Φόρο τιμής στους εκτελεσθέντες αγωνιστές από την Μαρτυρική Κοινότητα Κοντομαρι, η οποία με το Προεδρικό Διάταγμα 29/12-03-2019, (ΦΕΚ 54/Α/02-4-2019), χαρακτηρίσθηκε ως Μαρτυρικό Χωριό, απέδωσε ο Δήμος Πλατανιά κατά τη διάρκεια των παράλληλων Εκδηλώσεων Μνήμης που Διοργάνωσε την Κυριακή 2 Ιουνίου 2019, στην ως άνω Κοινότητα, στα πλαίσια του εορτασμού της 78ης Επετείου της Μάχης της Κρήτης.
Η εκδήλωση μνήμης στο Κοντομαρί, περιλάμβανε επιμνημόσυνη δέηση παρουσία του Σεβασμιότατου Μητροπολίτου Κυδωνίας & Αποκορώνου κ.κ Δαμασκηνού, χαιρετισμό εκ μέρους του Δήμου από τον Δήμαρχο Πλατανιά κ. Ιωάννη Μαλανδράκη, οποίος έκανε ειδική αναφορά στην πολυετή προσπάθεια του Δήμου για την απόδοση της πρέπουσας αναγνώρισης στο Κοντομαρί.
Επίσης παρών ήταν ο Βουλευτής Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αντωνίος Μπαλωμενάκης, Αντιδημάρχοι, Δημοτικοί Συμβούλοι, καθώς και εκπρόσωποι ενοριών, τοπικών αρχών και φορέων.
Επετειακή ομιλία για τα γεγονότα της εποχής, στην περιοχή, εκφώνησε η κα Ζαχαρένια Σημανδηράκη, ειδική συνεργάτιδα των Γενικών Αρχείων του Κράτους ενώ έγινε απόδοση ριζίτικων τραγουδιών και κατάθεση στεφάνων.
Κοντομαρί: Η πρώτη μαζική εκτέλεση αμάχων κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Η Μάχη της Κρήτης υπήρξε ανελέητη και καταστροφική για τους Γερμανούς, οι οποίοι είχαν βαριές απώλειες, με σημαντικότερη συνέπεια την αχρήστευση ενός σημαντικού όπλου της ναζιστικής πολεμικής μηχανής: τους αλεξιπτωτιστές, οι οποίοι αν και είχαν παίξει καθοριστικό ρόλο στην ναζιστική επιτυχία στην ευρωπαϊκή ήπειρο, στη μάχη της Κρήτης είχαν τέτοιες απώλειες που πλέον δεν ξαναχρησιμοποιήθηκε σε τέτοιο βαθμό μέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Γερμανοί αποφάσισαν σκληρά αντίποινα στον τοπικό πληθυσμό και από την επομένη της λήξης της μάχης, επιδόθηκαν στην φρικιαστική εκδίκησή τους.
Την επομένη της ήττας των Ελλήνων και Συμμάχων, μια μονάδα αλεξιπτωτιστών υπό τον υπολοχαγό Horst Trebes, ως αντίποινα κατά του λαού που προέβαλλε λυσσαλέα αντίσταση με αποτέλεσμα οι Γερμανοί, αν και νικητές να έχουν περισσότερες απώλειες από τους ηττημένους, εισέβαλλαν στο χωριό Κοντομαρί. Μετά το τέλος του Πολέμου ειπώθηκε πως την εντολή για τη σφαγή έδωσε ο στρατηγός Kurt Student ο οποίος αποκάλυψε στη δίκη της Νυρεμβέργης ότι διατάχθηκε από τον ίδιο τον Hermann Göring, τον επικεφαλής της γερμανικής αεροπορίας. Οι ναζιστικές δυνάμεις συγκέντρωσαν όλους τους κατοίκους, συνέλαβαν 25 άνδρες, ηλικίας από 18 έως 50 ετών και τους εκτέλεσαν εν ψυχρώ, αφήνοντας να ζήσουν μονάχα οι ηλικιωμένοι.
