Του Άρη Ραβανού
Η καθημερινότητα εκατομμυρίων Ελλήνων πολιτών ανατράπηκε βίαια από ένα λάθος πολλαπλασιαστή. Από μια…γκάφα (;) των εμπειρογνωμόνων του ΔΝΤ, προέκυψε η πιο βίαιη εσωτερική υποτίμηση που άλλαξε άρδην την καθημερινότητά μας.
Η προ ημερών ανακίνηση του θέματος με βάσει την αποκάλυψη της έκθεσης του επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος του ΔΝΤ, Ολιβιέ Μπλανσάρ, που έγινε από το εβδομαδιαίο γαλλικό περιοδικό «Marianne», προκάλεσε σεισμική δόνηση.
Ανέδειξε τη μέγιστη ανευθυνότητα του ΔΝΤ που βύθισε δυο χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, την Ελλάδα και την Πορτογαλία, στη μιζέρια, καθώς η τρόικα, με οδηγό τους λανθασμένους υπολογισμούς, προκάλεσε ένα απίστευτο τσουνάμι από πολιτικές λιτότητας που επιβλήθηκαν στα υπερχρεωμένα κράτη.
Το λάθος εντοπίστηκε, κατά τον Μπλανσάρ _από τους σημαντικότερους ειδικούς οικονομολόγους του πλανήτη_ στον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή.
Σημειώνεται ότι δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής ορίζεται η μεταβολή του ΑΕΠ (ή κάποιου άλλου μακροοικονομικού δείκτη) ως αποτέλεσμα μιας μοναδιαίας μεταβολής των εσόδων ή των πρωτογενών δαπανών της κυβέρνησης.
Για παράδειγμα, ο πολλαπλασιαστής των πρωτογενών δαπανών της κυβέρνησης είναι 0.7 όταν για κάθε ένα ευρώ περιστολής των δαπανών (πχ. για την αγορά προϊόντων, υπηρεσιών ή τη μισθολογική δαπάνη) το ΑΕΠ της χώρας μειώνεται κατά 0.7 ευρώ (και αντίστροφα).
Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, από το 2009 μέχρι το 2012 υπήρξε μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος κατά περίπου 21 δισ. σε ονομαστικούς όρους, κάτι που μας δίνει προσεγγιστικά το μέγεθος της δημοσιονομικής συρρίκνωσης, ενώ την ίδια περίοδο το ονομαστικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά περίπου 36 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής είναι περίπου 1,7 (36 διά 21), δηλαδή κάθε 1 δισ. μείωσης του ελλείμματος συνεπάγεται μείωση του ΑΕΠ κατά 1,7 δισ.
Ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής που έχει χρησιμοποιηθεί στην Ελλάδα την τελευταία τριετία ήταν 0,5, ενώ σύμφωνα με τα νέα δεδομένα έπρεπε να ανέρχεται στο 1,7-1,8. Δηλαδή, όταν κανείς μειώνει τα έξοδα της γενικής κυβέρνησης κατά 1€, τότε η επίδραση, η μείωση δηλαδή του ΑΕΠ θα είναι μισό ευρώ.
Ή, όταν μειωθούν οι δαπάνες κατά 1 % τότε η μείωση που θα προκληθεί στο ΑΕΠ θα είναι 0,5%. Το αντίστροφο ισχύει για τις αυξήσεις: αύξηση κατά 1% στις δαπάνες θα επιφέρει και επέκταση του ΑΕΠ κατά 0,5%.
Κάνοντας αυτή την παραδοχή, ότι δηλαδή ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής (θα) είναι 0,5 και συνεκτιμώντας την επίδραση που (θα) υπάρχει στα φορολογικά έσοδα και τις κοινωνικές μεταβιβάσεις, μπορεί να οδηγηθεί ένα σενάριο σε ευνοϊκές προβλέψεις για τις ανάγκες δανεισμού μίας χώρας. Ότι δηλαδή η μείωση των δαπανών της γενικής κυβέρνησης θα φέρει σημαντική μείωση της ανάγκης για δανεισμό και σταδιακά (θα) μειώνεται το χρέος.
Η επιλογή βασίστηκε σε σενάρια, σε προβλέψεις επίτευξης στόχων που κάθε φορά φάνταζαν εφικτοί. Τα σενάρια περιέχουν κάποιες βασικές παραδοχές.
Λόγω του λάθους που έγινε, αποφασίστηκε η σκληρή πολιτική λιτότητας που βιώνουμε καθημερινά, ενώ είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό το γεγονός ότι καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια να μην λάβει έκταση η αποκάλυψη.
Πηγή: Το Βήμα