“Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί ένα σημαντικό για τη λειτουργία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος θεσμό. Οι ΟΤΑ συνθέτουν ένα προνομιακό πεδίο ανάπτυξης της συμμετοχικής δημοκρατίας επειδή στο πλαίσιο τους επιτυγχάνεται ευκολότερα η άμεση σύμπραξη του πολίτη στη διαμόρφωση και τη λήψη των αποφάσεων.
Η χώρα μας βιώνει μια πρωτοφανή και παρατεταμένη κοινωνική – οικονομική κρίση , οι πολίτες βιώνουν με τον πιο τραγικό τρόπο την καταβαράθρωση του βιοτικού τους επιπέδου και την αποσύνθεση και τον εκφυλισμό του πολιτικού μας συστήματος .
Παρά τα σχετικά βήματα σταθερότητας που έχουν γίνει η κατάσταση που προαναφέρθηκε βρίσκεται σε εξέλιξη. Η Τ.Α. δεν έχει μείνει αλώβητη. Δεν θα μπορούσε άλλωστε, αφού διαδραματίζει ένα εξισορροπητικό ρόλο μεταξύ πολιτών και κρατικής διοίκησης .
Απο τη μια αντικρίζει ,παρακολουθεί την κυβέρνηση να εφαρμόζει οριζόντιες και ισοπεδωτικές λογικές , πλήρως “εναρμονισμένη ” υποταγμένη στις μνημονιακές πολιτικές. Η εικόνα αυτη συνοδευεται απο μια σειρά λογικών , πρακτικών και συμπεριφορών του ίδιου του κοσμου της αυτοδιοίκησης, καταδικασμένων στη συνείδηση των πολιτών.
Από την άλλη η ίδια η Τ. Α. βρίσκεται αντιμέτωπη και είναι εγκλωβισμένη στις δικές της αμαρτίες και λάθη, αποστεωμένη πολιτικά και απαξιωμένη, λόγω της ατολμίας και της συνενοχής της.
Ο θεσμός της Τ.Α. έχει απαξιωθεί πολιτικά, έχει απολέσει παρά τη συνταγματική επιταγή τη διοικητική αυτοτέλεια και την οικονομική αυτοδυναμία . Εχει διαρραγεί η νομικοπολιτική της θεση και η νομιμοποίηση στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας.
Η κατάσταση αυτή, με τις πολλαπλές συνέπειες για το θεσμό και την κοινωνία, δεν προέκυψε μόνο από τις “πρωτοφανείς επιθέσεις” που δέχτηκε από την πολιτεία , αλλά και από λάθη των οργάνων και λειτουργών της Τ.Α., που δημιούργησαν φαινόμενα κατασπατάλησης πόρων, πελατειακών λογικών, αδιαφάνειας και διαφθοράς. Η αυτοδιοίκηση ευτελίστηκε. Από δύναμη ελπίδας, προόδου και ανάπτυξης η Τ.Α. μετατράπηκε σε κακέκτυπο ενός σπάταλου, διαφθαρμένου και αναποτελεσματικού κράτους.
Αυτή την κρίσιμη ώρα για το λαό η Τ.Α. είναι ανοχύρωτη, αμήχανη, ευτελισμένη και καθημαγμένη χωρίς στρατηγική και πορεία.
Η πορεία αυτή είναι εμφανώς αντιληπτή, γι’ αυτό πρέπει και επιβάλλεται οι υγιείς δυνάμεις του χώρου, που υπάρχουν, να είναι ευδιάκριτες και έτοιμες για δράση, να υπερβούν αυτή την κατάσταση.
Το κίνημα της αυτοδιοίκησης έχει υποχωρήσει και βρίσκεται σε αδράνεια. Πιάστηκε αδιάβαστο και ανέτοιμο μπροστά στις εξελίξεις γιατί δεν διέθετε προτάσεις, πολιτική βούληση για αντίδραση, δηλαδή κατώτερο των περιστάσεων.
Η πολιτεία οφείλει άμεσα πριν η Τ.Α. καταβαραθρωθεί μαζί με το υπόλοιπο πολιτικό σύστημα, για το οποίο έχει σηκωθεί τσουνάμι αμφισβήτησης, να αναλάβει άμεσα την ευθύνη κατάθεσης συνολικής πρότασης για ένα νέο, σύγχρονο και αποτελεσματικό πλαίσιο εναρμονισμένης με τις κοινωνικές ανάγκες και το ισχύον συνταγματικό πλαίσιο.
Ο “Καλλικράτης” που ευαγγελίστηκε τη νέα αρχιτεκτονική για την Τ.Α. απέτυχε παταγωδώς. Αποδεδείχθηκε σχεδόν στο σύνολο του πρόχειρο, αναποτελεσματικό και εκσυγχρονιστικό βήμα γραφειοκρατικής αντίληψης. Η εφαρμογή του συνέπεσε με τη βαθειά κρίση που βιώνει η χώρα.
Είναι αλήθεια, όμως, ότι ο νομοθέτης δε φρόντισε να συνοδεύσει αυτή τη μεγάλη μεταρρυθμιστική τομή με ένα υποστηρικτικό επιχειρησιακό σχέδιο, όπως για παράδειγμα έγινε την περίοδο που εφαρμόστηκε το ” Σχέδιο Καποδίστριας “.
Η κυβερνητική βούληση για τον επανακαθορισμό του νέου θεσμικού πλαισίου, αλλά και ενός συνολικού πλαισίου δράσης και πρωτοβουλιών για την αυτοδιοίκηση, πρέπει να προχωρήσει άμεσα και ιδίως :
– Στον επανακαθορισμό του ρόλου του ” Νέου Δήμου” ( η νέου τύπου Δήμου), με αποφασιστικό και κυρίαρχο ρόλο την παρέμβαση του στα θέματα ανάπτυξης, κοινωνικής αλληλεγγύης, κοινωνικής συνοχής και καταπολέμησης της ανεργίας, ώστε να διαδραματίσουν ουσιαστικό και πρωταγωνιστικό ρόλο στην παραγωγική , θεσμική ανασυγκρότηση της χώρας .
– Στην στήριξη των κοινωνικών δομών , δράσεων και κοινωνικών παρεμβάσεων των Δήμων, για να κρατηθεί όρθια η κοινωνία και να ενισχυθούν οι αδύναμοι και οι άνεργοι.
– Στην πλήρη αναδιάρθρωση του συστήματος , των οικονομικών πόρων της αυτοδιοίκησης και στη θεσμοθέτηση ενός νέου αντικειμενικού τρόπου κατανομής των ΚΑΠ.
– Στην αναζήτηση νέων τρόπων χρηματοδότησης όλου αυτού του πλαισίου δράσης για τη δημιουργία μιας αποτελεσματικής και ολοκληρωμένης ομπρέλας κοινωνικής αλληλεγγύης και προστασίας μέσα στο νέο ΕΣΠΑ (ΣΕΣ 2014-2020).
– Στη δημιουργία θεσμών διασφάλισης της διαφάνειας , της χρηστής διοίκησης και διαχείρισης και νομιμοποίησης της αυτοδιοίκησης στους πολίτες.
– Στην ακριβή καταγραφή αποκλειστικών αρμοδιοτήτων για τους ΟΤΑ, στο πεδίο των τοπικών υποθέσεων, οι οποίες θα είναι σαφείς και κυρίως να μπορούν να ασκηθούν ουσιαστικά.
– Στην επανεξέταση των οργάνων διοίκησης των Δήμων και στην ανακατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ αυτών.
– Στον απογαλακτισμό της Τ.Α. από την κεντρική διοίκηση με σαφείς και επαρκείς οικονομικούς πόρους και στην εξασφάλιση της με δικό της μερίδιο στο νέο ΕΣΠΑ , ώστε να μπορεί να εργαστεί για έργα υποδομών , ανάπτυξης και ουσίας.
– Στη θεσμοθέτηση ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού μοντέλου διοίκησης των Δήμων και στην κατοχύρωση ενός αποφασιστικού ρόλου για τους Δήμους σε θέματα πρόσληψης, αξιολόγησης και διαχείρισης προσωπικού . Οι μονομερείς αποφάσεις της κυβέρνησης για τη συνεχή μείωση του προσωπικού πρέπει να σταματήσουν.
– Στον ολοκληρωμένο οικονομικό – διαχειριστικό έλεγχο στους ΟΤΑ, που διασφαλίζει τη διαφάνεια, αλλά επιτρέπει όμως και την αποτελεσματική λειτουργία των Δήμων για το συμφέρον των πολιτών.
– Στην καθιέρωση διαδικασιών απόδοσης ευθυνών, σε υπαίτιες πράξεις κακοδιαχείρισης και δημιουργίας ελλειμμάτων σε λογικό χρονικό διάστημα.
Η κυβέρνηση οφείλει άμεσα, εφόσον είναι στις προθέσεις της η καθιέρωση ενός νέου εκλογικού συστήματος στην Τ.Α., να δώσει στη δημοσιότητα τις θέσεις και προτάσεις της για να ξεκινήσει ένας ουσιαστικός και εξαντλητικός διάλογος. Το εκλογικό σύστημα, αν αλλάξει πρέπει να αποφύγει να ενσωματώσει εσπευσμένες επιλογές, προχειρότητες και πολιτικές σκοπιμότητες.
Ο διάλογος λοιπόν πρέπει να γίνει εδώ και τώρα. Αλίμονο αν η οικονομική δυσπραγία των Δήμων συνοδευτεί με την εγγενή αδυναμία διοίκησης και λειτουργίας των, λόγω εσφαλμένων επιλογών αναφορικά με το εκλογικό σύστημα.
Ο Δήμαρχος Χερσονήσου
Ζαχαρίας Εμμ. Δοξαστάκης”