Η Ναόμι Κλάιν σε πρόσφατο βίντεό της για την επιδημία του κορωνοϊού το οποίο παρουσιάσαμε και στην εφημερίδα μας μίλησε για τις κρίσεις που δημιουργούν πραγματική αλλαγή. Όμως η αλλαγή που δημιουργούν εξαρτώνται από το ιδεολογικό οπλοστάσιο που υπάρχει.
Η Ιστορία είναι ένα χρονολόγιο διαδοχής ανάλογων Κρίσεων (σοκ) – το σοκ των πολέμων, των φυσικών καταστροφών και των οικονομικών κρίσεων – και των επακόλουθων καταστροφών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το αποτέλεσμα χαρακτηρίζεται από τον “Καταστροφικό Καπιταλισμό”, τις υπολογισμένες λύσεις της “ελεύθερης αγοράς” που εκμεταλλεύονται και οξύνουν τις υπάρχουσες ανισότητες.
Το “Δόγμα του Σοκ” είναι η πολιτική στρατηγική που χρησιμοποιεί κρίσεις μεγάλης εμβέλειας ώστε να προωθήσει πολιτικές που συστηματικά διευρύνουν την ανισότητα, πλουτίζουν τις ελίτ και υπονομεύουν οποιονδήποτε άλλον. Σε στιγμές κρίσεων οι άνθρωποι τείνουν να εστιάζουν στις καθημερινές ανάγκες για να επιβιώσουν μέσα στην κρίση, όποια κι αν είναι, και επίσης εμπιστεύονται περισσότερο εκείνους που κατέχουν την εξουσία. Την ώρα της κρίσης δεν προσέχουμε όσο πρέπει το παιχνίδι της εξουσίας.
Στο βιβλίο “Το Δόγμα του Σοκ” η Ναόμι Κλάιν αναφέρει πως κάτι ανάλογο συνέβη μετά τον τυφώνα Κατρίνα.
Οι δεξαμενές σκέψης της Ουάσιγκτον όπως το Heritage Foundation, συναντήθηκαν και συνέταξαν έναν κατάλογο με επιθυμητές λύσεις, που θεωρούσαν “φιλικές προς τις ελεύθερες αγορές” μετά τον τυφώνα Κατρίνα.
Στην οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 το είδαμε να εφαρμόζεται στη διάσωση των Τραπεζών, όπου χώρες όπως η Ελλάδα έδωσαν λευκές επιταγές στις Τράπεζες, ποσό που τελικά έφτασε παγκόσμια σε τρισεκατομμύρια δολάρια. Όμως το πραγματικό κόστος κατέληξε στην οικονομική λιτότητα (περικοπές των κοινωνικών παροχών). Το κόστος το πλήρωσαν οι απλοί πολίτες.
Συνεπώς δεν πρόκειται απλά για το τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή, αλλά για το πώς θα αποπληρωθούν αυτά τα κόστη όταν έρθει η ώρα του λογαριασμού.
Δυστυχώς, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται ότι ως ένα σημείο ακολουθεί τις παλιές λανθασμένες πρακτικές αφού εκμεταλλευόμενος τη συγκυρία και χρησιμοποιώντας το ιδεολογικό οπλοστάσιο μίας ελεύθερης αγοράς προχωρά στην κατάθεση δύο νομοσχεδίων που δύσκολα θα μπορούσαν να περάσουν υπό οποιεσδήποτε άλλες συνθήκες.
Πρόκειται για το νομοσχέδιο για το περιβάλλον και το νομοσχέδιο για την παιδεία.
Συγχρόνως, περικόπτονται εργασιακά και πολιτικά δικαιώματα δίχως να υπάρχει κάποιος ορατός ορίζοντας επιστροφής ενω ακόμη και το δικαίωμα στη διαδήλωση έχει περιοριστεί εξαιτίας των κινδύνων για τη δημόσια υγεία.
Γι΄αυτό είναι κρίσιμο οι πολίτες ακόμη και αυτές τις στιγμές να μην εφησυχάζουν. Γιατί οι αλλαγές που συμβαίνουν τώρα θα μας συνοδεύουν για πολλά χρόνια και θα είναι πολύ δύσκολο να αναιρεθούν.
Οι στιγμές κρίσης δεν είναι αναγκαίο να εμβαθύνουν τις ήδη κακές πρακτικές που οδηγούν σε νέες κρίσεις αρκεί να συνειδητοποιήσουμε το λάθος των πρακτικών και να ζητήσουμε διαφορετικές πολιτικές.
Και υπάρχουν καλές ιδέες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, για την ενδυνάμωση του συστήματος υγείας, για το πέρασμα σε μία κοινωνία με μεγαλύτερο σεβασμό στο περιβάλλον, για το βασικό εγγυημένο εισόδημα του οποίου το κόστος είναι πολύ μικρότερο από ότι πολλοί εκτιμούν.
Θυμηθείτε και το βίντεο της Ναόμι Κλάιν:
