Το Σχέδιο Δράσης ΠΡΟΚΡΟΥΣΤΗΣ του ΚΕΕΛΠΝΟ του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, παρουσιάστηκε χθες το πρωί σε ειδική ημερίδα στο αμφιθέατρο του ΠΑΓΝΗ, στους διοικητές και τις επιτροπές ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων των υγειονομικών μονάδων της Κρήτης, με στόχο την ενημέρωση των αρμοδίων και την άμεση εφαρμογή του.
Το Σχέδιο αφορά στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων από πολυανθεκτικά GRAM (-) παθογόνα, σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας.
Τους στόχους, τη διαδικασία και το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του Σχεδίου αλλά και τα έως σήμερα δεδομένα των νοσοκομείων, ανέπτυξαν ο Διοικητής της 7ης ΥΠΕ Κρήτης κ. Μ. Φραγκιαδουλάκης, ο Καθηγητής Παθολογίας, Λοιμώξεων ΠαΓΝ Ηρακλείου κ. Α. Γκίκας, ο Καθηγητής Παθολογίας, Λοιμώξεων κ. Γ. Σαρόγλου της Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής ΓΟΝΚ «Αγ. Ανάργυροι», η Παθολόγος Λοιμωξιολόγος κ. Φ. Κοντοπίδου από το Γραφείο Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Μικροβιακής Αντοχής & Στρατηγικής Χρήσης Αντιβιοτικών του ΚΕΕΛΠΝΟ, η Δ/ντρια του Μικροβιολογικού Εργαστηρίου ΓΟΝΚ «Αγ. Ανάργυροι» κ. Γ. Μαργαρίτη, ο Αν/της Καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων του ΓΝΑ Λαϊκό κ. Γ. Δαίκος και η Νοσηλεύτρια Επιτήρησης Νοσοκομειακών Λοιμώξεων ΠαΓΝ Ηρακλείου κ. Μ. Ρουμπελάκη.
Ο Διοικητής της 7ης Υ.ΠΕ Κρήτης, κ. Μάνος Φραγκιαδουλάκης, στο χαιρετισμό του ανέφερε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:
«Η προστασία της ανθρώπινης υγείας και η συνεχής βελτίωση της ποιότητας της νοσοκομειακής περίθαλψης αποτελεί προτεραιότητα αλλά και πρόκληση για τα συστήματα υγείας.
Αποτελεί προτεραιότητα και πρόκληση για τη σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Υγείας και των συνεργατών της.
Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα των νοσοκομείων με σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα περίθαλψης και το κόστος νοσηλείας.
Ιδιαίτερα, η αυξανόμενη συχνότητα λοιμώξεων από παθογόνα που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά έχει αναδειχθεί σε μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας διεθνώς, αλλά και ειδικά, στα Ελληνικά Νοσοκομεία, όπου όλο και ποιο συχνά εμφανίζονται μικρόβια που είναι ανθεκτικά στα περισσότερα αντιβιοτικά.
Συνεπώς οι αντίστοιχες λοιμώξεις που προκαλούν δύσκολα αντιμετωπίζονται, έχουν υψηλή θνητότητα και αφ’ ενός παρατείνουν την διάρκεια Νοσηλείας των ασθενών με Νοσοκομειακές Λοιμώξεις, αφ’ ετέρου έχουν επίπτωση στο κόστος νοσηλείας.
Παράλληλα, οφείλουμε να υπενθυμίσουμε ότι, στην Ελλάδα, παρατηρείται και η μεγαλύτερη κατά κεφαλή κατανάλωση αντιβιοτικών μεταξύ των Ευρωπαϊκών χώρων.
Η συμβολή των αντιβιοτικών στη δημόσια υγεία είναι αδιαμφισβήτητη.
Όμως, η υπερκατανάλωση και η κακή διαχείριση των φαρμάκων αυτών μπορεί να οδηγήσει σε συνέπειες, τόσο σε ατομικό επίπεδο, όσο και στην Δημόσια υγεία.
Μία από τις σημαντικότερες συνέπειες από την αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών στα νοσοκομεία είναι και η ανάπτυξη ανθεκτικών μικροοργανισμών, η επονομαζόμενη «μικροβιακή αντοχή».
Η μικροβιακή αντοχή αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία και οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο για τον ασθενή που έχουν λοίμωξη από το ανθεκτικό παθογόνο όσο και σε πρόσθετες δαπάνες για το σύστημα υγείας.
Πρέπει να τονιστεί ότι η μικροβιακή αντοχή και οι νοσοκομειακές λοιμώξεις, εκτός του ότι σχετίζονται με την υπερκατανάλωση αντιβιοτικών, έχει διεθνώς αποδειχθεί ότι συνδέονται άμεσα με την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών στο νοσοκομείο και γενικά αποτελούν δείκτη επάρκειας των υπηρεσιών υγείας στα Νοσηλευτικά ιδρύματα. Ειδικότερα σχετίζονται άμεσα με :
- Τα μέτρα και διαδικασίες ελέγχου των λοιμώξεων (π.χ. υγιεινή χεριών) αλλά και της διαθεσιμότητας των σχετικών υποδομών,
- Την κατανομή του νοσηλευτικού προσωπικού,
- Την ελάττωση του χρόνου νοσηλείας μέσω του συγχρονισμού των διαδικασιών (χειρουργεία, αναμονές για απεικονιστικές εξετάσεις κλπ),
- Γενικά το επίπεδο οργάνωσης και λειτουργίας του Νοσοκομείου.
Πρέπει επομένως να επιδιωχθεί η συντονισμένη προσπάθεια για ευαισθητοποίηση του ιατρικού, του νοσηλευτικού αλλά και του διοικητικού τομέα στην αντιμετώπιση των νοσοκομειακών λοιμώξεων , της μικροβιακής αντοχής και την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών.
Η ανάπτυξη ενός συστήματος καταγραφής των Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, της κατανάλωσης αντιβιοτικών και της αποτύπωση της έκτασης του προβλήματος σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο αποτελεί ένα ουσιώδες εργαλείο προς την κατεύθυνση της επίλυσης του προβλήματος.
Το πρόγραμμα ‘Προκρούστης, που συντονίζεται από το ΚΕΕΛΠΝΟ, αποτελεί μια οργανωμένη, ευρείας κλίμακας προσπάθεια για τη διαμόρφωση ενός συστήματος επιτήρησης των λοιμώξεων από πολυανθεκτικούς μικροοργανισμούς στα Ελληνικά Νοσοκομεία.
Το πρόγραμμα ‘Προκρούστης’ θα παράγει δεδομένα που αφορούν τις λοιμώξεις από τα 3 βασικότερα νοσοκομειακά παθογόνα που χαρακτηρίζονται από υψηλά ποσοστά αντοχής έναντι των αντιβιοτικών και συμβάλουν στην αύξηση της θνητότητας των ασθενών με Νοσοκομειακές Λοιμώξεις.
Τα δεδομένα αυτά θα βοηθήσουν τόσο στη γνωστοποίηση της έκτασης όσο και στην κατανόηση της φύσης του προβλήματος.
Επομένως, θα αποτελέσουν υλικό για τη χάραξη πολιτικών παρέμβασης με στόχο τη μείωση των νοσοκομειακών λοιμώξεων και της μικροβιακής αντοχής και, άρα, τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών περίθαλψης στα Ελληνικά Νοσοκομεία.
Δράσεις στα Νοσοκομεία της Κρήτης μέχρι σήμερα
Α. Έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες καταγραφής Λοιμώξεων από την Επιτροπή Έλεγχου Νοσοκομειακών Λοιμώξεων του ΠΑΓΝΗ σε συνεργασία με τις αντίστοιχες των άλλων Νοσοκομείων της Κρήτης (άρα γνωρίζουμε το μέγεθος του προβλήματος)
Β. Συμμέτοχη του ΠΑΓΝΗ σε διεθνή δίκτυα, ( ECDC,WHO for hand hygiene, INICC ), και προγράμματα (InterregIII Ελλάδα-Κύπρος)
Γ. Κοινοποίηση /Δημοσίευση των αποτελεσμάτων συμπερασμάτων προτάσεων σε ΥΥΚΑ, ΚΕΕΛΠΝΟ, Διεθνή Ιατρικό τύπο, κ.α.
Προκρούστης και 7η ΔΥΠΕ
Οι επιτροπές των Νοσοκομειακών Λοιμώξεων της 7ης ΥΠΕ λειτουργούν απρόσκοπτα.
Τα μικροβιολογικά εργαστήρια συμμετέχουν στην καταγραφή των αντοχών WHO net ερευνητικά πρωτοκόλλα Πανεπιστημίων, προγράμματα Interreges κλπ
Οι επιτροπές Νοσοκομειακών Λοιμώξεων καταγράφουν σε τακτά χρονικά διαστήματα αυτές και υπάρχει πληροφορία σε Πακγρήτιο επίπεδο.
Θα συμμετάσχουν στον Προκρούστη
Σε κάθε νοσοκομείο, σύμφωνα με το σχέδιο δράσης, συγκροτείται ομάδα διαχείρισης των λοιμώξεων στην οποία θα συμμετέχουν ο Διοικητής ή αναπληρωτής διοικητής της υγειονομικής μονάδας, ο πρόεδρος και αντιπρόεδρος της επιτροπής των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, νοσηλευτής και δ/ντής μικροβιολογικού εργαστηρίου, με συγκεκριμένες αρμοδιότητες ο καθένας από αυτούς, καθώς και ο εξειδικευμένος λοιμωξιολόγος που θα έχει συνεχή επικοινωνία και συνεργασία με το ΚΚΕΛΠΝΟ και το ΥΥΚΑ.
Τα νοσοκομεία οφείλουν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων από πολυανθεκτικά Gram αρνητικά παθογόνα να γνωστοποιήσουν στο ΚΕΕΛΠΝΟ και στην ΥΠΕ, τα μέλη από τα οποία θα απαρτίζεται η Ομάδα Διαχείρισης, έως τις 15 Μαΐου 2011.
Η έναρξη της επιτήρησης ορίζεται δε η 1η Ιουνίου του ιδίου έτους.
Στην εφαρμογή των μέτρων πρόληψης και ελέγχου της διασποράς των συγκεκριμένων μικροβίων και της εμφάνισης λοιμώξεων από αυτά, ο ρόλος αλλά και η ευθύνη των υγειονομικών περιφερειών και των νοσοκομείων είναι μεγάλη.
Ευχαριστώ όλους όσους εντάσσονται σε αυτή τη διαδικασία και ευελπιστώ οι συμμετέχοντες αλλά κυρίως οι πολίτες να γίνουν εξίσου κοινωνοί των αξιών του Σχεδίου Δράσης.
Από τη θεσμική μου θέση στην 7η ΥΠΕ Κρήτης, αλλά κυρίως ως γιατρός και πολίτης ενεργός που αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος, εύχομαι και ελπίζω να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για την υλοποίηση του σχεδίου και την άριστη εφαρμογή του.
Τελειώνοντας, απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην πολιτική ηγεσία του ΥΥΚΑ για την προσπάθεια που καταβάλλει στη συνεχή βελτίωση τη ποιότητας της νοσοκομειακής περίθαλψης, στους παρευρισκόμενους ομιλητές για την εξιδανικευμένη γνώση που μας προσφέρουν και στον Καθηγητή Παθολογίας Λοιμώξεων του ΠΑΓΝΗ κ. Αχιλλέα Γκίκα, έναν πρόθυμο συνεργάτη και άριστο επιστήμονα».