Σε ολική διάψευση κάθε σεναρίου που έχει διαδοθεί έως τώρα στην Κρήτη προχωρά ο Γενικός Διευθυντής της Greenpeace κ. Νίκος Χαραλαμπίδης αναφορικά με το ζήτημα της καταστροφής των χημικών της Συρίας. Σύμφωνα με τον κ. Χαραλαμπίδη τα απόβλητα που θα προκύψουν από την καταστροφή των χημικών όπλων δεν θα ριχθούν στη θάλασσα αλλά θα καταλήξουν σε ειδικές μονάδες για ολική καταστροφή. Θεωρεί ότι η διαδικασία της υδρόλυσης είναι δοκιμασμένη και σχετικά ασφαλής και υπό τις παρούσες συνθήκες είναι η καλύτερη δυνατή για την καταστροφή των χημικών όπλων. Δε θεωρεί δεδομένη την τοποθεσία που θα καταστραφούν τα χημικά αφού όπως διαπιστώνει, οι πληροφορίες που διακινούνται δεν είναι αξιόπιστες και δε μπορεί να υπάρξει καμία βεβαιότητα.
Με μια σειρά ερωτήσεων στον Γενικό Διευθυντή του ελληνικού γραφείου της Greenpeace, το candianews.gr προσπάθησε να βάλει μια «τάξη στο χάος» που επικρατεί από τα συνεχή δημοσιεύματα και τις αντικρουόμενες πληροφορίες στο θέμα της καταστροφής των χημικών της Συρίας. Όπως επισημαίνει, αν δεν υπάρξει μια επίσημη ενημέρωση η σύγχυση θα παρατείνεται. Επίσης, εκτιμά ότι η μόνη εφικτή λύση είναι αυτή που έχει προκριθεί, είναι η λιγότερο «κακή», η βέλτιστη διαθέσιμη. Για το που θα γίνει τελικά η καταστροφή τονίζει ότι όλα είναι σενάρια.
1) Ποια είναι η τελευταία ενημέρωση που έχετε για το θέμα;
Η εκρηκτική και απρόβλεπτη κατάσταση στη Συρία γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνη για την ευρύτερη περιοχή με δεδομένη την ύπαρξη σημαντικής ποσότητας χημικών όπλων στη χώρα. Τα χημικά όπλα βρίσκονται διάσπαρτα και πρέπει να απομακρυνθούν ΑΜΕΣΑ. Κάθε ώρα που περνά θέτει σε κίνδυνο χιλιάδες ανθρώπινες ζωές μια και είναι άγνωστο ποιος θα αποκτήσει πρόσβαση σε αυτά και πώς θα τα χρησιμοποιήσει. Με λίγα λόγια, άμεση και πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η απομάκρυνση και η καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας (όπως και κάθε άλλης χώρας).
Τα χημικά όπλα της Συρίας προβλέπεται να μεταφερθούν με πλοίο σε λιμάνι της Ιταλίας και από εκεί να μεταφορτωθούν στο πλοίο του ναυτικού των ΗΠΑ MVCapeRay με σκοπό την επεξεργασία/ αδρανοποίηση τους μέσω υδρόλυσης. Το αποτέλεσμα της επεξεργασίας θα συσκευαστεί και θα οδηγηθεί σε μονάδες καταστροφής (καύσης) στην ξηρά. Είναι ασαφές ποιες θα είναι αυτές οι τελικές μονάδες.
2) Ποια η ενημέρωση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Απαγόρευσης Χημικών Όπλων;
Σε χθεσινή (16/1) ενημέρωση προς εκπροσώπους περιβαλλοντικών μη κυβερνητικών οργανώσεων (μεταξύ των οποίων και η Greenpeace), ο ΠΟΑΧΟ ενημέρωσε για την απόφαση να μεταφερθούν τα χημικά όπλα από τη Λατάκεια σε λιμάνι της Καλαβρίας, από εκεί να μεταφορτωθούν στο διαμορφωμένο πλοίο του Αμερικανικού Ναυτικού όπου θα αδρανοποιηθούν, θα συσκευαστούν και θα μεταφερθούν στην ξηρά για καταστροφή.
Σε σχετική ερώτησή μας η απάντηση ήταν σαφής: δεν υπάρχει περίπτωση να απορριφθεί κάτι στη θάλασσα.
3) «Κλείδωσε» το θέμα της καταστροφής στο αμερικάνικο πλοίο CAPE RAY, δυτικά της Κρήτης; Υπάρχουν δυνατότητες να αποτραπεί αυτό το ενδεχόμενο;
Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, το MVCapeRay διαθέτει τις μόνες εν λειτουργία κατάλληλες εγκαταστάσεις για την επεξεργασία των συγκεκριμένων χημικών όπλων. Δεν υπάρχουν, σε λειτουργία, αντίστοιχες μονάδες στην ξηρά.
Για το που θα γίνει δεν έχει υπάρξει επίσημη ενημέρωση. Ο καθένας αυτή τη στιγμή λέει ότι θέλει, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή οριοθέτηση της περιοχής που θα γίνει η εν πλω επεξεργασία.
4) Υπάρχει μεγάλη σύγχυση στο τι ακριβώς θα γίνει κάποιες εκατοντάδες μίλια νότια της Κρήτης.Ποιες ενέργειες θα γίνουν για την καταστροφή των όπλων;
Μεγάλο μέρος της σύγχυσης οφείλεται στην απουσία επίσημης ενημέρωσης.
Η βασική μέθοδος επεξεργασίας / αδρανοποίησης των χημικών όπλων, που θα πραγματοποιηθεί εν πλω, ονομάζεται υδρόλυση. Αναπτύχθηκε αποό τις ΗΠΑ και τη Ρωσία για την καταστροφή των δικών τους αποθεμάτων χημικών όπλων (σε συνέχεια σχετικών διεθνών συμφωνιών). Χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία στις ΗΠΑ για την αδρανοποίηση χημικών ουσιών που ήταν αποθηκευμένες σε 2 τοποθεσίες. Μετά το τέλος της επιχείρησης στις ΗΠΑ, οι μονάδες επεξεργασίας αποσυναρμολογήθηκαν.
Δυο νέες μονάδες επεξεργασίας (πιο σύγχρονων) χημικών όπλων είναι υπό κατασκευή αλλά δεν αναμένεται να είναι έτοιμες σε διάστημα μικρότερο από 1-2 χρόνια. Με βάση την προηγούμενη εμπειρία, κατασκευάστηκαν (από τις ΗΠΑ) δυο φορητά συστήματα για την αδρανοποίηση χημικών όπλων. Η βασική τους λειτουργία μπορεί να περιγραφεί (με απλουστευτικό τρόπο) ως εξής: οι χημικοί παράγοντες που υπάρχουν στα όπλα αναμιγνύονται με ζεστό νερό και υδροξείδιο του νατρίου ή υδροχλωρικό νάτριο και διασπώνται σε λιγότερο επικίνδυνες χημικές ουσίες.
Αυτές συσκεύαζονται σε βαρέλια και στη συνέχεια οδηγούνται σε μονάδες καύσης (στην ξηρά) για καταστροφή.
5) Γνωρίζουμε αόριστα ότι πρόκειται για χημικά όπλα , όπως σαρίν και αέριο μουστάρδας. Ξέρετε κάτι περισσότερο για το τι ακριβώς όπλα θα καταστραφούν; Σε τι ποσότητα; Ο κ. Γιδαράκος, καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης αναφέρθηκε με δηλώσεις του σε 1250 τόνους χημικών όπλων, και άλλους 1000 τόνους από «πρόδρομες ουσίες» , εξίσου βλαβερές και αυτές.
Δεν έχουμε στη διάθεσή μας λεπτομερή επίσημο κατάλογο του χημικού οπλοστασίου της Συρίας. Σημαντικές πληροφορίες για το θέμα παραμένουν υπό το πέπλο του «στρατιωτικού μυστικού».
Οι πρόδρομες ουσίες αναμένεται να έχουν την τύχη συμβατικών χημικών αποβλήτων: θα οδηγηθούν σε κατάλληλες μονάδες καύσης. Πιθανότατα, στην περίπτωση του αέριου μουστάρδας (ιδιαίτερα τοξική ουσία) να επιλεγεί η καύση σε ειδικές μονάδες. Η επεξεργασία νευροτοξικών παραγόντων θα γίνει με υδρόλυση. Η μέθοδος αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε σε ΗΠΑ και Ρωσία για την καταστροφή δικών τους χημικών όπλων.
Τα «προϊόντα» της υδρόλυσης των χημικών όπλων υφίστανται περαιτέρω επεξεργασία και στη συνέχεια συσκευάζονται (σε βαρέλια) και μεταφέρονται για καταστροφή σε κατάλληλες μονάδες καύσης (στην ξηρά).
6) Είναι η υδρόλυση ή η καύση η καλύτερη μέθοδος καταστροφής;
Όπως ανέφερα και πριν σε κάποιες περιπτώσεις (αέριο μουστάρδας) επιλέγεται η καύση ενώ στην περίπτωση οργανοφωσφορικών νευροτοξικών αερίων επιλέγεται η υδρόλυση (αυτό που ονομάζουμε «χημικά όπλα» δεν είναι μια κατηγορία χημικών ουσιών και απαιτούν ξεχωριστή επεξεργασία κατά περίπτωση).
7) Εκτός από τα υπουργεία Εξωτερικών και Περιβάλλοντος, ποιος ο αρμόδιος επιστημονικός φορέας στην Ελλάδα για να έχει την επιστημονική επιμέλεια του όλου εγχειρήματος, από την πλευρά της χώρας;
Ας ξεκινήσουμε από τα πιο βασικά: μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει κάποια επίσημη ανακοίνωση, ενημέρωση η τοποθέτηση για το θέμα. Η όποια πληροφορία έρχεται από ΜΜΕ (διεθνή πρακτορεία κοκ).
8) Η Greenpeace ποια θέση έχει στο ζήτημα αυτό;
Στο λίγο διαθέσιμο χώρο και χρόνο, η θέση της Greenpeace έχει ως εξής:
– Τα χημικά όπλα δεν έχουν καμιά θέση στον πλανήτη. Τα διαθέσιμα αποθέματα πρέπει να καταστραφούν χρησιμοποιώντας τη βέλτιστη διαθέσιμη τεχνολογία.
– Η υδρόλυση αποτελεί αποδεκτή λύση. Προφανώς, η εφαρμογή της στην ξηρά δημιουργεί πολύ λιγότερους κινδύνους και είναι προτιμητέα.
– Η απουσία απαραίτητων χερσαίων εγκαταστάσεων (εφόσον επιβεβαιώνεται) δεν πρέπει να δημιουργήσει προηγούμενο και η προτεινόμενη εν πλω καταστροφή των χημικών όπλων δεν πρέπει να επαναληφθεί.
– Το εξαιρετικά επείγον της κατάστασης δεν αποτελεί δικαιολογία για την ουσιαστική απουσία ενημέρωσης από διεθνείς, διακρατικούς και εθνικούς φορείς και οργανισμούς.
9) Γιατί χώρες που έχουν την υποδομή, όπως Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία, Νορβηγία Δανία , αρνήθηκαν να καταστραφούν τα χημικά στο έδαφος τους; Μάλιστα, η Αλβανία είχε αρχικά συμφωνήσει να καταστραφούν 1600 τόνοι στο έδαφος της, σύμφωνα με δημοσιεύματα.
Γνωρίζω για την αντίδραση της Αλβανίας. Η απουσία ενημέρωσης δεν επιτρέπει ούτε ψύχραιμο διάλογο ούτε ψύχραιμες αντιδράσεις. Σε κάθε περίπτωση, οι κάτοικοι κάθε περιοχής, μετά την απαραίτητη ενημέρωση, θα αποφασίσουν εάν και κατά πόσο έχουν πεισθεί από τα επιχειρήματα και τις διαβεβαιώσεις (άρα αυτά πρέπει πρώτα να υπάρχουν)
Από τις διαθέσιμες πληροφορίες, για ορισμένες από τις χημικές ουσίες που υπάρχουν στα χημικά όπλα της Συρίας υπάρχουν πολλές επιλογές για την καταστροφή τους. Για κάποιες άλλες, η υδρόλυση είναι η πλέον αποδεκτή λύση.
10) Υπάρχει κίνδυνος από κάποιο ατύχημα ή πρέπει να ανησυχούμε μόνο για το που θα μεταφερθούν τελικά τα επικίνδυνα κατάλοιπα της υδρόλυσης;
Ο κίνδυνος ατυχήματος στη θάλασσα είναι πολύ υψηλότερος απ ότι σε αντίστοιχη χερσαία εγκατάσταση (η οποία δεν υπάρχει). Απαιτείται λοιπόν εξαιρετική προσοχή και φροντίδα για την αποφυγή κάθε ατυχήματος.
Είναι σαφές ότι η διαδικασία δεν είναι μηδενικού ρίσκου, αλλά είναι σαφώς λιγότερο επικίνδυνη από κάθε άλλη επιλογή. Η καταστροφή τους στη Συρία ΔΕΝ είναι επιλογή, δεδομένης της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα.
Όσο για τα κατάλοιπα της υδρόλυσης, θα μεταφερθούν (όπως και συμβαίνει και με άλλες χημικές ουσίες) σε μονάδες καύσης.
11) Τι μας διασφαλίζει ότι τα κατάλοιπα θα μεταφερθούν με ασφάλεια για να καταστραφούν στην ξηρά;
Η εγρήγορση των πολιτών, η ενημέρωση και το διεθνές δίκαιο. Η Σύμβαση του Λονδίνου απαγορεύει την πόντιση επικίνδυνων χημικών ουσιών στη θάλασσα.
Η επιχείρηση τελεί υπό την εποπτεία οργανισμών των Ηνωμένων Εθνών.
12) Δε θα έπρεπε, αν τελικά γίνει η καταστροφή νότια της Κρήτης, να υπάρχει επίσημη ελληνική αντιπροσωπεία που να παρακολουθήσει όλες τις φάσεις της διαδικασίας;
Θεωρητική ερώτηση για μια κυβέρνηση που δεν έχει καν προβεί σε κάποια ανακοίνωση για το θέμα (ενώ ήδη υπάρχουν σχετικές ερωτήσεις στο Ευρωκοινοβούλιο και την Ελληνική Βουλή).
Εκτιμώ ότι θα ήταν αρκετή η έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση από τους διεθνείς οργανισμούς που χειρίζονται το θέμα.
13) Ποιες οι διεθνείς συνθήκες , που προστατεύουν τη Μεσόγειο, μια θάλασσα «κλειστή» και ήδη επιβαρυμένη, και τις οποίες μπορούμε να επικαλεστούμε ως χώρα, για να προστατέψουμε το θαλάσσιο περιβάλλον μας;
Ίσως τελικά το συγκεκριμένο περιστατικό σταθεί αφορμή για να θυμηθούμε μία σειρά από Διεθνείς Συμφωνίες, Πρωτόκολλα και Συμβάσεις που έχουμε υπογράψει για την προστασία της Μεσογείου και της θαλάσσιας ζωής. Η πλειοψηφία τους έχει μείνει στα χαρτιά.
Πηγή: candianews.gr