Ανεξέλεγκτη είναι η ακρίβεια στα φρούτα με τις τιμές στην χονδρική να σημειώνουν αυξήσεις έως 84,6% σε σχέση με πέρσι, ενώ την ίδια ώρα σχεδόν 7 στους 10 καταναλωτές δηλώνουν ότι έχουν μειώσει λίγο έως πολύ την κατανάλωση λόγω του υψηλού κόστους.
Τον Οκτώβριο η Ελλάδα έλαβε το πανευρωπαϊκό χρυσό όσον αφορά τις αυξήσεις των τιμών στα φρούτα, όπως προκύπτει από τα οριστικά στοιχεία της Eurostat για τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ενώ οι ανατιμήσεις συνεχίζονται χωρίς σταματημό και κατά τη διάρκεια του Νοεμβρίου.
Στο 12μηνο η μεταβολή των τιμών στα φρέσκα φρούτα στη χώρα μας έφθασε σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής στο +20,3%, η υψηλότερη σ’ ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ η μηνιαία αύξηση τιμών άγγιξε το +47,1%, καταγράφοντας επίσης πανευρωπαϊκό ρεκόρ!
Σε μηνιαία βάση, η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στην Κροατία και ήταν της τάξης του 10,22%. To top3 της ακρίβειας από μήνα σε μήνα συμπληρώνει η Κύπρος παρότι η μηνιαία μεταβολή των τιμών ήταν αρνητική (-31,02%).
Ωστόσο, σύμφωνα τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η αύξηση των τιμών στα νωπά φρούτα τον Οκτώβριο σε σχέση με τον Σεπτέμβριο «μετρήθηκε» σε πολύ χαμηλότερα ποσοστά, φθάνοντας το 8,05%. Σε ετήσια βάση από την άλλη ήταν υψηλότερη συγκριτικά με εκείνη που κατέγραψε η Eurostat, καθώς με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ήταν 23,26%
Αυξήσεις έως 84,6% στις χονδρικές τιμές φρούτων
Το μοτίβο των αυξήσεων συνεχίζεται και τον Νοέμβριο. Σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο που δημοσιεύει ο Οργανισμός Κεντρικής Αγοράς και Αλιείας (ΟΚΑΑ), την Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2023 η χονδρική τιμή των μήλων (επικρατούσα τιμή) ήταν αυξημένη από 30% (ποικιλία Fuji) έως 84,6% (ποικιλία Granny Smith) σε σχέση με πέρσι.
Η επικρατούσα τιμή στα μήλα Granny Smith ήταν στον ΟΚΑΑ στο 1,20 ευρώ το κιλό από 0,65 ευρώ πέρσι.
Στα αχλάδια (κρυστάλια) οι τιμές χονδρικής την ίδια μέρα εμφανίζονται αυξημένες κατά 40% σε σχέση με πέρσι, με την επικρατούσα τιμή στο 1,40 ευρώ το κιλό (1 ευρώ το κιλό πέρσι), ενώ στα μανταρίνια (κλημεντίνες) η αύξηση συγκριτικά με πέρσι ήταν 25% ( στο 1 ευρώ το κιλό από 0,80 ευρώ πέρσι).
Οι αυξήσεις στις χονδρικές τιμές των φρούτων θα περάσουν, όπως είναι φυσικό, και στο ράφι ή στον πάγκο της λαϊκής, με τους καταναλωτές να περιορίζουν δραστικά τις ποσότητες που αγοράζουν.
Το «καπέλο»
Οι αγρότες και οι έμποροι αποδίδουν τις ανατιμήσεις στη μειωμένη παραγωγή που σημειωτέον εφέτος για τα εσπεριδοειδή είναι σχετικά όψιμη, αλλά και στην αύξηση του κόστους παραγωγής.
Πιο συγκεκριμένα, οι αγρότες αναφέρουν πως οι αιτίες της ακρίβειας πρέπει να αναζητηθούν στους μεσάζοντες και στην τιμολόγηση των επιχειρήσεων λιανικής, ενώ δικαιολογώντας τις αυξημένες τιμές που πουλάνε εφέτος τα προϊόντα τους τονίζουν ότι το κόστος παραγωγής έχει εκτιναχθεί.
Όμως, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τον Σεπτέμβριο, ο δείκτης τιμών εισροών υποχώρησε κατά 1,5% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022, καθώς μειώθηκε κατά 2,9% το κόστος των αναλώσιμων μέσων και κυρίως το κόστος της ομάδας λιπάσματα που υποχώρησε κατά 8,7%.
Οι παραγωγοί, ωστόσο, επιβαρύνθηκαν με αυξημένο δείκτη τιμών του σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, με το φετινό Σεπτέμβρη να καταγράφεται αύξηση κατά 9,3% στα μηχανήματα καλλιέργειας, κατά 8,2% στους γεωργικούς ελκυστήρες και κατά 7,% στα γεωργικά μηχανήματα και στον εξοπλισμό.
Από την πλευρά των διανομέων προτάσσονται τα υψηλά κόστη στη συσκευασία, στη μεταφορά και στη διάθεση στα σημεία λιανικής πώλησης και βέβαια το κέρδος των τελευταίων.
Όπως αναφέρει ο κος Γιώργος Πολυχρονάκης, ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Φρούτων και Λαχανικών Incofruit Hellas, οι λόγοι της ακρίβειας πρέπει να αναζητηθούν στην απουσία ελέγχων.
Ρεκόρ εισαγωγών
Πάντως για τις αυξημένες τιμές ειδικά των μήλων δεν «φταίει» η αυξημένη ζήτηση από το εξωτερικό, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Φρούτων και Λαχανικών οι εξαγωγές καταγράφουν χαμηλούς ρυθμούς.
Όπως αναφέρει ο κος Πολυχρονάκης, την περίοδο 1/9-17/11/2023 η εξαγωγή των ελληνικών μήλων ανέρχεται σε 16.016 τόνους έναντι 27.776 τόνων την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
«Αυτή η μειωμένη ροή των εξαγωγών σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερα αυξημένες εισαγωγές μήλων συγκριτικά με το ίδιο χρονικό διάστημα του 2022, που ανήλθαν σε 7.386 τόνους έναντι 2.068 πέρσι εκ των οποίων 4.985 από Βόρεια Μακεδονία, δημιουργεί ερωτήματα για την διάθεση τους» τονίζει ο κος Πολυχρονάκης.
Αντίθετα, οι εξαγωγές ακτινιδίων από 1/9/2023 έως και 17/11/2023 ανέρχονται σε 52.694 τόνους, σημειώνοντας αύξηση 33,4% παρότι επαληθεύεται η πρόβλεψη για μηδενισμό των εξαγωγών προς την Ινδία μετά την είσοδο του Ιράν. Συγκεκριμένα προς την Ινδία κατευθύνθηκαν 1.056 τόνοι ελληνικών ακτινιδίων έναντι 2.375 πέρσι, φορτώσεις που είχαν καταγραφεί μέχρι την 3/11/2023.
«Η αύξηση των τιμών είναι βασικό εμπόδιο και στη διαμόρφωση ανταγωνιστικών τιμών και στις εξαγωγές» αναφέρει ο κος Πολυχρονάκης.