σε επίπεδο λιανικής».
«Οι αλυσίδες ανεφοδιασμού έχουν εξομαλυνθεί πλήρως, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν πέσει σε επίπεδα που ιστορικά θεωρούνται πιο φυσιολογικά και οι εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας ξεκίνησαν ξανά μέσω του διαδρόμου της Μαύρης Θάλασσας», δήλωσε ο Tomasz Wieladek, οικονομολόγος στην επενδυτική εταιρεία T Rowe Price.
«Η χαλάρωση αυτών των παραγόντων υποδηλώνει ότι ο παγκόσμιος αποπληθωρισμός των τροφίμων πιθανότατα θα συνεχιστεί».
Τα στοιχεία του FAO
Ξεχωριστά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την Παρασκευή από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) έδειξαν ότι οι τιμές των τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των δημητριακών, της ζάχαρης και του κρέατος είχαν γενικά μειωθεί από τα κορυφαία ρεκόρ τους το 2022.
Ο δείκτης τιμών των βασικών προϊόντων τροφίμων του FAO αυξήθηκε οριακά στις 118,3 τον Μάρτιο, μετά από πτώση επτά μηνών. Ωστόσο, ο αριθμός εξακολουθεί να είναι μειωμένοςκατά 9,9 μονάδες από τον περασμένο Μάρτιο.
Στις ΗΠΑ, ο ετήσιος πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων μειώθηκε στο 2,2% τον Φεβρουάριο, από το ανώτατο όριο του 11,4% τον Αύγουστο του 2022 και το χαμηλότερο από τον Μάιο του 2021.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι τιμές για τα τρόφιμα και τα μη αλκοολούχα ποτά αυξήθηκαν 5% τον Φεβρουάριο, το χαμηλότερο από την αρχή του 2022 και πολύ κάτω από το υψηλό 45 ετών του 19,2 % τον Μάρτιο του 2023.
Σε ολόκληρη την ευρωζώνη, ο ετήσιος ρυθμός των τιμών των τροφίμων και των μη αλκοολούχων ποτών μειώθηκε στο 2,7% τον Μάρτιο, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Eurostat.
Στον αντίποδα, η Τουρκία, χώρα του ΟΟΣΑ, κατέγραψε ετήσιο πληθωρισμό τροφίμων 70,4% τον Μάρτιο, καθώς η λίρα συνέχισε να αποδυναμώνεται έναντι του δολαρίου. Ομοίως, ο πληθωρισμός των τροφίμων επιταχύνθηκε σε ετήσιο ρυθμό 37,9% τον Φεβρουάριο στη Νιγηρία, η οποία βασίζεται στις εισαγωγές τροφίμων και πρόσφατα υποτίμησε το νόμισμά της.
Υπήρξε επίσης μια διαρκής αύξηση των τιμών των τροφίμων σε πολλές χώρες όπου το ρύζι αποτελεί διατροφική βάση, αφού η ινδική απαγόρευση των εξαγωγών ρυζιού επηρέασε την προσφορά.