Του Όμηρου Ταχμαζίδη
Η Coca Cola επιχειρεί συστηματικώς και αενάως να εργαλειοποιήσει προς όφελός της το ελληνικό σύστημα πληροφόρησης. Ενίοτε το επιτυγχάνει. Αυτός ο ισχυρισμός είναι μόνιμη επωδός στα άρθρα μας και η πρακτική της αμερικανικής πολυεθνικής έρχεται κάθε φορά να μας επιβεβαιώσει. Το πιο πρόσφατο κρούσμα αποτελεί μια δημοσίευση στην on line έκδοση της “Εφημερίδας των Συντακτών” [21.11.2017], η οποία αφορά ένα πρόγραμμα της αμερικανικής Coca Cola με το οποίο προσπαθεί να προπαγανδίσει το ενδιαφέρον της για τους ανέργους νέους. Δεν πρόκειται για ρεπορτάζ της εφημερίδας, αλλά για καταχώρηση της αμερικανικής πολυεθνικής με τον παραπλανητικό τίτλο: “νέα δυναμική στην αναζήτηση εργασίας για τους νέους”.
Η καταχώρηση γίνεται, ωστόσο, με το γνωστό τρόπο με τον οποίο οι σχεδιαστές της προπαγανδιστικής πολιτικής της Coca Cola προσπαθούν να εξαπατήσουν τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες: το κείμενο, οφείλει να φαίνεται σαν δημοσίευμα της εφημερίδας. Ως συντάκτης δηλώνεται ένα κάποιο ασαφές advertorial, αλλά δε γίνεται αντιληπτό ποιος ακριβώς κρύβεται πίσω από τον αγγλικό νεολογισμό advertorial (advertising+editorial), η εφημερίδα ή η αμερικανική πολυεθνική. Αυτά για τον ανυποψίαστο αναγνώστη/αναγνώστρια, ακόμη και στον φιλύποπτο “αριστερό”, περνάνε απαρατήρητα. Γεγονός είναι ότι μια εφημερίδα “αριστερών” τάσεων δημοσιεύει ένα κείμενο φίλα προσκείμενο προς την πολιτική της Coca Cola και αυτό είναι ένα μεγάλο κέρδος για την πολυεθνική.
Από τη μία επιτυγχάνει να ακυρώσει τον “αριστερό” λόγο, όσον αφορά την κριτική του προς τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής, που εκφράζει η Coca Cola και ακόμη χειρότερα, να ακυρώσει τα όποια δημοσιεύματα της εφημερίδας επέκριναν την πολυεθνική για την πολιτική των λουκέτων στα εργοστάσιά της και τη δημιουργία χιλιάδων ανέργων (πάνω από 2.500 άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους).
Υπάρχει και ένα τρίτο: στον ευρύτερο χώρο της “αριστεράς” συνωστίζεται κοινωνικώς, πολιτικώς και ιδεολογικώς ένα μεγάλο μέρος των καλύτερων πελατών της Coca Cola – της νέας γενιάς. Και μόνο η παρουσία της διαφήμισης σε μια αριστερή εφημερίδα σημαίνει τον πλήρη ιδεολογικοπολιτικό ευνουχισμό της: η Coca Cola αποδεικνύει ότι εκβιαστικά μπορεί να “πάει με όλα”.
Η εφημερίδα ίσως να μην μπορεί να αποφύγει τις πληρωμένες καταχωρήσεις, εφόσον κάτι τέτοιο είναι υποχρεωτικό από τη νομοθεσία, αλλά μπορεί να διευκρινίζει στους αναγνώστες/στριες ότι πρόκειται για πληρωμένο άρθρο. Και κάτι επιπλέον, για να διατηρήσει την ακεραιότητά της και για να αποφύγει τον ιδεολογικο-πολιτικό ευνουχισμού της θα μπορούσε η διεύθυνσή της να καταθέσει τα χρήματα της συγκεκριμένης διαφημιστικής καταχώρησης στο απεργιακό ταμείο των απεργών της Coca Cola Θεσσαλονίκης και να το ανακοινώσει με όλη τη έμφαση που αρμόζει σε μια τέτοια περήφανη πράξη αριστερής εφημερίδας στις σελίδες της. Κάποτε η Coca Cola είχε κάνει το ίδιο με μια διαφήμιση στον “Ριζοσπάστη” και με την έναρξη των απεργιακών κινητοποιήσεων και το μποϊκοτάζ ο πληρωμένος μηχανισμός της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media), αναπαρήγαγε διαρκώς το διαφημιστικό οπισθόφυλλο, όχι για να δυσφημίσει το ΚΚΕ, αλλά για να διχάσει την “αριστερά” στο σύνολό της και να αποστασιοποιηθούν οι αριστεροί πολίτες από το μποϊκοτάζ και το Κίνημα “Ούτε γουλιά Coca Cola”. Δε νομίζω ότι η διεύθυνση, οι συντάκτες και οι αναγνώστες της “Εφημερίδας των Συντακτών” να νομίζουν ότι η “καλή δημοσιογραφική δουλειά” συγκίνησε τους ιθύνοντες του προπαγανδιστικού μηχανισμού της αμερικανικής πολυεθνικής. Διότι θα πρέπει να ξέρουν ότι στην Coca Cola “δε δίνουν στου αγγέλου τους νερό” και θα πρέπει να αναρωτηθούν για τους πραγματικούς λόγους της πληρωμένης καταχώρησης στην “Εφημερίδα των Συντακτών”, σε μια φάση, μάλιστα, κατά την οποία οι απεργοί περιδιάβαιναν με τα αυτοκίνητά στης γειτονιές του Λεκανοπεδίου και καλούσαν από τα μεγάφωνα το καταναλωτικό κοινό σε μποϊκοτάζ των προϊόντων της αμερικανικής πολυεθνικής.
Αν η εφημερίδα καταθέσει το ποσό που εισέπραξε από την καταχώρηση της Coca Cola ως χορηγία στο απεργιακό ταμείο των εργαζομένων, που βρίσκονται στους δρόμους τέσσερα συναπτά έτη, τα golden boys της πολυεθνικής θα σκεφτούν πολύ την επόμενη φορά να προσπαθήσουν να εκθέσουν την ιδεολογική ακεραιότητα μιας αριστερής δημοκρατικής εφημερίδας. Εκτός αν κάποιοι θεωρούν ότι η Coca Cola είναι ο “ΟΑΕΔ του μέλλοντος” για τη νέα γενιά και καθησυχάζουν τη συνείδησή τους καταγγέλλοντας μόνο τις συνθήκες εργασίας των “ντελιβεράδων”, αλλά αποσιωπώντας την αθλιότητα της αμερικανικής πολυεθνικής η οποία παριστάνει το γραφείο ευρέσεως εργασίας και επαγγελματικής κατάρτισης, εμπορευόμενη για διαφημιστικούς σκοπούς την αγωνία της νέας γενιάς, υποσχόμενη στους νέους “τα εφόδια που χρειάζονται για να πετύχουν μια θετική αλλαγή στη ζωή τους”. Από πότε ακούστηκε εφημερίδα – δε λέω “αριστερή” γιατί δεν ισχύει μόνο για τις αριστερών τάσεων εφημερίδες – να αναγορεύει σε “μέντορα” –υποθέτω ότι οι ιθύνοντες του φύλλου ανέγνωσαν προσεκτικώς το κείμενο της καταχώρησης- της νέας γενιάς του τόπου την Coca Cola; Ποιος είναι αυτός “ο κ. Σεγρέδος” που “μίλησε στα παιδιά (sic!)” και τι γνώσεις κομίζει για να υπόσχεται αλλαγή της ζωής των ανέργων νέων; Η ερώτηση είναι ρητορική και η απάντηση απλή: ένας ακόμη μισογραμματισμένος συνεργάτης της Coca Cola, ένας κομπάρσος σε μια κακόγουστη σκηνοθεσία της πολυεθνικής με στόχο την παραπλάνηση των πολιτών της χώρας.
Το παρόν κείμενο δεν απευθύνεται μόνο στη διεύθυνση της εφημερίδας, αλλά σε κάθε συνεργάτη της μεμονωμένα, έμμισθο ή άμισθο, και στους αναγνώστες/στριες του συγκεκριμένου φύλλου, γιατί από τις “ασήμαντες” λεπτομέρειες κρίνονται τα μεγάλα και σπουδαία και η στάση του καθενός/καθεμιάς.
Ο Όμηρος Ταχμαζίδης είναι μέλος του Ε.Γ. της «Σοσιαλιστικής Προοπτικής» (www.sopro.gr)