Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών επανήλθε για το θέμα της καταστροφής μέρους του χημικού οπλοστασίου της Συρίας εν πλω στα διεθνή ύδατα της Μεσογείου μετά από ερωτήσεις μελών κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλία (AFET) που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα στο Στρασβούργο.
Μεταξύ άλλων είπε ότι δικαίωμα βέτου «μπορούν να προβάλλουν μόνο τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», υπενθύμισε για πολλοστή φορά ότι επιθυμία της Ελλάδας ήταν η διαδικασία να συμβεί στον Ατλαντικό, σημείωσε ότι «στα διεθνή ύδατα δεν υπάρχει δικαιοδοσία κάποιου κράτους», εξέφρασε τη βούληση όλων για συμμετοχή της Ρωσίας παρά τα γεγονότα στην Ουκρανία και εξήγησε ότι η επιλογή συμμετοχής της Ελλάδας με υποβρύχιο σχετίζεται και με τον έλεγχο του βυθού.
Αναφέρθηκε επίσης σε δημοσιογραφικές αναφορές για νέες επιθέσεις με χημικά στη Συρία και τόνισε πως αυτό αποτελεί έναν επιπλέον λόγο για τη βιασύνη που παρατηρείται, έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι «δεν είναι αρμοδιότητα της Ε.Ε., δεν είναι αρμοδιότητα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, δεν είναι, δυστυχώς, αρμοδιότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου» η πορεία της διαδικασίας και ζήτησε να υπάρχει η στοιχειώδης εμπιστοσύνη προς τον ΟΗΕ και τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων.
Ζήτησε και από άλλες μεσογειακές χώρες να επιδείξουν παρόμοια ευαισθησία για το ζήτημα αφού τις αφορά ενώ δεν αρνήθηκε να παραδεχτεί ότι «πάντα υπάρχει το ζήτημα ενός ατυχήματος σε κλειστή θάλασσα» ενώ κατέληξε προαναγγέλοντας συζήτηση για το ζήτημα αύριο Τετάρτη μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών της Μεσογείου.
Πρόκειται για μία εν μέρει αλλαγή στάσης του Υπουργού Εξωτερικών αφού στην προηγούμενη αναφορά του προς τους φορείς της Κρήτης ήταν έντονα επικριτικός προς όσους αντιδρούν, είχε κατηγορήσει ως πλήρως αβάσιμες τις όποιες αναφορές για πιθανούς κινδύνους από την επιχείρηση ενώ είχε πει ότι οι ανησυχίες που εκφράζονται θα αποτελέσουν πλήγμα για τον τουρισμό της Κρήτης και της χώρας. Πλέον, υπάρχει ξεκάθαρα παραδοχή των κινδύνων από τη διαδικασία.
Ολόκληρο το κείμενο της απάντησης του Ευάγγελου Βενιζέλου έχει ως εξής:
«Μια δέσμη ερωτήσεων συνδέεται με την καταστροφή του χημικού οπλοστασίου της Συρίας με Απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών και με εκτελεστικό βραχίονα τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων, που όπως ξέρετε, εδρεύει στη Χάγη και είναι οργανισμός του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών.
Δεν υπάρχει αρμοδιότητα της Ε.Ε., ούτε είναι δυνατόν σε οποιαδήποτε χώρα μέλος του ΟΗΕ ή μέλος του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων να προβάλει οποιουδήποτε είδους βέτο. Βέτο μπορούν να προβάλουν μόνο τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Υπό την έννοια αυτή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως και άλλες χώρες, η Γερμανία, η Δανία, η Νορβηγία, η Φινλανδία, χρηματοδοτεί την επιχείρηση, το κόστος της οποίας είναι σχετικά μικρό, αλλά αυτό γίνεται σε ανταπόκριση προς Απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, η οποία είναι νομικώς δεσμευτική για όλα τα κράτη-μέλη και όλους τους διεθνείς οργανισμούς.
Ο ΟΗΕ, λοιπόν, και ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων κινούνται με βάση τη Διεθνή Σύμβαση για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων. Η Σύμβαση αυτή απαγορεύει ρητά να ριχτεί οποιοδήποτε υλικό ή κατάλοιπο στη θάλασσα και είναι προφανές ότι ο ίδιος ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων σέβεται τη διαδικασία αυτή.
Εμείς, ως χώρα, μιλάω τώρα με την εθνική μου ιδιότητα, θέλουμε και πάντα θέλαμε η εν πλω υδρόλυση να γίνει εκτός Μεσογείου, στον ωκεανό, στον Ατλαντικό Ωκεανό κατά προτίμηση, που είναι μια ανοιχτή θάλασσα. Υπήρξε και η προσφορά της Πορτογαλίας που διέθεσε το λιμάνι των Αζόρων, αλλά επειδή, όπως ξέρετε, υπήρξαν άλλες χώρες, όπως η Ιταλία που διέθεσε το μεγάλο εμπορικό λιμάνι της Καλαβρίας, το Gioia Tauro, όπως η προσφορά της Κροατίας να διαθέσει δικό της λιμάνι για να υποστηρίξει τη δραστηριότητα αυτή, οδήγησε τελικά τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων να προσανατολιστεί στη Μεσόγειο, λαμβανομένου υπόψη ότι η Συρία είναι μεσογειακή χώρα, ότι τα χημικά όπλα φορτώνονται στη Λαττάκεια που είναι μεσογειακό λιμάνι και, ούτως ή άλλως, η Μεσόγειος είναι αυτή, η οποία κινδυνεύει από την ύπαρξη χημικών όπλων στη Συρία και το επείγον είναι να απομακρυνθούν τα όπλα και να καταστραφούν.
Έχει αρχίσει, όπως ξέρετε, η απομάκρυνση εδώ και αρκετό καιρό. Όλες οι πληροφορίες δημοσιεύονται αναλυτικά στην ιστοσελίδα του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων. Τα πάντα εν λεπτομερεία. Όλες οι κυβερνήσεις που μετέχουν στην τεχνική αυτή επιχείρηση, οι ΗΠΑ, η Δανία που διαθέτει πλοίο, η Νορβηγία, χώρες με οικολογικές ευαισθησίες, έχουν δώσει την αναγκαία τεχνική πληροφόρηση σε τηλεδιασκέψεις που έχουν γίνει με χώρες όπως η Ελλάδα, που έχει ενημερωθεί επισήμως, με Μ.Κ.Ο., όπως η Greenpeace, η οποία έχει κληθεί να ενημερωθεί και, βεβαίως, υπάρχουν και ιδιωτικές εταιρίες, οι οποίες περιμένουν να αξιοποιήσουν τα βιομηχανικά κατάλοιπα σε χώρες όπως είναι η Φινλανδία και η Γερμανία.
Ένα μέρος αυτού του χημικού οπλοστασίου καταστρέφεται χωρίς υδρόλυση και αυτό ήδη προχωρά και οι μεταφορές γίνονται από τα δύο πλοία, το δανικό και το νορβηγικό, τα οποία ελλιμενίζονται πάρα πολύ συχνά σε μεσογειακά λιμάνια με χαρακτηριστικό παράδειγμα το λιμάνι της Λάρνακας, όπου ο Κύπριος Πρόεδρος επισκέφθηκε δυο φορές το νορβηγικό πλοίο, μια φορά και το δανέζικο πλοίο, μια φορά μόνος του και μια φορά συνοδευόμενος από την Πρωθυπουργό της Δανίας. Επίσης, είναι προφανές ότι η επιχείρηση αυτή διεξάγεται, αν διεξαχθεί, στα διεθνή ύδατα. Στα διεθνή ύδατα δεν υπάρχει δικαιοδοσία κάποιου κράτους, γι’ αυτό είναι τα ύδατα διεθνή. Το πλοίο θεωρείται έδαφος της χώρας της σημαίας, την οποία φέρει.
Θα γίνει, επίσης, μια μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση προστασίας και επιτήρησης, στην οποία θέλουμε όλοι μας, σύμφωνα με την Απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, να εξακολουθήσει να μετέχει η Ρωσία ανεξαρτήτως της κρίσης στην Ουκρανία. Η Ελλάδα διαθέτει υποβρύχιο δικό της, του στόλου της, προκειμένου να επιτηρείται και να προστατεύεται το γερμανικό πλοίο, στο οποίο θα γίνει η υδρόλυση και προκειμένου να έχουμε και επαφή με τα γεγονότα, να έχουμε έλεγχο του βυθού. Γι’ αυτό και έχουμε επιλέξει να μετέχουμε με υποβρύχιο.
Επίσης, είναι γνωστό ότι ο ίδιος ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών έχει πολύ μεγάλη αγωνία να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατό η απομάκρυνση του χημικού οπλοστασίου από τη Συρία γιατί υπάρχουν δημοσιογραφικές αναφορές για συνεχιζόμενη χρήση χημικών όπλων, ή εν πάση περιπτώσει και χημικών όπλων μέσα από τις επιθέσεις με βαρέλια, βαρέλια που γίνονται βόμβες. Αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία και πρέπει να δείξουμε την αλληλεγγύη μας από την άποψη αυτή.
Τώρα, υπάρχουν για εμάς πάντοτε ανοιχτά ζητήματα και θέλουμε να υπάρξει σαφής συμμετοχή της ΕΕ, τουλάχιστον στη φάση των εγγυήσεων και το έθεσα αυτό σήμερα, ως Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων.
Αλλά δεν είναι αρμοδιότητα της Ε.Ε., δεν είναι αρμοδιότητα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, δεν είναι, δυστυχώς, αρμοδιότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Κινούμαστε στο επίπεδο του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών. Τώρα, εάν υποθέσει κανείς ότι ο ίδιος ο ΟΗΕ και ο ίδιος ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων με επιστήμονες, με κράτη που έχουν ευαισθησίες, με κυβερνήσεις, με κοινοβούλια, με Μ.Κ.Ο. θα πάνε να παραβιάσουν τη Συνθήκη, την οποία επιτηρούν, τότε δεν υπάρχει τίποτα, το οποίο μπορεί να μείνει όρθιο στη διεθνή έννομη τάξη, στο διεθνές σύστημα οργάνωσης της κοινωνίας. Πρέπει να έχουμε στοιχειώδη, τουλάχιστον, εμπιστοσύνη στον ΟΗΕ και στον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων.
Εμείς, με Έλληνα επιστήμονα, έχουμε επισκεφθεί και ελέγξει το πλοίο, το «Cape Ray». Υπάρχει Έλληνας υποψήφιος για τη θέση του Διευθυντή Επαλήθευσης του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων, έχουν ενημερωθεί τα αρμόδια στελέχη του Γενικού Χημείου του Κράτους, που είναι η εθνική αρχή στην Ελλάδα, αλλά την ίδια ευαισθησία πρέπει να έχουν όλες οι μεσογειακές χώρες. Γιατί μόνο η Ελλάδα; Γιατί δεν είναι πρόβλημα αυτό για όλη τη Μεσόγειο; Κυρίως για τις ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου. Υπό την έννοια αυτή, όπως αντιλαμβάνεστε, δεν μεταφέρω τη θέση του Συμβουλίου ή της Προεδρίας, μιλάω στο όνομα της ελληνικής κυβέρνησης και της ελληνικής κοινωνίας, η οποία αποδίδει πολύ μεγάλη σημασία στην τήρηση της Συνθήκης για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων.
Δεν έχουμε κανένα λόγο να θεωρούμε ότι θα παραβιαστεί η Συνθήκη από τον Οργανισμό για την Απαγόρευση Χημικών Όπλων αλλά, βεβαίως, πάντα υπάρχει το ζήτημα του ατυχήματος σε μια κλειστή θάλασσα και θέλουμε να είμαστε βέβαιοι ότι αυτό θα έχει διασφαλιστεί, μελετηθεί και διασφαλιστεί. Και θα δω και την ανταπόκριση που θα έχουμε, μετά και από τη σημερινή πολλοστή συζήτησή μου. Θα το θέσω και την Τετάρτη στους Υπουργούς Εξωτερικών της Μεσογείου».
