Κείμενο της Παρέμβασης Εκπαιδευτικών Χανίων για τη Ρήξη και την Ανατροπή για το “Μεταλυκειακό έτος – τάξη μαθητείας”
Λίγο πριν κλείσουν τα σχολεία για τις διακοπές των Χριστουγέννων το Υπουργείο Παιδείας απέστειλε εσπευσμένα στα ΕΠΑΛ το “Σχέδιο οδηγού εφαρμογής Μεταλυκειακού Έτους-Τάξης Μαθητείας” με στόχο την υλοποίηση από την τρέχουσα σχολική χρονιά 2016-2017 (!) του “Μεταλυκειακού έτους μαθητείας”, το οποίο προβλεπόταν καταρχάς στο νόμο για την Τ.Ε.Ε. 4386/11/05/2016 (Ρυθμίσεις για την έρευνα και άλλες διατάξεις), επιπλέον στο ΕΣΠΑ 2014-2020 αλλά και στα συμφωνημένα για το 3ο μνημόνιο που υπέγραψε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, που όριζαν για το 2015 «την παροχή του απαιτούμενου αριθμού θέσεων μαθητείας για όλους τους σπουδαστές της επαγγελματικής εκπαίδευσης (ΕΠΑΣ και ΙΕΚ) έως το 2016 και για το 33% τουλάχιστον του συνόλου των σπουδαστών της τεχνικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΕΠΑΛ) έως το 2016-2017» και την διασφάλιση «μεγαλύτερης συμμετοχής των εργοδοτών» στον καθορισμό των προγραμμάτων σπουδών.
Με αυτό το “Σχέδιο οδηγού…” εξειδικεύτηκαν οι ρυθμίσεις όσον αφορά στο «Μεταλυκειακό έτος-τάξη μαθητείας» και ορίστηκαν οι διαδικασίες για την άμεση υλοποίησή της μαθητείας, η οποία αποτελεί στρατηγική επιλογή του κεφαλαίου, αλλά και των πολιτικών των κυβερνήσεων-ΕΕ-ΔΝΤ, των διαρκών μνημονίων και της επιτήρησης για την προσαρμογή της εκπαίδευσης στον εργασιακό μεσαίωνα των αναγκών της αγοράς.
Ας σημειωθεί σ’ αυτό το σημείο πως στο νόμο 4386/11/05/2016 θεσπιζόταν 9μηνη μαθητεία στο χώρο εργασίας μετά την ολοκλήρωση των σπουδών στο ΕΠΑΛ, οι οποίες θα οδηγούσαν σε απολυτήριο επιπέδου 4. Η μαθητεία προβλεπόταν να είναι 28 ώρες εβδομαδιαίως, τουλάχιστον 4 ημέρες με εργαστηριακά μαθήματα ειδικότητας 7 ωρών στο ΕΠΑΛ ή στο ΕΚ. Την ευθύνη τοποθέτησης των μαθητών στις επιχειρήσεις και όλα τα σχετικά (συμβάσεις κ.λπ.) θα είχαν τα ΕΠΑΛ και τα ΕΚ μαζί με τον ΟΑΕΔ, με επιτελείο τα Κέντρα Προώθησης Απασχόλησης (ΚΠΑ) του ΟΑΕΔ. Η αμοιβή του μαθητευόμενου θα ήταν ίση με το 75% του κατώτατου ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη (17,12 ευρώ μεικτά). Θα υπήρχε, επίσης, προπαρασκευαστικό πρόγραμμα πιστοποίησης, 70 ωρών, στη σχολική μονάδα, με ευθύνη των ΕΠΑΛ ή των ΕΚ. Στο τέλος της μαθητείας θα χορηγούνταν βεβαίωση παρακολούθησης και μετά από επιτυχή συμμετοχή στις εξετάσεις πιστοποίησης που θα διεξάγονταν από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π., πτυχίο επιπέδου 5, στο Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων.
Υπενθυμίζεται πως η ΟΛΜΕ στην απόφαση της για την Τ.Ε.Ε. τον Ιούνιο του 2006 διεκδικούσε την “ανάπτυξη ενός τύπου σχολείου στη λυκειακή βαθμίδα, ενός πραγματικού Eνιαίου Λυκείου”. Ωστόσο μέχρι να συντρέξουν οι προϋποθέσεις για την καθιέρωση του, πρότεινε την ύπαρξη ενός “μεταβατικού σταδίου”, με τη δημιουργία μίας και μόνης δομής “επαγγελματικής εκπαίδευσης σε λυκειακό επίπεδο μετά το γυμνάσιο”, σχεδιασμένης στην κατεύθυνση της καθιέρωσης 12χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης, “ισότιμης με τη γενική-ακαδημαϊκή κατεύθυνση, τόσο όσον αφορά το επίπεδο σπουδών όσο και τη νομοθεσία που την διέπει και την αξία του πτυχίου ή απολυτηρίου που κάθε κατεύθυνση θα παρέχει. Γι’ αυτό τόνιζε πως “είναι απαραίτητη η υπαγωγή στο ΥΠΕΠΘ όλων των σχολικών μονάδων που προσφέρουν… τεχνικο-επαγγελματική εκπαίδευση και ανήκουν σε άλλα υπουργεία (ΟΑΕΔ, ΟΤΕΚ, Υγείας, Γεωργίας)”, όπως επίσης και “η κατάργηση των μεταγυμνασιακών ΙΕΚ και κάθε άλλης μορφής επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης πριν τα 18 χρόνια του”. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση υιοθετούσε την πρόταση για πλήρη ειδίκευση και επαγγελματικά δικαιώματα στους αποφοίτους της Τ.Ε.Ε., με το να χορηγείται απολυτήριο “επιπέδου β (2) με την αποφοίτηση από το λύκειο”, ενώ το επίπεδο γ (3) να “το χορηγεί μια εκπαιδευτική δομή ενταγμένη στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα και να μην αφεθεί στο θολό περιβάλλον των ΙΕΚ, των ΚΕΚ και των λοιπών δομών κατάρτισης αλλά και βορά στον ιδιωτικό τομέα”. Γι’ αυτό υιοθετούσε την πρόταση για τη δημιουργία Μεταλυκειακού Έτους Ειδίκευσης “με την ευθύνη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οργανικά ενταγμένου στο Λύκειο της ΤΕΕ, που θα αξιοποιεί την υποδομή και το εκπαιδευτικό προσωπικό των επαγγελματικών λυκείων, και θα περιέχει το σύνολο των ειδικοτήτων που παρέχονται σήμερα”.
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι πως το Υπουργείο Παιδείας και η κυβέρνηση σε καμία περίπτωση δεν κινούνται στην κατεύθυνση που υπέδειξε το 2006 ούτε καν η ΟΛΜΕ (δηλαδή της “αναβάθμισης” της Τ.Ε.Ε. με αποκλειστικά δημόσιο, όμως, και δωρεάν χαρακτήρα), αλλά αντίθετα χρησιμοποιούν ψευδεπίγραφα την πρόταση για τη θέσπιση “Μεταλυκειακού Έτους Ειδίκευσης” και τις αντίστοιχες αναλύσεις και προβληματισμούς (που αφορούν σε μία πραγματική ανάγκη σύνδεσης της εκπαίδευσης με την παραγωγική διαδικασία προς όφελος των μαθητών), για να προωθήσουν τις αντιδραστικές καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις στο χώρο της παιδείας-εργασίας που έχουν συμφωνήσει με το κεφάλαιο και τους δανειστές.
Και αυτό συμβαίνει γιατί οι προτεινόμενες αλλαγές:
- επιδιώκουν να δώσουν τους μαθητές βορά στις επιχειρήσεις ως φτηνό (για τους εργοδότες) εργατικό προσωπικό που θα ανακυκλώνεται αέναα κάθε εννέα μήνες χρησιμοποιώντας το δέλεαρ των 17,12 ευρώ την ημέρα, των ενσήμων ασφάλισης και κυρίως την ψευδαίσθηση της μετέπειτα απασχόλησής τους. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως και οι “κερδοφόρες επιχειρήσεις” που θα χρειαστούν προσωπικό, θα καλύπτουν αυτή τους την ανάγκη μέσω της μαθητείας χωρίς να δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας. Αντίθετα, η φτηνή απασχόληση των προγραμμάτων μαθητείας θα συμπιέσει ακόμα περισσότερο το μισθολογικό κόστος, αφού οι επιχειρήσεις θα μπορούν ν’ αμείβουν αρκετούς από τους άλλους εργαζόμενους που απασχολούν κάτω και από όσα προβλέπει κι αυτή ακόμα η (Γενική, Κλαδική ή Επιχειρησιακή) Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.
- επιδιώκουν να αποτυπώσουν τις κάθε φορά ανάγκες των εργοδοτών σε στοιχεία ψευδοκατάρτισης στα προγράμματα σπουδών με στόχο την προώθηση του σχολείου της αγοράς. Τα Τοπικά Σύμφωνα Μαθητείας (ΕΣΠΑ 2014–2020, όπου η μαθητεία τίθεται ως βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης), μεταξύ φορέων υλοποίησης μαθητείας και επιχειρήσεων θα ορίζουν ουσιαστικά ποιοι τομείς, ειδικότητες και τάξεις μαθητείας θα υλοποιούνται σε κάθε περιοχή, αφού θα συνδέουν την εκπαίδευση και κατάρτιση με τις ανάγκες του επιχειρηματικού κόσμου. Συνεπώς στο “Μεταλυκειακό Έτος Ειδίκευσης” δεν θα προσφέρεται στέρεα γνώση που να συνδυάζεται με πρακτική άσκηση προς όφελος των αποφοίτων των ΕΠΑΛ, αλλά στενή ανάπτυξη δεξιοτήτων και ταχύρυθμη κατάρτιση για τις ανάγκες της αγοράς που συνεχώς αλλάζουν.
- πλήττουν τον δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης, αφού κι αυτή ακόμα η προσφερόμενη ψευτοκατάρτιση του “Μεταλυκειακού Έτους Ειδίκευσης” υπακούοντας στις λεγόμενες «εθνικές και περιφερειακές ανάγκες» θα προσφέρεται μόνο στις ειδικότητες και τους τομείς των ΕΠΑΛ που έχουν ήδη προσωπικό, εργαστήρια και εξοπλισμό. Κατά συνέπεια όχι μόνο δεν αναβαθμίζουν τη δημόσια Τ.Ε.Ε. (με προσλήψεις προσωπικού, δημιουργία νέων ειδικοτήτων και βελτίωση του εξοπλισμού των εργαστηρίων), αλλά προοιωνίζονται συγχωνεύσεις και καταργήσεις τομέων και ειδικοτήτων στην κατεύθυνση του πιο φτηνού Επαγγελματικού Σχολείου.
- μεταθέτουν την κατάρτιση των μαθητών-μελλοντικών εργαζομένων στους ιδιώτες υποβαθμίζοντας τη δημόσια Τ.Ε.Ε. με τη συνολική μείωση των εργαστηριακών ωρών ειδικότητας στην τυπική δομή των ΕΠΑΛ και τη μεταφορά της στο κατ’ επίφαση (προαιρετικό) “Μεταλυκειακό Έτος Ειδίκευσης” που αυξημένο ρόλο έχουν οι επιχειρήσεις.
- δεν καταργούν όλο το πλέγμα των διάφορων άλλων μορφών παροχής θραυσμάτων τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης, από διαφορετικούς φορείς, δημόσιους και ιδιωτικούς. Ίσα–ίσα που δίνουν τη δυνατότητα πιστοποίησης για ειδικότητες των ΕΠΑΛ, σε ιδιωτικούς οργανισμούς πιστοποίησης, ακόμη και για απόφοιτους δημοτικού, γυμνασίου μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ και όχι μόνο.
- επιχειρούν να καλύψουν τα “πλεονάσματα” σε εκπαιδευτικό προσωπικό των ειδικοτήτων που τεχνητά δημιούργησε ο ν. 4386/11/05/2016 προωθώντας την “κινητικότητα” σε μια δομή σχετική με την αγορά εργασίας (επόπτες μαθητείας). Αυτή η εξέλιξη είναι ένα ακόμη βήμα στην κατεύθυνση της ολικής ή μερικής διάθεσης των εκπαιδευτικών στη μη τυπική εκπαίδευση (ΔΙΕΚ, προγράμματα πιστοποίησης, ΚΠΑ κ.λπ.) που ευθέως αμφισβητεί την οργανικότητα και τα θεμελιωμένα εργασιακά δικαιώματα.
- Αναθέτουν τη διεκπεραίωση ενός εφιαλτικού σε όγκο και ευθύνη κυκεώνα γραφειοκρατίας στους εκπαιδευτικούς-επόπτες που αφορά στην υλοποίηση του προγράμματος μαθητείας, καθιστώντας τους ουσιαστικά υπόλογους για τον έλεγχο της τήρησης των όρων της Σύμβασης από τις επιχειρήσεις.
- Δημιουργούν, τέλος, τις προϋποθέσεις για την καταστρατήγηση του ωραρίου, μιας και προβλέπεται η “δυνατότητα” απογευματινής διδασκαλίας του υποχρεωτικού 7ώρου της μίας ημέρας στα εργαστήρια των ΕΠΑΛ, αφού δεν είναι εφικτό στη μέση της σχολικής χρονιάς ν’ αλλάξουν τα ωράρια όλων των εργαστηρίων χωρίς να αποκλείεται -εφόσον είναι 9μηνη η εποπτεία της μαθητείας” και η πιθανότητα απασχόλησης των εκπαιδευτικών και τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούλιο και Αύγουστο).
ΚΑΤΩ Ο ΑΝΤΙΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 4386 ΓΙΑ ΤΗΝ Τ.Ε.Ε.
ΚΑΙ Η ΨΕΥΤΟΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ
ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΩΡΕΑΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ-ΠΛΗΡΗ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ.
Για μας ως “Παρέμβαση Εκπαιδευτικών για τη Ρήξη και την Ανατροπή”, όπως και για άλλες αυτόνομες, ριζοσπαστικές συλλογικότητες στο χώρο της εκπαίδευσης, το σχολείο, οφείλει να γνωρίσει σε όλους τους μαθητές τα βασικά στοιχεία όλων των εφαρμοσμένων και ανθρωπιστικών επιστημών, των πολιτιστικών επιτευγμάτων, αλλά και τα βασικά στοιχεία της βιομηχανικής, αγροτικής παραγωγής και της αναπτυσσόμενης τεχνολογίας. Μόνο αυτή η ενιαία μόρφωση θα συνδέσει δημιουργικά το σύστημα, το περιεχόμενο, τη μέθοδο εργασίας, της γενικής μόρφωσης με τις νέες συνθήκες και τις απαραίτητες ανάγκες μιας παραγωγής και μίας ανάπτυξης σε όφελος των ανθρώπων που δεν μπορεί να υπάρξει στα ασφυκτικά πλαίσια της βάρβαρης καπιταλιστικής κερδοφορίας.
Είναι αυτονόητο ότι αυτό το σχολείο των αναγκών και των οραμάτων μας θα εφαρμόζει ένα ευρύ δίκτυο μορφών ενίσχυσης των «αδύνατων ταξικών αποσκευών» των μαθητών του. Το εκπαιδευτικό προσωπικό αυτού του σχολείου, θα είναι μόνιμο, οργανικά ενταγμένο μέσα στη δημόσια σχολική μονάδα και αντίστοιχο σε πλήθος και ποιότητα των αναγκών του.
Ένα σχολείο 12χρονης, ενιαίας και υποχρεωτικής εκπαίδευσης, με μέτρα για να φοιτούν όλα τα παιδιά και να μορφώνονται όλα τα παιδιά. Με 2 έτη προσχολικής αγωγής και 2χρονη ολοκληρωμένη επαγγελματική εκπαίδευση αμέσως μετά, για όσα επαγγέλματα δεν απαιτείται πανεπιστημιακή μόρφωση. Αυτό πρέπει να είναι το μοναδικό δημόσιο, δωρεάν εκπαιδευτικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης, με ταυτόχρονη κατάργηση όλων των δομών έξω απ’ αυτό (ΔΙΕΚ, ΙΕΚ, ΕΠΑΣ άλλων υπουργείων κλπ). Με μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό. Με τομείς και ειδικότητες που να καλύπτουν τους τομείς και τις ειδικότητες των σημερινών σχολείων της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΕΠΑΛ, ΙΕΚ, ΣΕΚ) με την προσθήκη και άλλων που θα κριθούν αναγκαίες σύμφωνα με τις ανάγκες της ανάπτυξης της χώρας για τους ανθρώπους της κι όχι για τις Τράπεζες και το κεφάλαιο. Ο στόχος αυτού του σχολείου πρέπει να είναι η εκπαίδευση των μαθητών για την απόκτηση ολοκληρωμένων γνώσεων (θεωρητικών και δεξιοτήτων) ενός ολοκληρωμένου γνωστικού αντικειμένου που ορίζεται ως επάγγελμα. Σε καμιά περίπτωση δεν θα ενσωματώνει στο πρόγραμμα σπουδών του, προγράμματα μαθητείας.
Οι απόφοιτοί του θα έχουν ξεκάθαρα Επαγγελματικά δικαιώματα και τη δυνατότητα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με μέτρα στήριξης. Αλλά και θα μπορούν να διεκδικήσουν μια θέση αξιοπρεπούς εργασίας με πλήρη δικαιώματα κι όχι σκλαβιάς και ανεργίας.
Χανιά, 09/01/2017