Σε ένα απαξιωμένο πολιτικό σύστημα, ο Αλέξης Τσίπρας που έσπασε τον ΣΥΡΙΖΑ σε 10 κομμάτια, πλασάρεται τώρα ως ο άνθρωπος που θα ενώσει την Αριστερά και την Κεντροαριστερά. Αυτός που δε σεβάστηκε τη λαικη βουληση, θέλει τώρα λέει να αναβαπτιστεί στην “κολυμπήθρα της κοινωνίας”, με, όπως λέει, “εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του λαού”, όπως είπε σε συνέντευξή του στην – υπό ιδιοκτησίας Μελισσανίδη – Εφημερίδα των Συντακτών. 

Σε μια περίοδο γενικευμένης απαξίωσης του πολιτικού συστήματος, ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίζεται ξανά στο προσκήνιο επιχειρώντας να ανακτήσει τον ρόλο του ενοποιητή της ευρύτερης Αριστεράς και Κεντροαριστεράς. Ο ίδιος δηλώνει πως είχε μια «σχέση ζωής με τον ΣΥΡΙΖΑ» που όμως «έχει κλείσει» — σαν να πρόκειται για ένα φυσιολογικό τέλος, και όχι για τη συνέπεια μιας πολιτικής πορείας που ο ίδιος είχε ηγετικό ρόλο.

Ο Αλέξης Τσίπρας μιλά για «σχέση ζωής με τον ΣΥΡΙΖΑ» που έκλεισε. Όμως δεν ήταν σχέση που έσβησε — ήταν μια πολιτική δομή που κατέρρευσε, επειδή κι εκείνος την άδειασε από περιεχόμενο. Και τώρα, με όρους σχεδόν προσωπικής μυθολογίας, προσπαθεί να παρουσιάσει τον εαυτό του ως φορέα ενότητας, ελπίδας και νέας αρχής.

Η αλήθεια είναι πως η κοινωνία έχει αλλάξει, και μαζί της και η εμπιστοσύνη των πολιτών. Ο κόσμος που κάποτε τον ανέδειξε, βλέπει σήμερα στο πρόσωπό του το σύμβολο μιας πολιτικής απογοήτευσης, όχι ενός νέου ξεκινήματος.

Η ρητορική του πρώην πρωθυπουργού μοιάζει να θέλει να αποκαταστήσει όχι μόνο τη δημόσια εικόνα του, αλλά και να ξαναγράψει την πρόσφατη πολιτική ιστορία: εκείνη που τον θέλει να οδηγεί τον ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα εξουσίας σε τρία κομμάτια — διαλυμένο, αποπροσανατολισμένο και εσωτερικά διαβρωμένο από δολοπλοκίες και ίντριγκες.

Ο άνθρωπος που «τελείωσε» τον ΣΥΡΙΖΑ, επιχειρεί την επιστροφή μέσω της κοινωνίας

Η ειρωνεία είναι προφανής. Ο ίδιος που δεν σεβάστηκε τη λαϊκή βούληση όπως αποτυπώθηκε στο δημοψήφισμα, τώρα ζητά να αναβαπτιστεί στην “κολυμπήθρα της κοινωνίας” δείχνοντας «εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του λαού». Ο ίδιος που μεταμόρφωσε τον ΣΥΡΙΖΑ από κίνημα ελπίδας σε κόμμα εξουσίας χωρίς ιδεολογικό στίγμα, επιχειρεί να εμφανιστεί ως εκείνος που μπορεί να ενώσει ό,τι ο ίδιος διέλυσε.

Λες και δεν ήταν οι δικές του επιλογές που οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση, αλλά πρόκειται για κάποιο φυσικό φαινόμενο που απλώς συνέβη.

Από τη ριζοσπαστική υπόσχεση στην πολιτική φάρσα

Η πορεία του Αλέξη Τσίπρα είναι, με κάθε έννοια, το παράδειγμα μιας πολιτικής μετάλλαξης. Από το 2015, όταν φώναζε ότι «η Ελπίδα έρχεται», μέχρι το 2023, όταν παρέδωσε έναν ΣΥΡΙΖΑ εξουθενωμένο, διαιρεμένο και χωρίς ταυτότητα, η απόσταση είναι χαοτική.

Και σήμερα, επιχειρεί να πείσει ότι αυτός μπορεί να είναι ο καταλύτης για την «επανένωση» της Αριστεράς. Μόνο που αυτή η «ένωση» δεν έχει πια περιεχόμενο:

μοιάζει περισσότερο με μια επικοινωνιακή κατασκευή που αποσκοπεί στη δική του πολιτική επιβίωση, παρά σε πραγματική αναγέννηση του προοδευτικού χώρου.

Το πιο επικίνδυνο ίσως στοιχείο της επιστροφής του Τσίπρα δεν είναι η πολιτική του φιλοδοξία, αλλά η εργαλειοποίηση της Αριστεράς. Μιλώντας για «ενότητα», επιχειρεί να απορροφήσει ξανά τα ρεύματα που απομακρύνθηκαν λόγω της ίδιας του της διακυβέρνησης, προβάλλοντας τον εαυτό του ως τον «μόνο που μπορεί να τα ενώσει».

Η πολιτική μνήμη δεν έχει βραχεία διάρκεια

Η προσπάθεια του Αλέξη Τσίπρα να επανατοποθετηθεί στο πολιτικό σκηνικό δεν είναι μόνο κίνηση επιβίωσης, αλλά και δοκιμασία για τη μνήμη του εκλογικού σώματος. Η ιστορία, ωστόσο, δεν ξεγράφεται εύκολα — και οι πολιτικές συνέπειες των πράξεων του δεν μπορούν να παραγραφούν με δηλώσεις περί «σχέσεων ζωής».

Αν η Αριστερά έχει πράγματι ανάγκη από ενότητα, δεν μπορεί να προκύψει από εκείνον που τη διέλυσε. Γιατί η ενότητα δεν είναι επικοινωνιακό σύνθημα, είναι πράξη ευθύνης, συνέπειας και ανάληψης ευθύνης όταν γίνονται λάθη. Και αυτά είναι ακριβώς τα στοιχεία που ο Αλέξης Τσίπρας εγκατέλειψε, πολύ πριν «κλείσει» η σχέση του με τον ΣΥΡΙΖΑ.