Ο Θεόδωρος Λύτρας, επίκουρος καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, μιλάει στην «Κ» για την έρευνα που έκανε με τον Σωτήρη Τσιόδρα τον Μάιο, η οποία προέκυψε έπειτα από ιδέα του κ. Τσιόδρα και τα ευρήματά της τους εντυπωσίασαν, όπως λέει.
– Η έρευνα αφορά όλους τους διασωληνωμένους. Δηλαδή;
– Δηλαδή ο πληθυσμός της μελέτης αφορά τους παράγοντες που επηρεάζουν τη θνητότητα όλων των διασωληνωμένων με COVID-19, όχι μόνο όσους είναι εκτός ΜΕΘ (Μονάδα Εντατικής Θεραπείας). Τα τρία ευρήματα που σχετίζονται με αυξημένη θνητότητα ήταν, πέραν από την ηλικία φυσικά, όπως γράφουμε και στο άρθρο, ο φόρτος των διασωληνωμένων –το σύνολο δηλαδή διασωληνωμένων που ήταν εκείνη τη στιγμή–, το αν νοσηλεύονται στην Αθήνα ή εκτός Αττικής και το αν νοσηλεύονται εντός ή εκτός ΜΕΘ. Αυτοί οι τρεις παράγοντες σχετίζονται με αυξημένη θνητότητα των διασωληνωμένων ασθενών.
– Γιατί βλέπουμε τέτοια διαφορά μεταξύ Αττικής και περιφέρειας;
– Μπορούν να γίνουν διάφορες υποθέσεις σε σχέση ενδεχομένως με παράγοντες που έχουν σχέση με το σύστημα υγείας μεταξύ Αθήνας και υπόλοιπης Ελλάδας. Μπορεί να διαφέρει η επάνδρωση, μπορεί να διαφέρουν τα μέσα, μπορεί να διαφέρει η κλινική εμπειρία – δεν έχω στοιχεία για να σας πω ποιος ακριβώς είναι ο λόγος, εγώ επισημαίνω απλώς τη διαφορά.
– Και η διαφορά μεταξύ ασθενών που διασωληνώθηκαν εντός και εκτός ΜΕΘ;
– Γράφουμε και στο άρθρο σχετικά με αυτό το εύρημα ότι σε ένα βαθμό ενδέχεται να αντανακλά –δεν έχουμε τα στοιχεία για να πούμε σε τι βαθμό–, αλλά σαφώς σε ένα βαθμό ενδέχεται να αφορά και αυτό που λέμε διαλογή ασθενών, δηλαδή ασθενείς που είναι πάρα πολύ βαριά και άρα δεν αναμένεται να ωφεληθούν από τη ΜΕΘ, γιατροί κατά πάγια τακτική δεν τους βάζουν στη ΜΕΘ, και κατά το υπόλοιπο μέρος αφορά προφανώς την κατώτερη ποιότητα περίθαλψης που λαμβάνει ένας διασωληνωμένος εκτός ΜΕΘ.
– Υπήρχαν διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ λόγω έλλειψης διαθέσιμων ΜΕΘ; Αυτό ήταν κάτι που μπορούσατε να δείτε;
– Οχι, δεν μπορούσαμε να δούμε κάτι τέτοιο, εμείς είχαμε τα επιδημιολογικά δεδομένα από τον ΕΟΔΥ που μας λένε ότι κάποιος είναι διασωληνωμένος εντός ή εκτός ΜΕΘ, τον λόγο δεν μπορούμε να τον ξέρουμε.
– Αναφέρατε στο Twitter πως τα ευρήματα της έρευνας τα έχετε μοιραστεί με αξιωματούχους από τον Μάιο.
– Ακριβώς, αφού τότε κάναμε την ανάλυση αυτή, βεβαίως τη μοιραστήκαμε από τότε.
– Πώς αντιμετωπίστηκε;
Αυτή τη στιγμή χάνουμε ανθρώπους που πιθανότατα δεν θα χάνονταν αν το φορτίο στις ΜΕΘ ήταν μικρότερο.
– Δεν μπορώ να σας πω κάτι περισσότερο γι’ αυτό. Αυτό που θέλω να τονίσω εγώ είναι το εξής, ότι εμείς ως επιστήμονες της δημόσιας υγείας έχουμε μία διαφορά από πολλούς άλλους επιστήμονες, κάνουμε εφαρμοσμένη έρευνα. Ερευνα δηλαδή που μεταφράζεται σε πρακτικά συμπεράσματα τα οποία μπορεί κανείς να πάρει για να βελτιώσει τη δημόσια υγεία. Αν λοιπόν εμείς είχαμε κάνει αυτή την ανάλυση και δεν είχαμε ενημερώσει τους αρμοδίους να λαμβάνουν αποφάσεις, παρά μόνο είχαμε στείλει τα δεδομένα για δημοσίευση και δεν το λέγαμε σε κανέναν και το αποκαλύπταμε τώρα, θα ήμασταν εμείς υπόλογοι. Αρα, όπως έγραψα, ενημερώσαμε, και δη στο ανώτατο επίπεδο.
– Στην έρευνα αναφέρεστε στον αριθμό των 400 και άνω διασωληνωμένων (σ.σ. η θνησιμότητα αυξάνεται σημαντικά όταν ο συνολικός αριθμός διασωληνωμένων ξεπεράσει τους 400, σύμφωνα με τη μελέτη) – αυτή τη στιγμή που στη χώρα έχουμε 700;
– Σημαίνει ότι πιθανότατα –με επιφύλαξη γιατί η μελέτη αφορά την περίοδο μέχρι 6 Μαΐου, αλλά στο μέτρο που αυτό ισχύει και τώρα, και θα το δούμε και στο μέλλον αυτό– θα έχουμε παραπάνω θνητότητα στους ανθρώπους αυτούς απ’ ό,τι θα είχαμε αν νοσηλεύονταν με χαμηλότερο φορτίο. Αρα αυτή τη στιγμή χάνουμε ανθρώπους που πιθανότατα δεν θα χάνονταν αν το φορτίο στις ΜΕΘ ήταν μικρότερο.
– Στις ΜΕΘ, και εκτός των ΜΕΘ, φαντάζομαι.
– Στο σύστημα υγείας γενικότερα. Πράγμα το οποίο μπορεί εύλογα να το υποθέσει ο καθένας, απλώς η δική μας μελέτη έρχεται και το δείχνει με νούμερα και ανάλυση.
– Φαντάζομαι ότι όταν μπαίνει κάποιος σε ΜΕΘ είναι ήδη πολύ επιβαρυμένη η υγεία του.
– Σαφώς.
– Αλλά, και πάλι, νομίζω πως πολλοί ίσως περίμεναν ότι τα στοιχεία θα ήταν λίγο καλύτερα.
– Δεν έχω κάτι να σας πω γι’ αυτό, αυτά είναι τα στοιχεία.
– Εχετε συνεχίσει να ψάχνετε;
– Τη συγκεκριμένη ανάλυση δεν την έχουμε επαναλάβει από τότε, αλλά αργότερα, αφού ολοκληρωθεί το παρόν κύμα και έχουμε περισσότερα δεδομένα, ασφαλώς προτιθέμεθα να την επαναλάβουμε.
– Τι προτάσεις θα κάνατε;
-– Δεν έχω εγώ να κάνω προτάσεις και υποδείξεις, εγώ δίνω τα επιδημιολογικά δεδομένα τα οποία νομίζω –τα βασικά ευρήματα της έρευνας τα διαβάσατε και μπορεί ο καθένας να τα διαβάσει– και τα τρία συγκλίνουν στην ανάγκη ενίσχυσης του ΕΣΥ. Αυτό έχω να πω, δεν έχω να πω κάτι άλλο.